Aż 80% wszystkich diabetyków to chorzy na cukrzycę typu 2. Jest to nabyta choroba metaboliczna. Rozwija się przeważnie u osób otyłych po 40. roku życia. Inne rodzaje cukrzycy to cukrzyca typu 1 oraz cukrzyca ciążowa. Pierwsza z nich dotyczy głównie dzieci i osób do 30. roku życia, a druga kobiet spodziewających się dziecka.
Co to jest cukrzyca typu 2 i na czym polega? Charakterystyka i normy cukrzycowe
Cukrzyca typu 2 to choroba, w przebiegu której dochodzi do zmniejszenia wrażliwości organizmu na insulinę lub powstania sytuacji, gdy trzustka nie potrafi wyprodukować jej w odpowiedniej ilości. Insulina to hormon wytwarzany przez trzustkę, jest produkowany w odpowiedzi na wprowadzenie do organizmu węglowodanów.
Gdy jest zbyt mało insuliny, rośnie stężenie glukozy we krwi.Podejrzenie cukrzycy typu 2 zachodzi, gdy w więcej niż dwóch kolejnych pomiarach przeprowadzonych na czczo w osoczu krwi żylnej wynik jest wyższy niż 125 miligramów glukozy na decylitr krwi. Wynik prawidłowy powinien mieścić się w przedziale od 70 do 99 miligramów na decylitr, a wynik pomiędzy 100 a 125 miligramów na decylitr oznacza tzw. stan przedcukrzycowy.
Objawy cukrzycy typu 2: częstomocz, spadek masy ciała, niepohamowane pragnienie.
Trzy charakterystyczne objawy cukrzycy typu 2 to:
- częste oddawanie moczu,
- nadmierne pragnienie,
- utrata wagi mimo dużego apetytu.
Diabetycy dotknięci typem 2 przeważnie odczuwają też senność i osłabienie. U wielu cukrzyków z typem 2 występują nawracające infekcje układu moczowo-płciowego.
Zobacz też: Objawy cukrzycy ciążowej
Zobaczcie, do czego prowadzi nadmierne spożycie cukru:
Przyczyny cukrzycy typu 2: otyłość, geny, leki
Cukrzyca insulinoniezależna rozwija się zwykle u osób po 40. roku życia cierpiących na nadwagę lub otyłość. Czynnikami ryzyka są też:
- jedzenie dużej ilości produktów zawierających cukry proste,
- jedzenie żywności wysokoprzetworzonej,
- jedzenie tłustego mięsa, brak równowagi między spożywaniem tłuszczów zwierzęcych i roślinnych,
- brak aktywności fizycznej,
- stres.
Leczenie cukrzycy typu 2: dieta, leki, podawanie insuliny
Dieta przy cukrzycy typu 2 jest kluczowa, czasem pozwala nawet uniknąć innych form leczenia. Jej główne założenia to:
- jedzenie produktów o niskim indeksie glikemicznym, czyli niepowodujących nagłego i szybkiego wzrostu stężenia glukozy w organizmie,
- spożywanie węglowodanów złożonych zamiast prostych,
- zmniejszenie liczby kalorii,
- zwiększenie ilości błonnika pokarmowego,
- ograniczenie tłuszczów zwierzęcych.
W cukrzycy typu 2 jadłospis powinien być bogaty w chude mięso, np. indyka, królika, ryby, cielęcinę, warzywa strączkowe, w tym groch, ciecierzycę, fasolę czy soczewicę, a także produkty pełnoziarniste, jak pieczywo z pełnego ziarna, makaron i gruboziarniste kasze czy płatki owsiane.
Zabronione w cukrzycy typu 2 są natomiast tłuste mięsa i jego przetwory, tłusty nabiał, słodycze, słodkie napoje, a niektóre owoce są niewskazane, np. banany i arbuzy.
W diecie cukrzycowej ważne jest też regularne i powolne spożywani posiłków, jak i sposób ich przygotowania. Najlepsze metody to gotowanie w wodzie lub na parze, pieczenie bez tłuszczu i grillowanie, a także duszenie w sosie własnym.
Dieta i zwiększenie aktywności fizycznej, a także całkowita rezygnacja z alkoholu w cukrzycy typu 2 mogą pozwolić uniknąć przyjmowania leków.
W cukrzycy typu 2 leki są opcją dla tych diabetyków, którzy samą dietą nie są w stanie kontrolować poziomu cukru we krwi. Leczenie cukrzycy typu 2 rozpoczyna się zwykle od metforminy. Obniża ona poziom cukru, a także trójglicerydów i cholesterolu, czyli tłuszczów, w organizmie. Jest szczególnie skuteczna u diabetyków z otyłością. Jeśli metformina nie daje oczekiwanych efektów, w terapii używa się leków zwiększających wydzielanie insuliny przez trzustkę:
- pochodnych sulfonylomocznika, (jedynie w przypadku pacjentów z cukrzycą typu 2)
- doustnych leków hipoglikemizujących,
lub:
- akarbozy - obniża poziom cukru we krwi, zmniejsza poziom insuliny i obniża insulinoodporność,
- inhibitorów dipeptydylopeptydazy 4 - zwiększają uwalnianie insuliny,
- inhibitorów SGLT2 - zwiększają wydalanie glukozy z organizmu z moczem.
Gdy stosowanie leków nie przynosi rezultatów, ostatecznym rozwiązaniem jest podawanie insuliny.
Rodzaj i dawkę dobiera diabetolog. Chory samodzielnie aplikuje insulinę - powinna być podana pod skórę, najczęściej w brzuch lub udo.Powikłania cukrzycy typu 2: ostre i przewlekłe skutki cukrzycy typu 2
Hipoglikemia, czyli niedocukrzenie, może prowadzić do śpiączki, a nawet zgonu. Jest to powikłanie cukrzycy typu 2 występujące u osób z dużymi wahaniami poziomu cukru we krwi. Do rozwoju hipoglikemii może doprowadzić przedawkowanie leków przeciwcukrzycowych, spożycie zbyt małego posiłku lub nadmierny wysiłek fizyczny, który nie został uwzględniony przy podawaniu dawki insuliny. Objawy hipoglikemii to m.in. niepokój, osłabienie, silny głód, nudności i wymioty, rozszerzenie źrenic, drgawki, zlewne poty, podwójne widzenie i brak koordynacji ruchowej.
Gdy poziom cukru jest za wysoki (hiperglikemia), może negatywnie wpływać na mózg, serce, nerki, a także oczy, uszkadzając tkanki tych narządów.
U cukrzyków dochodzi czasem do rozwoju tzw. stopy cukrzycowej, a rany goją się znaczne wolniej niż u zdrowych ludzi. Stopa cukrzycowa to powstawanie ran i wrzodów na stopach, także obszarów martwicy. Często to powikłanie kończy się amputacją części lub całości stopy.
Zobacz też: Powikłania cukrzycy
