Na cukrzycę typu 1 chorują najczęściej dzieci i osoby do 30. roku życia. Jest to tzw. cukrzyca autoimmunologiczna. Cukrzyca typu 2 dotyka zwykle dorosłych, najczęściej otyłych. Trzeci typ, czyli cukrzyca ciążowa, dotyczy ciężarnych.
Czym jest stan przedcukrzycowy?. Jest to stan, w którym poziom glukozy na czczo we krwi przekracza górną granicę normy (wynosi powyżej 99 mg/dl), ale nie przekracza poziomu 125 mg/dl. To ostrzeżenie skłaniające do zmiany trybu życia – regularnych posiłków, zmniejszenia liczby spożywanych kalorii oraz do włączenia do codziennej rutyny aktywności fizycznej.
Objawy cukrzycy typu 1, 2 oraz cukrzycy ciążowej – jak rozpoznać cukrzycę
To, jakie są objawy cukrzycy, zależy od typu choroby i jej zaawansowania. Największy odsetek chorych cierpi na cukrzycę typu 2. Charakterystyczne objawy dla tego rodzaju cukrzycy to:
- nadmierne pragnienie,
- częste oddawanie moczu,
- wzmożony apetyt.
Oprócz tego symptomy cukrzycy typu 2 to także senność, osłabienie, utrata wagi, nieprzyjemny zapach z ust i infekcje układu moczowo-płciowego.
Pierwsze objawy cukrzycy mogą pozostać niezauważone, bo cukrzyca rozwija się stopniowo. Dlatego gdy w organizmie zajdą zmiany sugerujące nieprawidłowy poziom cukru we krwi, należy wykonać badania.
Normy cukru we krwi pobranej na czczo to:
- od 70 do 99 miligramów na decylitr – wynik prawidłowy,
- między 100 a 125 miligramów na decylitr – oznacza stan przedcukrzycowy,
- więcej niż 126 miligramów na decylitr – wynik otrzymany w nie mniej niż dwóch pomiarach oznacza cukrzycę.
Cukrzyca typu 1 i 2 objawy daje podobne, chociaż występują one przeważnie w różnych grupach wiekowych: cukrzyca typu 2 – głównie u dorosłych, a cukrzyca typu 1 – najczęściej u dzieci. Objawy cukrzycy u dzieci mogą zaobserwować rodzice lub opiekunowie. Każdy symptom powinien skłonić do przeprowadzenia badań stężenia glukozy w organizmie. Poziom cukru u dzieci na czczo nie powinien przekraczać 99 miligramów na decylitr.
Cukrzyca dotyka także niektórych kobiet spodziewających się dziecka, jest to tzw. cukrzyca ciążowa. Cukrzyca w ciąży objawia się między innymi:
- niepohamowanym pragnieniem,
- osłabieniem,
- zawrotami głowy oraz omdleniami.
Objawy cukrzycy ciążowej pojawiają się przeważnie w drugim trymestrze ciąży.
Hipoglikemia i hiperglikemia w cukrzycy
Hipoglikemia to stan, w którym w organizmie poziom glukozy spada poniżej 70 miligramów na decylitr. Objawy hipoglikemii to:
- osłabienie,
- nudności, wymioty,
- drżenie mięśni i ich napięcie,
- przyspieszenie akcji serca,
- niepokój,
- podwójne widzenie,
- zaburzenie koordynacji ruchowej,
- zaburzenia krążenia,
- śpiączka.
Hiperglikemia to wzrost poziomu cukru we krwi powyżej 100 miligramów na decylitr. Utrzymujący się tak wysoki poziom glukozy może uszkodzić układ nerwowy, krwionośny oraz moczowy. Podobnie jak hipoglikemia hiperglikemia może prowadzić do zgonu.
Przyczyny cukrzycy
Cukrzyca typu 1 jest chorobą wrodzoną, jej inna nazwa to cukrzyca insulinozależna. Przyczyną cukrzycy typu 1 jest to, że organizm nie umie sam wytworzyć insuliny, ponieważ niszczy komórki trzustki odpowiedzialne za ten proces.
Cukrzyca typu 2, inaczej cukrzyca insulinoniezależna, to natomiast choroba metaboliczna. Zachorowaniu sprzyja otyłość, a bezpośrednią przyczyną jest zbyt mała produkcja insuliny przez trzustkę.
Natomiast cukrzycę ciążową wywołuje nietolerancja cukrów spowodowana radykalnymi zmianami w gospodarce hormonalnej w czasie ciąży.
Powikłania cukrzycy – stopa cukrzycowa, retinopatia i nefropatia cukrzycowa
Cukrzyca może powodować stopę cukrzycową. To powikłanie polegające na tym, że zniszczeniu ulegają nabłonek naczyń krwionośnych oraz nerwy obwodowe w stopie, spada wrażliwość na ból i zdolności regeneracyjne tkanek tej części ciała. Objawy stopy cukrzycowej to owrzodzenie z towarzyszącą jej martwicą. Czasem dochodzi też do zdeformowania kończyny. Brak leczenia stopy cukrzycowej skutkuje amputacją.
Inne powikłania cukrzycy to retinopatia i nefropatia. Retinopatia polega na tym, że zostają uszkodzone naczynia krwionośne w siatkówce oka. Skutkuje to pogorszeniem widzenia, a nawet utratą wzroku.
Nefropatia cukrzycowa z kolei to wynik uszkodzenia struktury nerek przez nadmiar cukru we krwi. W konsekwencji nefropatii może dojść nawet do niewydolności nerek.
Leczenie cukrzycy: dieta cukrzycowa, glukometr, diabetolog
Celem leczenia cukrzycy jest kontrola i stabilizacja poziomu cukru we krwi. Kluczowe w leczeniu wszystkich typów cukrzycy jest regularne badanie poziomu cukru we krwi glukometrem. To urządzenie pozwala w szybki i prosty sposób sprawdzić stężenie glukozy w organizmie. Glukometr można kupić w aptece, a jego cena waha się od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych.
W leczeniu nie mniej ważna jest także dieta cukrzycowa. Osoby cierpiące na cukrzycę powinny wystrzegać się produktów o wysokim indeksie glikemicznym, czyli powodujących szybki i nagły wzrost poziomu cukru we krwi. W diecie cukrzycowej istotne jest też ograniczenie kalorii i dążenie do redukcji wagi. Dieta dla cukrzyka powinna być bogata w błonnik, białko, warzywa i owoce, a także uboga w sól.
Trzecim filarem w walce z cukrzycą jest diabetolog. To lekarz specjalista w leczeniu cukrzycy oraz jej powikłań. Jego nadzór jest kluczowy do ustalenia i prowadzenia właściwego leczenia.
