Czym są witaminy?

Witaminy stanowią grupę organicznych związków chemicznych. Dzieli się je na te rozpuszczalne w tłuszczach i rozpuszczalne w wodzie. Witaminy odpowiadają między innymi za koordynację złożonych reakcji biochemicznych zachodzących w naszym organizmie. Człowiek, poza niektórymi wyjątkami, nie jest w stanie sam wytwarzać witamin, więc musimy je dostarczać do naszego organizmu wraz z pożywieniem. Słowo witamina pochodzi z łacińskiego słowa "vita", czyli życie, a jego autorem jest polski uczony - Kazimierz Funk. To właśnie on, jako pierwszy odkrył witaminę B1 i jej życiodajne właściwości. 

Czytaj także: Jakie witaminy dla sportowców są najlepsze? Źródła witamin dla aktywnych fizycznie

Czytaj także:  Czy suplementując witaminę D należy brać również witaminę K2-MK7? W jakich źródłach naturalnych znajduje się ta witamina?

Jakich witamin potrzebuje Twoje dziecko?

Dieta dziecka powinna zawierać wszystkie niezbędne składniki mineralne i witaminy potrzebne do prawidłowego rozwoju, jednak są wśród nich takie, które są szczególnie ważne. 

Witamina A 

Występuje głównie w produktach zwierzęcych, takich jak: 

• tłuste ryby i tran
• mleko i jego przetwory,
• wątróbka,
• żółtka jaj.

Witamina A w produktach roślinnych występuje jako beta-karoten, czyli prowitamina. Najwięcej beta-karotenu zawierają warzywa i owoce o barwie czerwonej, pomarańczowej oraz zielonej, np. marchew, dynia i pomidory. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę A pokryje np. porcja gotowanej marchewki.

Czytaj więcej: Niedobór witaminy A – konsekwencje dla zdrowia. Jak uzupełnić braki witaminy A?

Witamina C 

Witamina C odpowiada za codzienną syntezę nowych komórek i tkanek w organizmie. Wspomaga wchłanianie żelaza, bierze udział w uszczelnianiu naczyń krwionośnych, wspomagając gojenie się ran,  a także wzmacnia odporność. Jest bardzo ważna w diecie naszych dzieci, a jej niedobór może skończyć się chorobą nazywaną szkorbutem, zwłaszcza w wieku niemowlęcym. 

Doskonałym źródłem witaminy C są takie owoce, jak:

• aronia;
• czarna porzeczka;
  
• truskawki;
  
• maliny;
• owoce cytrusowe;
  
• czerwona papryka;
  
• natka pietruszki.
  

Czytaj więcej: Witamina C w ciąży – nadmiar, niedobór, dawkowanie i jej źródła

Witaminy z grupy B 

Witaminy z grupy B są niezbędne do odpowiedniego rozwoju mózgu dziecka. To właśnie one mają wpływ na jego pamięć, czy koncentrację. Ponadto witamina B 1 odpowiada za metabolizm węglowodanów, a witamina B 12 bierze udział w tworzeniu czerwonych krwinek. Witamina B 12 odpowiada również za prawidłową pracę układu nerwowego i przewodu pokarmowego. Jej niedobór może być groźny i doprowadzić do niedokrwistości złośliwej, zaniku błony śluzowej żołądka, a także zmian w układzie nerwowym.  

Źródłem witamin z grupy B są między innymi:

• ryby;
  
• jajka i nabiał;
  
• orzechy;
  
• szpinak;
  
• wątróbka;
• fasola.

Czytaj więcej: Tiamina (witamina B1) - niedobór, występowanie i źródła

Czytaj więcej: Hiperwitaminoza: objawy i przyczyny nadmiaru witamin A, D, E, C, K i z grupy B

Witamina D 

Na niedobór witamy D szczególnie narażone są małe dzieci, u których zapotrzebowanie na nią jest czterokrotnie większe niż u osób dorosłych. Witamina D odpowiada za prawidłowy rozwój kości i wzrost dziecka. U starszych dzieci oraz młodzieży jej niedobór grozi krzywicą. Krzywica jest poważną chorobą, której rozwój prowadzi deformacji kostnych. 

Czytaj także: Krzywica u dzieci – objawy, przyczyny, leczenie

Źródłem witaminy D mogą być:

• tłuste ryby;
• mleko i jego przetwory;
  
• a przede wszystkim słońce. 

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę D zależy od wieku dziecka, diety i pory roku.  Witaminę D można też suplementować w miesiącach, w których poziom nasłonecznienia jest niewystarczający, jednak warto najpierw skonsultować to z lekarzem pediatrą. Nadmiar witaminy D jest równie szkodliwy jak jej niedobór i może prowadzić do uszkodzenia nerek.

Czy witamina C naprawdę wzmacnia odporność? Dowiesz się tego z filmu:

Czytaj także: Jak pozyskać witaminę D w czasie pandemii?

Czytaj także: Funkcje i źródła witaminy D - objawy i skutki przedawkowania witaminy D

Witamina E

Witamina E odpowiada między innymi za dostarczenie składników odżywczych do komórek, ma silne działanie antyoksydacyjne, a także zapobiega tworzeniu się skrzepów w naczyniach krwionośnych,. 

Produkty bogate w witaminę E to między innymi:

• orzechy laskowe;
• pestki dyni;
• szpinak;
  
• papryka;
• natka pietruszki.

Czytaj także: Witamina E – sposób na urodę i płodność

Witamina K

Witamina K odpowiada za prawidłową krzepliwość krwi. Jej niedobór u noworodków i niemowląt może powodować krwawienia. Niestety, to właśnie niemowlęta są szczególnie narażone na deficyt witaminy K. Wynika to z ograniczonego przepływu tej witaminy przez łożysko w czasie ciąży oraz wyższego zużycia jej zapasu tuż po narodzinach. Ponadto mleko matki jest ubogie w witaminę K. Dla dorosłego człowieka źródłem witaminy K jest dieta oraz synteza bakteryjna zachodząca w jelitach. Niestety w jelicie grubym noworodka nie ma bakterii odpowiedzialnych za produkcję witaminy K. 

Produkty będące źródłem witaminy K to: 

• wątróbka;
• pomidory;
• truskawki;
• rośliny strączkowe. 

Czytaj więcej: Piramida Żywienia dla dzieci. Jak powinni odżywiać się najmłodsi?

Czytaj więcej: Witamina K dla noworodka – dlaczego warto ją podać?