Niezdrowe odżywianie, brak aktywności i siedzący tryb życia negatywnie wpływają na przemianę materii. Duża ilość węglowodanów w posiłkach dodatkowo skutkuje przybieraniem na wadze. Te czynniki oraz geny mogą sprawić, że pojawi się stan przedcukrzycowy.
Czym jest stan przedcukrzycowy?
Stan przedcukrzycowy jest rozpoznawany wtedy, gdy stężenie glukozy we krwi przekracza normę, jednak nie kwalifikuje pacjenta jako cukrzyka. To zaburzenie bardzo często prowadzi do rozwoju cukrzycy typu 2. Można mu zapobiec, jeśli pacjent zmieni swój styl życia i zadba o zdrowie. Stan przedcukrzycowy diagnozuje się, kiedy poziom cukru we krwi na czczo wynosi między 100 a 125 mg/dl. Wtedy należy wykonać doustny test obciążenia glukozą. Polega na pobraniu krwi i oznaczeniu w niej poziomu glukozy, a następnie podaniu pacjentowi 75 mg glukozy, którą musi wypić w ciągu 5 minut.
Po upływie 2 godzin sprawdza się wynik: niższy niż 140 mg/dl oznacza nieprawidłową glikemię na czczo (IFG) Jeśli wskaże on wynik pomiędzy 140 a 199 mg/dl, rozpoznanie to stan nieprawidłowej tolerancji glukozy (IGT). IFG oraz IGT świadczą o istnieniu stanu cukrzycowego. Sprawia on, że zwiększa się zarówno ryzyko cukrzycy, jak i powikłań cukrzycowych. Dzieje się tak, ponieważ podwyższony poziom cukru we krwi wpływa niszcząco na naczynia krwionośne. Może więc prowadzić do zawału serca, miażdżycy naczyń lub udaru mózgu. W tym przypadku rośnie też ryzyko śmierci z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego. Kiedy u chorego rozwinie się cukrzyca, ryzyko zgonu wzrasta dwukrotnie. Stan przedcukrzycowy może przekształcić się w cukrzycę nie tylko z upływem lat i niezdrowym stylem życia.
Zobacz też: Cukrzyca typu 1
Stan przedcukrzycowy w ciąży
Cukrzyca ciążowa i stan przedcukrzycowy w ciąży mają podobne kryteria. Chorobę określa się, jeśli po raz pierwszy pojawiła się w trakcie trwania ciąży. Jej przyczyną bywa wzrost poziomu hormonów, które podwyższają poziom glukozy we krwi i działają przeciwstawnie do insuliny, która reguluje stężenie cukru. Są to estrogeny, progesteron, laktogen łożyskowy oraz prolaktyna. Ryzyko pojawienia się cukrzycy w ciąży rośnie u kobiet powyżej 35. roku życia,. Zwiększa się też, jeśli cukrzyca występowała już w rodzinie oraz u pań, które urodziły dziecko powyżej 4 kg bądź przeszły kilka ciąż, a także chorują na nadciśnienie lub mają nadwagę. Badanie glukozy na czczo powyżej 125 mg/dl to wynik będący wskazaniem do wykonania testu obciążenia glukozą. Nieprawidłowy wynik testu jest wskazaniem do kontroli cukrzycy przez diabetologa.
Objawy stanu przedcukrzycowego
Stężenie glukozy w przebiegu stanu cukrzycowego nie powoduje charakterystycznych objawów. Niekiedy pojawiają się symptomy, które występują u chorych na cukrzycę. Są to:
- zwiększone pragnienie,
- duża częstotliwość oddawania moczu,
- ogromny apetyt,
- nadmierne zmęczenie,
- senność,
- problemy ze wzrokiem.
Stan przedcukrzycowy można podejrzewać u osób, które mają siedzący tryb życia, są otyłe, a w ich rodzinie występowało nadciśnienie, zaburzenia lipidowe bądź cukrzyca. Bywa wykrywany przypadkowo, kiedy chory zgłasza się do lekarza z powodu innej choroby. Najczęściej dotyka osoby, które ukończyły 40. rok życia.
Zobacz też: Objawy cukrzycy ciążowej
Dieta w stanie przedcukrzycowym
Stan przedcukrzycowy to wyraźny sygnał do zmiany stylu żywienia i życia. W diecie powinno się znaleźć od 1200 do 1800 kalorii. Tłuszcz nie może stanowić więcej niż 25% dziennego zapotrzebowania na składniki odżywcze. Najlepiej, aby zamiast tłustych pokarmów, pacjent sięgał po te bogate w błonnik. Najbardziej polecana jest kuchnia śródziemnomorska, która obejmuje dużą ilość warzyw, owoców i ryb. Przy zmianach w stylu życia ważne jest też podjęcie aktywności fizycznej. Powinna zajmować około 150 minut tygodniowo. Mogą to być szybkie spacery, treningi aerobowe bądź pływanie. Dzięki nim można zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy nawet o 60%. Bardzo istotne jest też pozbycie się nadprogramowych kilogramów.
Zobacz też: Dieta cukrzycowa
Stan przedcukrzycowy – leczenie
Jeśli zbilansowana, zdrowa dieta oraz wprowadzenie aktywności fizycznej i schudnięcie nie dają efektu, należy sięgnąć po leczenie farmakologiczne. Niektórzy pacjenci rezygnują z diety, która ma poprawić ich zdrowie. Odpowiednie leczenie wdraża lekarz w porozumieniu z pacjentem, jego oczekiwaniami oraz możliwością stosowania odpowiednich środków W tym przypadku najwłaściwsze będzie zastosowanie metforminy. Ten preparat nie powoduje tycia i może być stosowany przez wiele lat. Obniża ryzyko wystąpienia cukrzycy nawet o 30%.
