menopauza

Menopauza w ujęciu medycznym to ostatnia miesiączka w życiu kobiety. W powszechnym użyciu jest jednak stosowanie tego terminu dla okresu czasu, gdy organizm kobiety przechodzi od pełnej zdolności do rozrodu do początków starzenia się (przekwitanie). Pierwszym objawem przekwitania jest:

• ustanie miesiączkowania,
• wahania nastrojów
• oraz uderzenia gorąca. 

Wystąpienie menopauzy u kobiety mogą przyspieszyć czynniki związane z prowadzonym dotychczas trybem życia. Należą do nich, np.: palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, otyłość. 

Co to jest menopauza i jakie są jej etapy?

Menopauza to naturalny etap życia każdej kobiety. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje przekwitanie jako ostatnią miesiączkę, po której w okresie 12 miesięcy nie wystąpiło krwawienie z jamy macicy oraz nie wykryto żadnych patologicznych przyczyn tej przypadłości. Po wystąpieniu menopauzy kobieta traci naturalną zdolność zajścia w ciąże i co za tym idzie urodzenia dziecka. Klimakterium związane jest ze spadkiem stężenia estrogenów w organizmie, czyli żeńskich hormonów. Są one odpowiedzialne za regularne miesiączki, popęd seksualny, a także jędrność i elastyczność skóry. Stopniowy spadek estrogenów u kobiet rozpoczyna się około 40 roku życia. Całkowity okres przekwitania można podzielić na 3 etapy:

• premenopauzę – kilkanaście lat przed menopauzą, czyli zupełnym zaprzestaniem miesiączkowania,
• perimenopauzę – około 4 lata przed i rok po menopauzie,
• postmenopazuę – czas od wystąpienia menopauzy do 65. roku życia.

Menopauza – w jakim wieku?

Każda z kobiet może przechodzić menopauzę w innym wieku. Najczęściej przekwitania występuje około 50. roku życia, jednak zdarza się, że niektóre panie przechodzą ją mając 40 lat. Niezależnie jednak kiedy nastąpiła menopauza u większości kobiet ten proces kończy się przed ukończeniem 58. roku życia.

Menopauza – objawy

Zmiany hormonalne u kobiet w wyniku zbliżającej się menopauzy powodują zaburzenia w cyklach miesiączkowych. Okres może się wydłużać lub przeciwnie – trwać znacznie dłużej, niż wcześniejsze krwawienia. Zdarza się także, że miesiączka może pojawiać się regularnie co 2 tygodnie albo zanikać na kilka miesięcy. Poziom estrogenów zaczyna się naturalnie obniżać około 30. roku życia. Gwałtowny spadek żeńskiego hormonu następuje jednak dopiero z nadejściem przekwitania, której czas wystąpienia może się różnić u poszczególnych kobiet. Pierwszym objawem menopauzy jest całkowity zanik miesiączki. Inne charakterystyczne symptomy przekwitania to:

• uderzenia gorąca – ciepło odczuwane jest głównie w górnej części ciała i towarzyszy mu zaczerwienienie twarzy i nadmierne pocenie się,
• huśtawki nastrojów – mogą być czynnikiem ryzyka wystąpienia depresji,
• nadmierne pocenie się – na skutek podwyższenia się temperatury ciała, występuje głównie nocą,
• niespokojny sen i problemy z zasypianiem,
• swędzenie i suchość skóry – zwłaszcza wokół oczu,
• zmniejszenie się owłosienia łonowego i na głowie,
• wzmożony porost włosów na twarzy,
• niekontrolowane przybieranie na wadze,
• suchość pochwy,
• brak ochoty na seks lub przeciwnie wzmożony popęd seksualny.

Ile trwa menopauza?

Objawy menopauzy mogą pojawiać się już kila miesięcy przed wystąpieniem przekwitania i trwać jeszcze po jej zakończeniu. Postmenopauza to okres, zazwyczaj 5-10 lat po wystąpieniu klimakterium, kiedy nie występuje miesiączka, ale kobieta nadal może mieć problemy z bezsennością, uderzeniami gorąca czy zmiennymi nastrojami. 

Test na menopauzę

Test menopauzalny polega na zbadaniu poziomu hormonu FSH. Kiedy ilość estrogenów spada, przysadka mózgowa wydziela więcej FSH, dlatego jego podwyższony poziom może być pierwszym sygnałem rozpoczęcia się przekwitania. Na wizycie kontrolnej lekarz również zleca badania krwi i badania moczu, na podstawie których ocenia się, czy występuje jajeczkowanie.

Leki na menopauzę

Leki na menopauzę mają na celu złagodzić nieprzyjemne objawy przekwitania i tym samym poprawić jakość życia kobiety. Ginekolodzy zazwyczaj proponują terapię zastępczą estrogenami, podawanymi w formie tabletek lub dożylnie. Kremy zawierające żeński hormon stosuje się do nawilżania suchej pochwy. Zazwyczaj terapię estrogenami stosuje się już do końca życia, ale musi ona przebiegać pod stałą kontrolą lekarza, ponieważ niesie ona za sobą skutki uboczne, takie jak:

• nadmierna wydzielina z pochwy,
• wzdęcia,
• wzmożone tycie,
• zawroty głowy,
• podwyższone ciśnienie,
• zatrzymywanie płynów w organizmie.

Zioła na menopauzę

Na objawy menopauzy stosuje się również zioła, np. pluskwicę gronistą. Roślina łagodzi wahania nastrojów, uspokaja i działa rozkurczowo. Wiesiołek zmniejsza bóle piersi i poprawia pracę układu moczowego. W problemach ze snem pomaga kozłek lekarski, który ułatwia spokojne zasypianie. Inne popularne zioła na menopauzę to, np.: rumianek, szałwia lekarska, waleriana oraz lukrecja.