Nadmiar witamin jest niebezpieczny dla organizmu, ale szkodliwy jest również ich niedobór. Zjawisko hipowitaminozy, czyli niedoboru witamin, występuje przeważnie u osób niedożywionych, u których zaburzone jest wchłanianie witamin z układu pokarmowego, u kobiet w ciąży oraz w niektórych przypadkach stosowania leków ograniczających absorbcję substancji odżywczych z pokarmu.
Hiperwitaminoza A – objawy i przyczyny
Nadmiar witaminy A jest szczególnie groźny dla ciężarnych, ponieważ powoduje efekt teratogenny. Oznacz to opóźnienie rozwoju dziecka, przedwczesny poród lub poronienie, a także wady rozwojowe takie jak wodogłowie, mikrocefalia (małogłowie) czy deformacje układu kostnego.
Co to jest hiperwitaminoza? Dowiesz się tego z filmu:
Hiperwitaminoza witaminy A poza ciążą również jest szkodliwa dla ludzkiego organizmu. Jej objawy to:
- ociężałość,
- osłabienie kości i ich duża łamliwość,
- bóle i obrzęki stawów,
- osłabienie mięśni,
- brak apetytu,
- nudności i wymioty,
- bóle głowy,
- drażliwość,
- żółte zabarwienie skóry – w wyniku zaburzeń pracy wątroby,
- zaburzenia widzenia,
- skaza krwotoczna – krwawienia, siniaki,
- zajady,
- świąd i pękanie skóry,
- łysienie,
- zaburzenia pracy nerek,
- anemia.
Ostre zatrucie witaminą A jest możliwe po przyjęciu od 0,6 do 1,5 g tej witaminy. Znacznie wzrasta wtedy ciśnienie śródczaszkowe, pojawiają się ból głowy, nudności i wymioty oraz zaburzenia pracy mięśni.
Przyczyną hiperwitaminozy A jest nadmierne spożycie produktów zawierających tę witaminę, czyli m.in.:
- tranu,
- wątroby i innych podrobów,
- marchewki,
- jarmużu,
- szpinaku,
- dyni.
Produkty te są również bogatym źródłem żelaza, więc może dojść także to przedawkowania tego mikroelementu.
Hiperwitaminoza D – objawy i przyczyny
Organizm ludzki sam wytwarza witaminę D pod wpływem działania promieni ultrafioletowych. Witamina D dostarczana jest także do organizmu z zewnątrz, z pokarmem oraz pod postacią preparatów do suplementacji diety. O jej nadmiarze świadczą:
- nudności i wymioty,
- brak apetytu,
- osłabienie, duża męczliwość,
- nadmierne pragnienie,
- częste oddawanie moczu,
- bóle głowy,
- zaparcia lub biegunki,
- swędzenie skóry,
- wzmożona potliwość.
Symptomy hiperwitaminozy D są skutkiem nie bezpośredniego zbyt dużego stężenia witaminy D w organizmie, ale hiperkalcemii wywoływanej przez nadmiar tej witaminy. Hiperkalcemia oznacza nadmiar wapnia w organizmie. Do przedawkowania witaminy D dochodzi rzadko. Przyczyną hiperwitaminozy może być przyjmowanie dużych ilości suplementów diety z tą witaminą. W wyniku nadmiernego nasłonecznienia hiperwitaminoza D może pojawić się u dzieci chorych na krzywiznę.
Które witaminy są najlepsze? Dowiesz się tego z filmu:
Hiperwitaminoza witamin z grupy B – objawy i przyczyny
W zależności od tego, której witaminy z grupy B jest za dużo, objawy hiperwitaminozy mogą się różnić. Nadmiar witaminy B7 nie jest szkodliwy dla ludzi. W pozostałych przypadkach hiperwitaminoza powoduje:
- witamina B1 – stężenie ponad normę może wystąpić tylko przy przyjmowaniu jej w formie zastrzyków, wtedy nadmiar objawia się osłabieniem, obrzękami, zwiększoną potliwością, nudnościami i wymiotami, dusznością, zawrotami głowy, obrzękiem krtani, drżeniem mięśni, zaburzeniami rytmu serca, a w skrajnych przypadkach (po reakcji uczuleniowej na witaminę B1) – zgonem;
- witamina B2 –do hiperwitaminozy witaminy B2 również może dojść tylko w przypadku przyjmowania jej w zastrzykach, wówczas powoduje świąd skóry, parestezje, czyli drętwienie kończyn, wrażenie ich kłucia i pieczenia;
- witamina B3 – hiperwitaminoza możliwa jest, gdy witaminę B3 podaje się w dużych dawkach dobowych, powoduje zaburzenia pracy układu pokarmowego, nudności, wymioty, zaczerwienienie i świąd skóry, jej suchość, wysypkę, w dużej hiperwitaminozie także ostrą niewydolność wątroby, hiperglikemię i zaburzenia akcji serca;
- witamina B5 – jedynym objawem przedawkowania mogą być biegunki;
- witamina B6 – hiperwitaminoza możliwa jest w przypadku terapeutycznego podawania tej witaminy, może skutkować drżeniem mięśni, zaburzeniami widzenia, drgawkami, trudnościami w oddychaniu oraz oszołomieniem;
- witamina B9 – można przedawkować ją przy nieprawidłowej suplementacji, objawy hiperwitaminozy w tym wypadku to świąd, zaczerwienienie skóry, wysypka, rozdrażnienie, spadek nastroju, depresja, bezsenność, zaburzenia pracy układu pokarmowego, rzadko skurcz oskrzeli;
- witamina B12 – hiperwitaminoza B12 nie występuje, witamina B12 może natomiast wywołać reakcję alergiczną, której objawem może być krwotok z nosa.
Przyczyną hiperwitaminozy witamin z grupy B w większości przypadków jest niepotrzebna lub nieprawidłowa suplementacja tych witamin lub konieczność prowadzenia terapii wymagających podawania witaminy B w zastrzykach.
Objawy i przyczyny nadmiaru witaminy E
Hiperwitaminoza witaminy E jest bardzo rzadka, występuje w przypadku nieprawidłowej suplementacji diety. Objawy nadmiaru witaminy E to osłabienie i zmęczenie, senność, podwójne widzenie i bóle głowy.
Objawy i przyczyny nadmiaru witaminy C
Hiperwitaminoza witaminy C możliwa jest tylko w przypadku zażycia bardzo dużych dawek tej witaminy. Skutki to nudności i wymioty, biegunka, ból żołądka, zaburzenia trawienia i wysypka.
Hiperwitaminoza K – objawy i przyczyny nadmiaru witaminy K
Możliwość przedawkowania witaminy K zachodzi wyłącznie przy suplementacji diety tą witaminą. Hiperwitaminoza witaminy K powoduje rozpad czerwonych krwinek i anemię, nadmierną potliwość, ciągłe uczucie gorąca, a u niemowląt – żółtaczkę i uszkodzenia mózgu.
