Wynik ujemny badania Wassermana (ang. Wasserman reaction – WR, inaczej: odczyn Wassermana) wyklucza obecność bakterii powodujących kiłę. Obecnie jednak ma ono coraz mniejsze znaczenie i często jest zastępowane przez inne testy diagnostyczne.
Badanie WR w ciąży
Badanie WR można wykonać dwa razy, jeżeli wynik pierwszego badania był prawidłowy – między 9. a 10. tygodniem ciąży oraz między 33. a 37. tygodniem. Wynik drugiego badania często okazuje się przed przyjęciem do szpitala, aby lekarz wiedział, że choroba nie jest zagrożeniem dla dziecka. Obecnie jednak znacznie częściej wykonuje się badanie VDRL, ponieważ WR jest badaniem starszym. Istnieje wiele rodzajów kiły (może być nabyta lub wrodzona), ale ogólnie choroba ta jest wysoce niebezpieczna dla kobiet w ciąży z uwagi na ryzyko przeniesienia zakażenia na płód przez łożysko oraz w trakcie samego porodu. Nieleczona kiła może prowadzić do poronienia, przedwczesnego porodu, obumarcia płodu w macicy bądź zgonu noworodka.
Jakie są niespecyficzne objawy kiły wrodzonej? Zobaczcie:
Jak wygląda badanie WR?
Badanie Wassermana jest badaniem serologicznym – obejmuje te same procedury co badanie krwi. Polega na pobraniu krwi z żyły i badaniu surowicy w celu wykrycia obecności w niej przeciwciał lub antygenów. Jest szybkie i mało inwazyjne, u niektórych osób może powodować dyskomfort w związku z potrzebą ukłucia i pobrania krwi. Nie wymaga jednak specjalnych przygotowań i nie wiąże się np. z koniecznością dłuższej nieobecności w pracy oraz powikłaniami, poza możliwością pojawienia się krwiaka w miejscu wkłucia igły.
Jeżeli badaniu poddaje się osoba z uzasadnionym podejrzeniem zakażenia kiłą, powinna poprosić również swojego partnera seksualnego o przebadanie się lub poinformować lekarza o czasie kontaktu seksualnego z osobą podejrzaną o zakażenie, a także podać dane kontaktowe tej osoby, która zostanie poinformowana o sytuacji i poproszona o poddanie się badaniom potwierdzającym lub wykluczającym zakażenie.
Jakie jeszcze choroby można złapać podczas ryzykownych kontaktów seksualnych? Odpowiedź na filmie:
Odczyn Wassermana
Za pomocą odczynu Wassermana wykrywa się kiłę – chorobę przenoszoną drogą płciową, wywołaną przez krętka bladego. W surowicy krwi oznaczana jest obecność przeciwciał potwierdzających zakażenie bądź przebytą infekcję. Badanie to warto wykonywać regularnie, ponieważ kiła nie jest chorobą należącą do bardzo rzadkich. Stosowanym antygenem na potwierdzenie obecności przeciwciał w surowicy jest kardiolipina – fosfolipid wyizolowany z serca wołu i uzupełniony lecytyną.
Poza ciążą wskazaniami do badania są:
- badania profilaktyczne w kierunku kiły,
- rozpoznanie kiły,
- kontrolowanie procesu leczenia kiły.
Alternatywą dla WR są inne testy nieswoiste, które wykrywają nieswoiste przeciwciała skierowane przeciwko lipidowym składnikom bakterii. W badaniu WR nie w każdym przypadku można w 100% wykryć zakażenie kiłą, a zdarza się również, że wyniki wskazują na zakażenie, podczas gdy wpływają na to zupełnie inne czynniki chorobowe (m.in.: HIV, choroba z Lyme, toczeń rumieniowaty układowy, malaria, niektóre odmiany zapalenia płuc). Stąd też w przypadkach niejednoznacznych zaleca się wykonanie bardziej swoistych odczynów.
Ujemny wynik WR
U osób zdrowych wynik badania WR jest ujemny – oznacza brak przeciwciał. Zdarza się jednak, że kiła pierwotna nie jest wykryta przez test, który pokaże wówczas wynik negatywny. Badanie na odczyn VDRL (Venereal Diseases Research Laboratory, czyli test przesiewowy na kiłę) bywa zawodne, a jego skuteczność zależy od stopnia zaawansowania choroby, stąd lepiej sprawdza się w przypadku trwających bądź przebytych infekcji.
Dodatni wynik WR
W przypadku, gdy występuje kiła utajona (pierwotna) lub wtórna, wynik badania jest pozytywny. Nie jest to jeszcze powód do paniki, ponieważ odczyn Wassermana w ciąży często jest fałszywie dodatni, czego przyczyną mogą być inne choroby autoimmunologiczne. Odczyny fałszywie pozytywne zdarzają się u 0,04–2% badanych osób. W takich przypadkach niezbędna może okazać się antybiotykoterapia, a po jej zakończeniu należy powtórzyć testy. Jeżeli jednak w ponownie wykonanym badaniu, po wykluczeniu innych infekcji, wynik również jest dodatni, następny krok to potwierdzenie wyników za pomocą bardziej szczegółowych testów swoistych, wykorzystywanych do weryfikacji dodatnich lub niejednoznacznych wyników badań przesiewowych w kierunku kiły.
Szybkie wykrycie kiły i zastosowanie odpowiedniego leczenia zwiększają szanse na zdrowe dziecko. Kobieta z potwierdzonym dodatnim WR powinna od 4. Miesiąca ciąży przyjmować leki zmniejszające ryzyko przeniesienia kiły na płód.
Objawy kiły u osoby dorosłej mogą przybierać różną postać, w zależności od etapu choroby, ale w początkowym stadium bardzo łatwo pomylić je z alergią lub opryszczką, ponieważ pierwszymi objawami są grudki i wysypka. Pojawiają się po około 3 tygodniach od zakażenia, ale nie zawsze są to objawy książkowe. Czujność powinny wzbudzić wszelkie zmiany w obrębie narządów płciowych i krostki, zwłaszcza po przypadkowym seksie. Koniecznie trzeba wówczas skonsultować się z lekarzem, wykonać testy i podjąć leczenie, ponieważ nieleczona kiła przechodzi w stadium późne, które może prowadzić do uszkodzeń układu nerwowego i układu krążenia.
Na koniec zobaczcie, jakie są pierwsze objawy zarażenia kiłą:
