Polub nas na Facebooku
Czytasz: Dieta ubogopurynowa – wskazania, zasady, efekty, jadłospis
menu
Polub nas na Facebooku

Dieta ubogopurynowa – wskazania, zasady, efekty, jadłospis

dieta ubogopurynowa

Fot: Foxys_forest_manufacture / gettyimages.com

Dieta ubogopurynowa jest dietą leczniczą stosowaną głównie u osób cierpiących na dnę moczanową (artretyzm) lub kamicę nerkową. Polega na wykluczeniu produktów bogatych w związki purynowe, których nadmiar w organizmie jest przyczyną obrzęków i dolegliwości bólowych.

Puryny to związki azotowe potrzebne głównie do budowy DNA nieustannie odnawiających się komórek. Syntezowane są wewnątrzustrojowo w ilości pokrywającej całkowite zapotrzebowanie. Jednocześnie jednak puryny są dostarczane z pokarmem. Ich nadmiar metabolizowany jest do kwasu moczowego i – w zdrowym organizmie – usuwany przez nerki wraz z innymi zbędnymi produktami przemiany materii. W przypadku wad metabolicznych (najczęściej – zaburzeń genetycznych) u niektórych osób powstaje zbyt wiele puryn. Prowadzi to do nadprodukcji kwasu moczowego i jego zbyt wysokiego poziomu we krwi – hiperurykemii.

Dieta ubogopurynowa – wskazania

Gromadzący się w organizmie kwas moczowy w postaci kryształków moczanu sodu osadza się głównie w stawach. Wywołuje tam odczyny zapalne, które powodują ostre, rwące, napadowe bóle, obrzęki, zaczerwienienie skóry i podwyższoną ciepłotę w obszarze objętym zmianami. Tę dotkliwą chorobę metaboliczną określa się mianem dny moczanowej (także – artretyzmu, podagry). Inną dolegliwość – kamicę nerkową – powoduje odkładanie się kamieni moczanowych w nerkach. Ponieważ zmiana wadliwego mechanizmu wytwarzania puryn jest niemożliwa, chorym zaleca się ograniczenie ich podaży w diecie.

Ogólne zasady diety ubogopurynowej

Dieta ubogopurynowa zakłada przede wszystkim ograniczenie w jadłospisie żywności zawierającej białko, a także eliminację produktów wysokobiałkowych – głównie mięsa i ryb. Ilość tłuszczów redukuje się do połowy normy fizjologicznej, natomiast zwiększa się podaż węglowodanów, które wzmagają wydalanie moczanów. W tej sytuacji dieta osoby cierpiącej na artretyzm powinna opierać się na warzywach, owocach, produktach zbożowych i chudym nabiale.

Zobacz film: Jak jeść zdrowo i smacznie? Źródło: Stylowy Magazyn.

Szczegółowy jadłospis należy budować z dokładną znajomością zawartości puryn w produktach żywnościowych, którą oblicza się w przeliczeniu na ilość powstającego z nich kwasu moczowego. Codzienna dieta nie powinna dostarczać więcej niż 300 mg kwasu moczowego, a w stanach zaostrzenia objawów choroby – 120 mg. Celem tych ograniczeń jest zmniejszenie stężenia kwasu moczowego we krwi do poziomu 5,5 mg/dl. Już przy 8–9 mg/dl ustępują dolegliwości bólowe, więc przy takim poziomie można zrezygnować z leczenia farmakologicznego i dalszą redukcję kwasu moczowego we krwi oprzeć na diecie ubogopurynowej.

Jadłospis powinien składać się z 4–5 niewielkich, regularnie spożywanych posiłków, z których ostatni należy zjeść najpóźniej 3 godziny przed snem, bo podczas nocnego spoczynku kwas moczowy zatrzymywany jest w organizmie. Wartość kaloryczna diety ubogopurynowej powinna być taka sama jak w przypadku osób zdrowych – około 2000 kcal dla kobiet i 2400 dla mężczyzn.

