Stabilna choroba wieńcowa objawia się w sposób przewlekły, a dolegliwości nasilają się w dłuższym czasie. W przypadku ostrych zespołów nagłe pogorszenie samopoczucia i pojawienie się dolegliwości powinno skłonić do szybkiej interwencji.
Zobacz także:
Jak należy leczyć chorobę wieńcową? Postępowanie farmakologiczne i inwazyjne
Borówka amerykańska – ile jeść, by wzmocnić serce?
Grillowane mięso może szkodzić sercu
Skąd się biorą objawy choroby wieńcowej?
Choroba wieńcowa to pojęcie obejmujące stany niedokrwienia mięśnia sercowego, które występują w związku ze zmianami w naczyniach wieńcowych okalających serce. Jej przebieg zależy od różnych czynników, takich jak stan pacjenta czy obszar objętego uszkodzeniem narządu.
Ogólny podział choroby wieńcowej obejmuje:
- stabilne zespoły wieńcowe: dławicę piersiową stabilną, mikronaczyniową, związaną z mostkami mięśniowymi, mikronaczyniową oraz naczyniorozkurczową;
- ostre zespoły wieńcowe (OZW).
Objawy choroby wieńcowej różnią się w zależności od przebiegu choroby. Szacuje się, że nawet w 50–80 proc. przypadków dolegliwości mogą pozostawać niezauważalne dla pacjenta.
Objawy choroby wieńcowej – stabilne zespoły wieńcowe
Główną dolegliwością pacjenta cierpiącego na chorobę wieńcową jest charakterystyczny ból. Typowo chory odczuwa dyskomfort w klatce piersiowej z komponentą gniotącą, dławiącą lub piekącą. Ból lokalizuje się za mostkiem i może promieniować do szyi, żuchwy, lewego ramienia, nadbrzusza lub rzadziej w kierunku pleców, a dokładniej w okolicę międzyłopatkową. Dyskomfort trwa kilka minut i nie zależy od pozycji ciała ani cyklu oddechowego.
Charakterystyczną cechą są okoliczności pojawienia się objawów. Dolegliwości występują po wysiłku i zostają wygaszone po jego zaprzestaniu. Ból może powstać również w wyniku stresu emocjonalnego, chociaż zdarza się, że nie jest wywołany konkretną sytuacją. Jego natężenie zwykle zwiększa się w godzinach porannych, po obfitym posiłku lub kontakcie z zimnym powietrzem. Podanie nitrogliceryny podjęzykowo sprawia zwykle, że po 1–3 minutach dolegliwości mijają.
Zdarza się, iż objawy choroby wieńcowej występują pod postacią „masek”, które mogą mylnie naprowadzać na diagnostykę innych schorzeń. Do takich dolegliwości należy duszność wysiłkowa, którą obserwuje się w szczególności u osób starszych i cukrzyków. W wyniku choroby mogą pojawić się bóle brzucha, nudności, a także zmęczenie.
Objawy choroby wieńcowej – ostre zespoły wieńcowe
Nagłe zespoły występujące w wyniku choroby wieńcowej, do których należy zawał serca, charakteryzują się zwykle większą dynamiką rozwijających się objawów. Są podobne do tych, które występują w stabilnych stanach, jednak ból zwykle nie ustępuje w ciągu 5 minut po zaprzestaniu czynników go wywołujących, takich jak wysiłek czy stres (zwykle trwa powyżej 20 minut). Nie działa na niego również przyjęcie podjęzykowo nitrogliceryny. Dodatkowo może pojawić się uczucie kołatania serca, wynikające z przyspieszenia akcji serca. Większość incydentów ma miejsce w godzinach porannych.
U chorych z silnym bólem w klatce piersiowej dochodzi do ogólnego niepokoju oraz lęku przed śmiercią. Pojawia się stan podgorączkowy, osłabienie, omdlenie, a nawet utrata przytomności. Chory jest blady, zlany potem, zdezorientowany. Zdarza się, iż dochodzi do nagłego spadku ciśnienia tętniczego. Objawy niestabilnej choroby wieńcowej wymagają szybkiego skontaktowania się z pogotowiem ratunkowym i przetransportowania chorego do ośrodka zajmującego się leczeniem zawałów serca. Należy pamiętać, iż nie każdy ostry incydent wieńcowy objawia się w sposób typowy. Jego podejrzenie zawsze powinno być zweryfikowane przez lekarza.
Objawy choroby wieńcowej – jakie badania wykonać?
Objawy choroby wieńcowej powinny skłonić pacjenta do jak najszybszego udania się na wizytę do lekarza. Specjalista jest w stanie ocenić stan chorego na podstawie wywiadu, badania oraz dodatkowo zleconych procedur.
U wszystkich pacjentów z objawami choroby wieńcowej konieczne jest wykonanie elektrokardiografii (EKG). Gdy nie doszło do zawału serca, zwykle nie obserwuje się odchyleń w wykresie, jednak przeprowadzenie badania w czasie bólu może uwidocznić zmiany. Podstawowym badaniem w stabilnym stanie jest elektrograficzna próba wysiłkowa.
Konieczne jest wykonanie szeregu badań laboratoryjnych, do których zalicza się: profil lipidowy, poziom cukru we krwi, morfologię, kreatyninę z surowicy wraz z oszacowaniem filtracji kłębuszkowej (eGFR). W przypadku dodatkowych wskazań klinicznych lub podejrzenia ostrego zespołu wieńcowego, gdy istnieje taka konieczność, lekarz zleca wykonanie oznaczenia poziomu troponin sercowych we krwi, hormonów tarczycy, oceny funkcji wątroby oraz parametrów wskazujących na niewydolność serca.
Na podstawie stanu ogólnego pacjenta, czynników ryzyka, cech bólu dławicowego, dodatkowych schorzeń oraz wyników badań ustala się odpowiednie postępowanie. Ma ono na celu zapobiec niebezpiecznym dla życia ostrym incydentom naczyniowym.
Ablacja alkoholowa - na czym polega zabieg i kiedy jest stosowany? Dowiesz się tego z filmu:
Bibliografia:
1. Szczeklik A., Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna. Kraków 2018.
