Cyklofrenia występuje częściej u osób, które są samotne, nie mają wsparcia społecznego oraz uczestniczyły w traumatycznych lub mocno stresujących wydarzeniach.
Czym jest cyklofrenia?
Cyklofrenia to inaczej choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD). Jest to zaburzenie pracy mózgu, które skutkuje nagłymi zmianami nastroju. Osoba dotknięta cyklofrenią w krótkim czasie potrafi czuć euforię, a za chwilę depresję. Choroba wpływa na zaburzenie relacji z ludźmi, obniżenie zdolności poznawczych, takich jak pamięć lub koncentracja, oraz zwiększa ryzyko samobójstwa.
Cyklofrenia - przyczyny: środowisko, podłoże genetyczne, regulacja neuroprzekaźników
W większości chorób psychicznych nie ma jednej przyczyny powstania. Tak samo jest w przypadku cyklofrenii. Zauważono, że choroba ta występuje częściej, gdy ktoś z rodziny już na nią cierpiał. Jednak zdarzają się przypadki cyklofrenii u osób, które nie miały w rodzinie nikogo cierpiącego na tą przypadłość. Współcześnie uważa się, że z genetycznego punktu widzenia ChAD występuje na skutek zależności kilku szkodliwych genów. Wpływają one na skład błony neuronów w mózgu oraz destabilizują i rozregulowują substancje odpowiadające za nastrój i emocje.
Każdy proces psychiczny polega na uwalnianiu neuroprzekaźników do szczeliny synaptycznej, które następnie łączą się z receptorami w kolejnym neuronie. Jeśli serotonina, dopamina i noradrenalina są w zbyt niskim lub zbyt wysokim stężeniu, to prowadzą do zaburzeń nastroju. Te neuroprzekaźniki odgrywają największą rolę w rozwoju cyklofrenii.
Do rozwoju choroby afektywnej dwubiegunowej przyczyniają się też wpływy środowiskowe. Bardziej narażone na cyklofrenię są osoby po ciężkich przeżyciach, takich jak poród, śmierć bliskiej osoby, wykorzystywanie seksualne lub długie konflikty rodzinne. Również sytuacja zawodowa ma duży związek z rozwojem choroby. Szczególnie narażone są na nią osoby po utracie stanowiska lub pracownicy, którzy awansowali na wysokie stanowisko i nie mogą poradzić sobie z natłokiem obowiązków.
Elementy, które potęgują rozwój choroby to:
- zaburzenie rytmu dobowego - spanie poniżej 6 godzin na dobę,
- nadużywanie i uzależnienie od alkoholu i narkotyków - szczególnie szkodliwe są substancje pobudzające, takie jak amfetamina oraz kokaina,
- przyjmowanie leków i suplementów diety, które wpływają na zachowanie i zmieniają nastrój.
Cyklofrenia - objawy: stany depresyjne, urojenia, euforia, izolacja społeczna
Epizody depresyjne w cyklofrenii objawiają się smutkiem, znacznie obniżonym nastrojem i utratą radości. Osoby cierpiące na tę fazę choroby mają znaczny spadek energii i napędu psychoruchowego. Są wiecznie zmęczone, trudno im podjąć nawet proste decyzje oraz myślą w spowolniony sposób. W epizodzie depresyjnym mają również obniżone procesy poznawcze, takie jak pamięć oraz skupienie uwagi. Towarzyszy im ciągła senność oraz spadek popędu seksualnego. Objawy te skutkują brakiem poczucia sensu życia, częstym myśleniem o śmierci, a nawet próbami samobójczymi. Nieleczona cyklofrenia prowadzi do objawów wytwórczych, do których zalicza się urojenia, skrajne poczucie winy oraz halucynacje słuchowe, które najczęściej mają ton oskarżycielski.
Epizod maniakalny przejawia się podwyższonym nastrojem, euforią i poczuciem szczęścia, które zwykle są niedostosowane do aktualnej sytuacji. Charakterystyczne jest to, że zmiana tych skrajnych stanów może nadejść w ciągu kilku lub kilkudziesięciu minut. Często osoby w stanie manii są narzucające i chcą koniecznie postawić na swoim. Gdy napotkają sprzeciw, to potrafią być agresywne słownie lub fizycznie. W tej fazie ludzie cierpiący na cyklofrenię mają też tendencję do autoagresji. Podejmują działania ryzykowne i niebezpieczne, takie jak nadmiernie szybka jazda samochodem, bójki lub przypadkowe kontakty seksualne. Osoby te mają też skłonność do hazardu, brania pożyczek i szybkiego wydawania pieniędzy.
Mania podczas choroby afektywnej dwubiegunowej objawia się też gonitwą myśli, którą ciężko jest uchwycić i skonkretyzować. Myśli chorego są nieskładne, nielogiczne i nie mają realnego odpowiednika w świecie. Podczas manii pacjenci mają do siebie bezkrytyczny stosunek i odrzucają wszelkie formy zwrócenia uwagi na ich nadmierne pobudzenie. Jednocześnie wyostrzają im się zmysły, dzięki czemu intensywniej czują smaki, słyszą dźwięki i widzą kolory. Niekiedy skutkuje to jaskrawym makijażem u kobiet lub słuchaniem bardzo głośno muzyki. W przypadku manii również pojawiają się objawy wytwórcze, które głównie objawiają się urojeniami wielkościowymi. Pacjenci mają wybujałe zdanie na temat swojej mocy lub pozycji społecznej.
Cyklofrenia - leczenie: leki antydepresyjne, psychoterapia
Leczenie cyklofrenii polega na podawaniu leków antydepresyjnych, które stabilizują nastrój i normują wystąpienie skrajnych objawów. Dużą skutecznością cieszy się też terapia litem. Jednak podstawą pomocy jest skuteczna psychoterapia. Efekty przynosi terapia poznawczo-behawioralna, która poprawia związek pomiędzy myśleniem a zachowaniem. Ważna jest również psychoedukacja, unikanie stresu, uprawianie sportu oraz dieta bogata w kwasy tłuszczowe.
