Bezpośrednią przyczyną skręcenia stawu skokowego jest uszkodzenie torebki stawowej oraz więzadeł. Aktywne osoby często zaniedbują prawidłowe leczenie tej kontuzji. Po pierwszych oznakach powrotu do sprawności wznawiają swoje treningi, które obciążają niedoleczoną kostkę, co skutkuje pogłębieniem urazu (w 30% przypadków staw wciąż jest niestabilny i nawraca jego "uciekanie") i dłuższą rehabilitacją.
Staw skokowy i jego skręcenie
Staw skokowy składa się z dwóch części: górnej (staw skokowo-goleniowy), która odpowiada za grzbietowe i podeszwowe zginanie stopy oraz dolnej (staw skokowo-piętowo-łódkowy), która umożliwia jej odwracanie i nawracanie. Poza tym staw skokowy stabilizują liczne więzadła (stabilizacja bierna) oraz mięśnie (stabilizacja czynna). Samo skręcenie stawu skokowego jest najbardziej powszechnym urazem układu kostno-szkieletowego. W momencie podwinięcia stopy poza fizjologiczny zakres ruchu najczęściej uszkodzone zostają więzadła stabilizujące staw skokowy od strony bocznej, dużo rzadziej dochodzi do uszkodzenia więzadeł po stronie przyśrodkowej (trójgraniaste).
Rodzaje skręcenia stawu skokowego
Wyróżnia się III stopnie skręcenia stawu skokowego:
- I stopień - lekkie naciągnięcie więzadeł oraz lekkie pęknięcie torebki stawowej, niesie to ze sobą niewielki ból, który nie utrudnia chodzenia oraz nieduże obrzęki, które szybko same ustępują. Na stopie nie pojawia się krwiak, nie ma też uczucia niestabilności stawu skokowego.
- II stopień - naderwanie więzadeł oraz rozerwanie torebki stawowej, w konsekwencji duży ból, spory obrzęk oraz wylew podskórny (krwiak), które utrudniają chodzenie. Wyczuwana jest lekka niestabilność stawu skokowego.
- III stopień - całkowite rozerwanie więzadeł i torebki stawowej, ból może być zaskakująco mniejszy w porównaniu do II stopnia, jednak nasila się w trakcie chodzenia. Poza tym dochodzi do znacznego ograniczenia obciążania i ruchomości chorej stopy, co uniemożliwia swobodne poruszanie się. Obrzęk i krwiak są bardzo duże, występują dodatnie objawy niestabilności stawu skokowego.
Zobacz także: Uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej i bocznej – objawy, leczenie
Przyczyny skręcenia stawu skokowego
Najczęstszą przyczyną skręcenia stawu skokowego przez uszkodzenie więzadła bocznego jest następujące po sobie w krótkich odstępach czasu przywiedzenie, zgięcie podeszwowe i odwrócenie stopy. Z kolei rzadziej występujące skręcenie przez uszkodzenie stabilizatorów przyśrodkowych (trójgraniastych) jest skutkiem odwrotnego procesu - nagłego odwiedzenia, zgięcia grzbietowego i nawrócenia stopy.
Okolicznościami sprzyjającymi skręceniu stawu skokowego są: bieg, zeskok z dużej wysokości lub poruszanie się po nierównym podłożu.
Leczenie skręcenia stawu skokowego
Leczenie skręcenia stawu skokowego jest zależne od stopnia tej kontuzji.
- I stopień - można go wyleczyć w warunkach domowych, wystarczają zimne kompresy, odpoczynek, ograniczenie chodzenia, unikanie aktywności ruchowej, usztywnienie kostki opaską elastyczną lub bandażem;
- II stopień - należy skonsultować uraz z ortopedą; w leczeniu najczęściej są stosowane żele o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym oraz przeciwobrzękowym, poza tym osoba nosi stabilizator z usztywnieniem bocznym - usztywnia on stopę i uniemożliwia jej ruchy na boki. W przypadku znacznego ograniczenia ruchu ortopeda stosuje profilaktykę przeciwzakrzepową, czyli zastrzyki z heparyną. Poza tym ważna w powrocie do pełnej sprawności jest specjalistyczna rehabilitacja.
- III stopień - w leczeniu tego skręcenia stosuje się dwie metody: ortopeda może zlecić założenie opatrunku gipsowego na okres 2-3 tygodni, a przez następne 3 tygodnie stabilizator lub założenie stabilizatora bezpośrednio po stwierdzeniu urazu. Obie te metody są uważane za skuteczne, jednak więcej korzyści płynie z zakładania gipsu, gdyż całkowite unieruchomienie stawu skokowego szybciej łagodzi ból oraz uniemożliwia pogłębienie się urazu.
Z jakich elementów składa się układ kostny? Dowiesz się tego z naszego filmu:
Jeżeli zostaje stwierdzona przewlekła niestabilność stawu skokowego, konieczny może być zabieg chirurgiczny. Polega on na wzmocnieniu stawu za pomocą duplikacji torebki stawowej, którą się przecina, zakłada jej brzegi na siebie, aby była ciaśniejsza oraz zszywa. Zdarzają się przypadki, w których ten zabieg nie wystarcza i należy wykonać przeszczep innych ścięgien z naszego ciała w celu usztywnienia więzadeł. Operacja trwa od 1 do 2 godzin w zależności od tego, czy jest połączony z artroskopią. Po zabiegu noga trafia do gipsu na 6 tygodni, po upływie tego czasu na następne półtora tygodnia zakłada się stabilizator i rozpoczyna rehabilitację. Cały powrót do pełnej sprawności trwa około 3 miesiące.
Zobacz także: Ból kolana przy zginaniu – jakie są przyczyny, co oznacza i jak leczyć?
Odszkodowanie za skręcenie stawu skokowego
Według tabeli norm oceny procentowej trwałego uszczerbku na zdrowiu, procent jest zależny od stopnia uszkodzenia stawu skokowego.
- I stopień - 1-5%
- II stopień - 5-10%
- III stopień - 10-20%
Wysokość odszkodowania jest zależna od oceny stopnia kontuzji przez firmę ubezpieczeniową.