Potrawy w diecie niskopurynowej nie powinny być smażone. Zaleca się przygotowanie posiłków złożonych z produktów surowych, gotowanych (w wodzie lub na parze) lub pieczonych. Ogranicza to ilość puryn w żywności. Osoby cierpiące na dnę moczanową powinny dużo pić. Stymuluje to nerki do pracy, dzięki czemu nadmiar kwasu moczowego na bieżąco wydalany jest z moczem. Należy wypijać 2–3 litry płynów dziennie. Zalecane są: woda, herbaty ziołowe, soki warzywne i owocowe.

Trzeba zrezygnować z picia alkoholu, ponieważ utrudnia on wydalanie kwasu moczowego z organizmu. Stosując dietę ubogopurynową, nie należy zapominać o aktywności fizycznej. Ruch pomaga bowiem w utrzymaniu sprawności chorych stawów. Jego najbezpieczniejszą formę stanowi pływanie.

Zobacz film: Zdrowe odżywianie. Jak jeść świadomie? Źródło: Wiem co jem na diecie

Dieta ubogopurynowa – jadłospis

Skomponowany według powyższych wytycznych jadłospis diety ubogopurynowej należy zawsze dostosować do stopnia zaostrzenia objawów chorobowych. Produkty spożywcze dzielone są zwykle na 3 grupy:

  • grupa I – poniżej 50 mg kwasu moczowego po spożyciu określonej porcji produktu,
  • grupa II – 50–100 mg kwasu moczowego na porcję produktu,
  • grupa III – powyżej 100 mg kwasu moczowego na porcję produktu.

Codzienne menu powinno bazować na produktach z grupy I, te z grupy II można spożywać w ograniczonych ilościach, a tych z grupy III – unikać. W fazie zaostrzenia objawów jadłospis diety ubogopurynowej należy ograniczyć do żywności z grupy I.

Grupa I obejmuje produkty zalecane w diecie niskopurynowej, do których należą warzywa i owoce oraz ich przetwory, np. dżemy, kompoty. Wskazane jest także spożywanie ziaren, orzechów oraz produktów zbożowych (pieczywa, kasz, makaronów – pełnoziarniste zawierają nieco więcej białka niż te z białej mąki). W diecie niskopurynowej powinien znaleźć się chudy nabiał – odtłuszczone produkty mleczne (mleko, twaróg, jogurt, maślanka itp.) i jaja, a także niewielkie ilości masła, śmietany, serów żółtych i pleśniowych. W codziennym menu mogą pojawić się miód i oliwa z oliwek.

Grupa II to produkty dozwolone w jadłospisie diety ubogopurynowej. Należą do nich chude mięso (parówki, kaszanki, mostek wołowy) i ryby (flądra, lin) oraz niektóre rośliny strączkowe (np. groch, soczewica). W tej grupie znajdują się też wybrane warzywa (dynia, kapusta czerwona i włoska, jarmuż) i owoce (banany, melony).

Grupa III to lista produktów, których spożywanie jest niewskazane dla chorych na dnę moczanową. Są to: tłuste mięsa (wieprzowina, wołowina, dziczyzna) i ryby (sardynki, łosoś, karp, śledź) oraz takie produkty, jak mięsne konserwy, wywary, galarety, tłuszcze (smalec).

Chorzy powinni także unikać spożywania mięsa z drobiu, tłustego nabiału, grzybów, czekolady, kawy i herbaty, ostrych przypraw. W III grupie produktów znajdują się także niektóre warzywa – rabarbar, szpinak, szczaw, brokuły, kalafior, papryka, por, brukselka, soja.

Zobacz film: Budowa i funkcje układu kostnego. Źródło: 36,6.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
102
5
Polecamy
Dieta ketonowa - wysokotłuszczowy model żywienia:
efekty i zasady
Dieta ketonowa - wysokotłuszczowy model żywienia: efekty i zasady Dzień Dobry TVN
Sprawdź, jak wygląda dieta dla osób z insulinoopornością
Sprawdź, jak wygląda dieta dla osób z insulinoopornością Dzień Dobry TVN
Co to są puryny i dlaczego tak wiele osób powinno ograniczać je w swojej diecie?
Co to są puryny i dlaczego tak wiele osób powinno ograniczać je w swojej diecie? TVN zdrowie
Co można jeść przy dnie moczanowej?
Dieta niskopurynowa – przykładowy jadłospis
Co można jeść przy dnie moczanowej? Dieta niskopurynowa – przykładowy jadłospis TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty