Tiamina (witamina B1) została wyodrębniona z otrębów ryżowych przez Kazimierza Funka w 1911 roku. Był to pierwszy krok do całkowitego wyizolowania tiaminy, która miała wzmacniać organizm i zapobiegać schorzeniom (w tym przypadku przedmiotem badań była choroba beri-beri). W latach 30. XX wieku udało się wyodrębnić czysty związek, który nazwano witaminą B1.
Tiamina (witamina B1) - rola w organizmie
Najważniejszą funkcją tiaminy jest udział w oddychaniu tkankowym (serca, wątroby, mięśni szkieletowych), a konkretnie w przemianie węglowodanów. Pirofosforan tiaminy jest koenzymem karboksylazy. Poza tym B1 jest witaminą zaangażowaną w procesy energetyczne, syntezę nukleotydów i NADPH (związek uczestniczący w przemianie kwasów tłuszczowych) oraz procesy neurofizjologiczne. Tiamina posiada również właściwości antyoksydacyjne. Wykazano korzystne działanie tiaminy na gojenie się ran i uśmierzanie bólu.
Zobacz też: Witamina B6 (pirydoksyna) - występowanie, nadmiar
Czym się różnią witaminy naturalne od syntetycznych? Odpowiedź na filmie:
Tiamina (witamina B1) - niedobór
Przyczynami niedoboru tiaminy w naszym organizmie mogą być: wyczynowe uprawianie sportu (jakakolwiek wzmożona aktywność fizyczna), aktywność umysłowa, codzienny stres, nadużywanie kawy, herbaty lub alkoholu, anoreksja, aktywny tryb życia, codzienny stres, a także podeszły wiek.
Objawami niedoboru tiaminy są: skurcze i bóle mięśni, zaburzenia pamięci i koncentracji, osłabienie, uczucie chronicznego zmęczenia, oczopląsy, depresja, powiększenie i przyspieszona praca mięśnia sercowego, opuchnięcia kończyn górnych i dolnych, zaburzenia czucia, obniżenie aktywności seksualnej, zaburzenia układu pokarmowego (wymioty, biegunka, utrata łaknienia), zmniejszenie masy ciała.
Inne objawy niedoboru tiaminy mogą wystąpić u osób nadużywających alkoholu, są to: encefalopatia Wernickiego (podwójne widzenie, niezborność ruchów, zaburzenia świadomości), zespół Korsakowa (zaburzenia pamięci, utrata kontaktu z rzeczywistością, otępienie) oraz delirium tremens (majaczenie alkoholowe, zaburzenia świadomości i snu, drgawki, przewidzenia, urojenia).
Długotrwałe wyłączenie tiaminy z diety powoduje zmiany neurologiczne, a w szczególnych przypadkach prowadzi do choroby beri-beri, której objawami są: zanik mięśni, osłabienie siły skurczowej mięśnia sercowego, niskie ciśnienie tętnicze, opuchnięcia na całym ciele, porażenia układu nerwowego, zespół Korsakowa i inne zaburzenia psychiczne, takie jak depresja czy apatia.
Tiamina (witamina B1) - nadmiar
Nie udowodniono szkodliwego działania nadmiaru witaminy B1. Jeżeli dzienna dawka przekracza normę, tiamina przestaje być wchłaniana przez ludzki organizm. Nadmierne ilości witaminy są wydalane z moczem. Efekty uboczne zażywania witaminy B1 najczęściej są spowodowane czynnikami alergicznymi.
Tiamina (witamina B1) - dawkowanie
Tak jak w przypadku innych witamin, dawkowanie tiaminy jest zależne od wieku.
Dzienne dawkowanie witaminy (RDA) to:
- dla dzieci od pierwszego do trzeciego roku życia - 0,5 mg,
- dla dzieci od czwartego do szóstego roku życia - 0,6 mg,
- dla dzieci od siódmego do dziewiątego roku życia - 0,9 mg,
- dla chłopców i dziewcząt od dziesiątego do dwunastego roku życia - 1 mg,
- dla dziewcząt od trzynastego do osiemnastego roku życia - 1,1 mg,
- dla chłopców od trzynastego do osiemnastego roku życia - 1,2 mg,
- dla kobiet - 1,1 mg,
- dla mężczyzn - 1,3 mg,
- dla kobiet w ciąży - 1,4 mg,
- dla kobiet karmiących - 1,5 mg
Źródło: Normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012
Zobacz też: Czym jest niacyna (witamina B3)?
Tiamina (witamina B1) - występowanie
Ze względu na swoje funkcje tiamina występuje w naszym organizmie, a konkretnie w tkankach aktywnych metabolicznie, takich jak wątroba lub serce. Poza tym związek jest obecny w wielu produktach spożywczych i możemy wzbogacać o niego swoją dietę.
Spośród mięs najwięcej witaminy B1 znajduje się w wieprzowinie, poza tym jej duże ilości są w orzechach pistacjowych i arachidowych. Inne produkty, w których występuje tiamina to: polędwica, szynka wiejska, podroby (wątróbka, nerki, móżdżek), ryby, kasza manna, kasza gryczana, ryż brązowy, pieczywo żytnie, pieczywo pszenne, płatki owsiane, otręby zbożowe, drożdże piwowarskie oraz pestki słonecznika. W zbożach B1 jest witaminą gromadzoną w warstwie wewnętrznej ich ziaren, co sprawia, że jej ilość zmniejsza się przy procesach technologicznych wykonywanych przy produkcji mąki.
W owocach i warzywach ilość tiaminy jest mniejsza, jednak naturalnie warto wspomagać dietę takimi produktami, jak: zielony groszek, kiełki soi, fasola, szparagi, por, kalafior, szpinak, brukselka, kapusta włoska i czerwona, ziemniaki, mandarynki, banany, awokado, arbuz, porzeczki.
Sprawdźcie, czy można przedawkować naturalne preparaty:
