Nieprzyjemny zapach z ust stanowi poważny problem, który może być przyczyną ograniczenia kontaktów społecznych. Jest on bowiem wyczuwalny nie tylko przez osobę dotkniętą tą dolegliwością, lecz także przez osoby trzecie. Szacuje się, że na brzydki zapach z ust cierpi nawet 25% społeczeństwa. Problem ten dotyka ludzi z różnych środowisk, niezależnie od płci i wieku. Przyczyn nieświeżego oddechu jest wiele. Najczęściej są to czynniki związane z zaburzeniami w obrębie jamy ustnej lub niedostateczną higieną. Zdarza się też, że brzydki zapach z ust jest objawem przewlekłych chorób.
Przyczyny nieświeżego oddechu
Przyczyny nieświeżego zapachu z ust są najczęściej związane z jamą ustną. W większości przypadków to brak lub nieodpowiednia higiena jamy ustnej. Zalegające resztki spożytego pokarmu stanowią pożywkę dla bakterii, które osadzają się nie tylko na zębach i dziąsłach, lecz także na języku. Ich obecność może prowadzić do powstania procesów gnilnych, podczas których wytwarzają się substancje nadające oddechowi brzydki zapach.
Przyczyną nieświeżego oddechu jest również zmniejszone wydzielanie śliny. Jej brak powoduje, że bakterie obecne w jamie ustnej zaczynają się szybko namnażać i wytwarzać lotne związki siarki. Inne przyczyny brzydkiego zapachu z ust to:
- kamień nazębny,
- próchnica zębów,
- choroby dziąseł i przyzębia,
- owrzodzenia w jamie ustnej,
- zaleganie resztek pokarmów w protezie zębowej lub aparacie ortodontycznym,
- palenie tytoniu.
Za brzydki zapach z ust odpowiada też spożywanie niektórych pokarmów. Zawarte w nich silne substancje zapachowe potrafią utrzymywać się w organizmie przez długi czas. Do takich produktów zalicza się m.in. kawę, ryby, jajka, ostre przyprawy, czosnek, cebulę, mięso. Uważa się, że za nieświeży oddech odpowiada także dieta wysokobiałkowa oraz spożywanie dużej ilości słodyczy.
Nieświeży oddech: przyczyny niezwiązane z jamą ustną
Przyczyny nieświeżego oddechu nie muszą być związane z nieprawidłowościami w jamie ustnej. Brzydki zapach z ust to jeden z objawów niektórych chorób. Najczęściej problem pojawia się wraz z infekcją górnego układu oddechowego (zapalenie migdałków, zatok przynosowych, oskrzeli). Towarzysząca im wydzielina (niekiedy ropna) sprawia, że wydychane powietrze ma nieprzyjemną woń. W takim przypadku problem ustępuje wraz z wyleczeniem infekcji.
Nieprzyjemny zapach z ust może być spowodowany chorobami ze strony układu pokarmowego. Na problem skarżą się pacjenci, u których zdiagnozowano refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie błony śluzowej żołądka, a także zakażenie Helicobacter pylori. Inna przyczyna nieświeżego oddechu to uchyłki przełyku – uwypuklenia ściany przełyku, które powodują zaleganie resztek lub cofanie się pokarmu.
Nieświeży oddech jest problemem pacjentów onkologicznych. W przebiegu raka krtani, płuc, przełyku lub żołądka dochodzi do procesów martwiczych i rozpadu tkanek. Wraz z nimi pojawia się nieprzyjemny zapach z ust. Jest on obecny nawet przy zachowaniu należytej higieny jamy ustnej.
Przyczyny nieświeżego oddechu to także:
- choroby metaboliczne,
- podwyższony poziom ciał ketonowych (np. podczas głodu),
- cukrzyca,
- niewydolność wątroby,
- przewlekła choroba nerek (mocznica).
Przyczyny nieświeżego oddechu u dzieci
Przyczyny nieświeżego oddechu u dzieci w większości przypadków są związane z próchnicą i nieodpowiednią higieną jamy ustnej. Choroba zębów rozwija się jeszcze przed pojawieniem się pierwszych zębów. Niestety nie wszyscy rodzice zdają sobie z tego sprawę i pierwsze czynności higieniczne i wizyty u stomatologa rozpoczynają dopiero wtedy, gdy dziecko jest starsze i ma już wszystkie zęby. Tymczasem okazuje się, że na próchnicę cierpi nawet 40% trzylatków w Polsce i prawie każdy uczeń podstawówki.
Zapobieganie brzydkiemu zapachowi z ust
W większości przypadków brzydkiemu zapachowi z ust można zapobiegać. Wyeliminowanie jego przyczyny jest najlepszym sposobem na wyleczenie problemu. Właściwe postępowanie obejmuje higienę jamy ustnej, zmianę diety i zrezygnowanie z używek.
Zęby należy myć minimum dwa razy dziennie (rano i wieczorem). Jeżeli istnieje taka możliwość, powinno się to robić także po każdym posiłku. Duże znaczenie ma szczotkowanie języka oraz używanie nici dentystycznych do czyszczenia przestrzeni międzyzębowej. Raz na pół roku trzeba odwiedzać stomatologa i ściągać kamień nazębny.
Osoby, które zmagają się z brzydkim zapachem z ust, powinny przyjrzeć się swojej diecie. Zalecane jest ograniczenie lub zrezygnowanie z produktów odpowiedzialnych za nieświeży oddech. Jeżeli jednak zdarzy się ich spożycie, nieprzyjemną woń można zlikwidować, jedząc pietruszkę lub plasterek cytryny.
Zobacz film: Jak prawidłowo dbać o zęby?
Bibliografia:
1. A. Pieniążek, M. Pietrzak, Halitoza – etiologia, metody diagnostyki i leczenie, „Journal of Health Study and Medicine” 2017, nr 2, s. 101–122.
