Lnica pospolita używana jest w przypadku trudno gojących się ran, przebarwień skóry, żylaków nóg i odbytu, zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego. Ze względu na brak odpowiednich badań nie zaleca się jej kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Mimo pozytywnego działania na ludzki organizm zaliczana jest do roślin trujących. Działanie takie wykazuje ziele, w którego składzie znajduje się alkaloid o nazwie peganina.
Lnica pospolita – wiadomości ogólne
Lnica pospolita (z łac. Linaria vulgaris Mill.) to gatunek rośliny zaliczany do rodzaju lnica (z łac. Linaria L.) i rodziny babkowate (z łac. Plantaginaceae Juss.). Porasta tereny półkuli północnej. Występuje w Ameryce Północnej, Azji, Europie, w tym na całym obszarze Polski. Rośnie na kamienistych zboczach, przydrożach, pastwiskach, murawach, polach uprawnych, łąkach. Roślina preferuje słoneczne stanowiska. Na jej szczycie znajdują się jasnożółte kwiaty z pomarańczową gardzielą, zebrane w gęste grono.
Lnica pospolita kwitnie od czerwca do września. Ze względu na nietypowy kształt kwiatów, które przypominają kobiece pantofle, na terenach wiejskich zwyczajowo określa się ją pantofelkami Matki Boskiej. Wśród innych typowych dla flory kraju gatunków wymienia się lnicę wonną (z łac. Linaria odora (M. Bieb) Fisch.), a poza Polską znana jest zwłaszcza lnica alpejska (z łac. Linaria alpina (L.) Mill.).
Lnica pospolita – właściwości lecznicze
Lnica pospolita wykazuje wiele właściwości leczniczych. Surowiec zielarski stanowi ziele lnicy (z łac. Herba Linariae), w którego składzie znajdują się m.in.: alkaloid peganina, kwasy organiczne (y-oksyglutaninowy, askorbowy), flawonoidy, fitosterole, sole mineralne. Przygotowuje się z niego odwary o zewnętrznym i napary o wewnętrznym zastosowaniu. W pierwszym przypadku wykorzystuje się je do obmywania zmienionej chorobowo skóry, sporządzania okładów czy jako dodatek do kąpieli.
Roślina wspomaga leczenie trudno gojących się ran, stanu zapalnego spojówek lub dróg rodnych, żylaków nóg, hemoroidów oraz łagodzi uczucie świądu skóry. Wykazuje właściwości wybielające. W związku z tym korzysta się z niej do rozjaśniania piegów, zwalczania przebarwień, poprawy kolorytu skóry. Poleca się ją osobom o cerze problematycznej, z tendencją do wyprysków czy przy podrażnionej skórze po ukąszeniach owadów.
Roślina znana jest z działania moczopędnego, przeciwzapalnego, tonizującego, żółciopędnego, przeciwbakteryjnego, łagodnie przeczyszczającego. Wewnętrznie lnica pospolita sprawdzi się w przewlekłych zaparciach, gdyż pobudzając perystaltykę jelit, przyspiesza przesuwanie mas kałowych, dzięki czemu zapobiega ich zastojowi wewnątrz organizmu. Dodatkowo zalecana jest przy zaburzeniach trawienia, refluksie, atonii jelit, wzdęciach, niestrawności. Rozluźnia mięśnie gładkie dróg żółciowych, wspomaga prawidłowe funkcjonowanie wątroby, ułatwia oczyszczanie organizmu z toksyn.
Kiedy warto leczyć się ziołami? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Gdzie można kupić lnicę pospolitą i ile ona kosztuje?
Ziele lnicy pospolitej znajduje się w ofercie niektórych aptek i sklepów zielarskich. Nabyć je można również dzięki sprzedaży internetowej. Za opakowanie 50 g zapłaci się od 3 zł do 10 zł. Istnieje też możliwość samodzielnego opracowania surowca. Zbiór ziela przypada na okres kwitnienia rośliny. Następnie poddaje się je suszeniu w zacienionym i przewiewnym miejscu.
Jak przygotować napar i odwar z lnicy pospolitej?
Napar i odwar z lnicy pospolitej są dość proste do przygotowania. Do uzyskania naparu wystarczy 1 łyżeczkę surowca zielarskiego zalać 1 szklanką wrzącej wody, po czym odstawić pod przykryciem do zaparzenia na 10 minut, a na koniec odcedzić. Odwar powstaje w wyniku zalania 1 szklanką wrzącej wody 2 łyżeczek ziela lnicy. Miksturę gotuje się na wolnym ogniu przez około 10 minut, po czym odstawia pod przykryciem na kwadrans, a na koniec przecedza.
Lnica pospolita – olej i preparaty
Sporą popularnością cieszy się olej z lnicy. To produkty typowy dla regionu Pińczowa. Od 30 października 2008 roku znajduje się na Liście Produktów Tradycyjnych w kategorii oleje i tłuszcze. Olej z lnicy jest przejrzysty, płynny, klarowny. Ma łagodny, korzenny smak, złocistozielonkawy kolor i dość intensywny, specyficzny aromat. Olej z lnicy, zwany popularnie lnianką, stosuje się w kuchni do np. sałatek, surówek, chleba, śledzi.
Ekstrakt z lnicy pospolitej obok ekstraktu z głowienki pospolitej, nagietka lekarskiego i kasztanowca zwyczajnego znajduje się w składzie kropli przeznaczonych dla osób zmagających się z hemoroidami i nierzadko towarzyszącymi im dolegliwościami, jak stan zapalny odbytu.
Jak zrobić maść z lnicy pospolitej?
W warunkach domowych można zrobić maść z lnicy pospolitej. W tym celu należy wysuszone i zmielone ziele lnicy poddać z dobowym odstępem dwukrotnie godzinnej kąpieli wodnej ze smalcem gęsim przy zachowaniu proporcji 2 części ziela na 3 części smalcu. Po ostygnięciu maść odcedza się przez gazę i wlewa do słoików. Sprawdzi się na obrzęki, ukąszenia, hemoroidy, źle gojące się rany.
Bibliografia:
1. Matławska I., Farmakognozja – podręcznik dla studentów farmacji, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2008.
