Z roku na rok choroba afektywna dwubiegunowa dotyka coraz większej liczby ludzi. Szacuje się, że w całej Polsce na to schorzenie cierpi około 360 tys. osób.
Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa?
Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) jest zaburzeniem psychicznym charakteryzującym się występowaniem naprzemiennych, odmiennych nastrojów. Na pierwszym "biegunie" pojawiają się epizody tzw. hipomanii, czyli podwyższonego nastroju wraz z nadmierną energią i aktywnością. Manią określa się nienaturalnie wzmożony nastrój, który jest zadziwiający dla otoczenia i nie zdarza się u zdrowych osób. Drugi "biegun" to depresja, w której nastrój osoby chorej jest znacznie obniżony, a energia i aktywność wyraźnie spadają nawet do postaci apatii. ChAD jest chorobą o niejednorodnym obrazie klinicznym. Postać zaburzenia i częstość występowania odmiennych epizodów jest indywidualna dla każdego chorującego. Jest to zaburzenie, które było opisywane już w starożytności. Podejrzewa się, że wiele sławnych osób na nie cierpiało, m.in. Ludwik van Beethoven, Kurt Cobain, Jean-Claude Van Damme czy Ernest Hemingway. Do niedawna choroba afektywna dwubiegunowa nazywana była psychozą maniakalno-depresyjną lub cyklofrenią. Aktualnie jednak odchodzi się od takiego nazewnictwa.
Jak dobrać terapię do problemów? Zobaczcie:
Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej
W chorobie afektywnej dwubiegunowej pojawia się depresja, czyli stan, w którym chory ma bardzo obniżony nastrój i wyraźne spowolnienie myślenia. Można zaobserwować, że osoba cierpiąca na to schorzenie staje się mniej aktywna. Potrafi przeleżeć cały dzień w łóżku i będzie się czuć zmęczona. Właściwie nie odczuwa pozytywnych emocji. Dominują u niej smutek, przygnębienie i rozżalenie oraz trudniej jej się myśli. Po zadaniu pytania potrzebuje więcej czasu na odpowiedź. W ostrzejszych przypadkach choroby zdarza się, że osoba słabo reaguje na pytania od innych osób, a jeśli w chodzi w jakieś interakcje, to przychodzi jej to z dużym trudem. U pacjentów często pojawiają się również myśli samobójcze.
Mania jest przeciwnym stanem do depresji. Osoba nią dotknięta staje się ożywiona oraz podwyższa się jej nastrój. Jej myślenie przyspiesza, dochodząc nawet do tzw. gonitwy myśli, co doprowadza do rozkojarzenia. Osoba zachowuje się chaotycznie i nieskładnie. Zaczyna zajmować się wieloma rzeczami naraz, często nie kończąc ich. Pojawia się u niej odczucie wielkości, czyli wydaje jej się, że ma nadludzkie zdolności i może wiele zdziałać. Z tego powodu ludzie w fazie manii podejmują zachowania ryzykowne (uprawiają hazard, pożyczają pieniądze, zadłużają się). U niektórych osób pojawiają się słabsze stany manii, tzw. hipomania. W tym przypadku nie występują tak chaotyczne działania typowe dla manii. Osoba sprawia wrażenie tryskającej energią. U niektórych pacjentów, zwłaszcza długo chorujących epizod maniakalny może nastąpić wspólnie z objawami psychotycznymi. Oznacza to, że u chorego pojawiają się myśli urojeniowe, niezwiązane z rzeczywistością. Na przykład choremu wydaje się, że ma kontakt z istotami pozaziemskimi. Często zdarzają się również urojenia prześladowcze, które są szczególnie trudne dla rodziny chorego.U niektórych osób cierpiących na chorobę afektywną dwubiegunową depresja i mania współwystępują. Określa się je wtedy jako epizody mieszane. Stan ten najczęściej charakteryzuje się nadmiarem energii, gonitwą myśli, a jednocześnie tendencjami samobójczymi.
Przyczyny zachorowania na depresję afektywną dwubiegunową
Aktualnie lekarze oraz naukowcy nie potrafią ustalić jednoznacznie przyczyn zachorowań na chorobę afektywną dwubiegunową. Przede wszystkim uważa się, że podstawowym czynnikiem zachorowań jest genetyka. Około połowa osób chorujących na ChAD ma w rodzinie kogoś cierpiącego na zaburzenia afektywne. Duże znaczenie w powstawaniu choroby najprawdopodobniej ma neuroprzekaźnictwo w ośrodkowym układzie nerwowym. Możliwe, że ChAD powstaje w związku z nadmiarem lub niedoborem jednego z trzech neuroprzekaźników (noradrenalina, serotonina lub dopamina). Są one odpowiedzialne za transport impulsów nerwowych w mózgu. Samopoczucie człowieka, czyli nastrój, energia, czy zdolność do odczuwania przyjemności są regulowane przez te trzy substancje chemiczne. Kolejną możliwością jest stan nierównowagi pomiędzy powyższymi neuroprzekaźnikami lub zbyt duża wrażliwość komórek nerwowych wychwytujących te substancje. Pojawienie się choroby może też mieć przyczynę w wadach rozwoju płodu lub być efektem urazów lub mikrourazów mózgu. Istnieje też teoria, która mówi, że czynniki środowiskowe mogą mięć duży wpływ na pojawienie się choroby. Zwłaszcza długotrwały stres, nieodpowiednia ilość snu oraz brak organizacji rytmu dobowego. Podejrzewa się, że korzystanie z substancji psychoaktywnych również może uaktywniać chorobę.
Zobaczcie, jaką chorobą jest depresja:
