Zespół Hoigne może przebiegać również jako zespół psychotyczny. Wynika z podania zawiesiny penicyliny prokainowej bezpośrednio do naczyń krwionośnych. Zdarzają się również przypadki choroby po podaniu antybiotyku domięśniowo. W tej sytuacji kryształki penicyliny przedostają się do krążenia mózgowego, wywołując mikrozatory.
Jaki jest związek między penicyliną prokainową a zespołem Hoigne?
Penicylina prokainowa jest połączeniem benzylopenicyliny z prokainą. Podawana jest przede wszystkim domięśniowo. Niestety iniekcja leku bywa bolesna, dlatego też stosuje się połączenie benzylopenicyliny z prokainą, która jest lekiem miejscowo znieczulającym i działa przeciwbólowo. Zaletą domięśniowego podania antybiotyku jest znaczne spowolnienie jego wchłaniania. Dzięki temu przedłuża się jego czas działania w organizmie i można go podawać nawet co 24 godziny.
Penicylina prokainowa jest stosowana w leczeniu takich chorób jak:
Do najważniejszych powikłań stosowania penicyliny prokainowej należą reakcje alergiczne, wstrząs anafilaktyczny oraz zespół Hoigne. Uważa się, że częstość jego występowania wynosi 1–3/1000 wstrzyknięć.
Jak działa i jak jest zbudowany układ nerwowy? Dowiesz się tego z filmu:
Jakie są objawy zespołu Hoigne?
Po podaniu penicyliny prokainowej objawy zespołu Hoigne mogą wystąpić bardzo szybko, nawet w ciągu kilkudziesięciu sekund. Napad choroby może trwać od 15 do 60 minut, a jej leczenie nie jest powszechne. Symptomy ustępują zazwyczaj samoistnie, tylko czasami może być konieczne leczenie objawowe lub tymczasowe unieruchomienie. Na ogół rokowania są dobre. Wystąpienie zespołu Hoigne nie jest przeciwwskazaniem do dalszego leczenia penicyliną, jednakże większość pacjentów z obawy przed jego wystąpieniem nie podejmuje dalszej kuracji.
Zespół Hoigne charakteryzuje się takimi objawami jak:
- nasilony lęk przed śmiercią,
- pobudzenie ruchowe,
- zawroty głowy,
- parestezje,
- splątanie,
- gwałtowne zachowania,
- halucynacje wzrokowe, słuchowe oraz dotykowe,
- brak poczucia czasu,
- derealizacja,
- depersonalizacja,
- przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia tętniczego,
- uczucie pieczenia i swędzenia,
- metaliczny smak w ustach,
- sinica skóry oraz błon śluzowych.
Zespół Hoigne a reakcja Jarischa-Herxheimera
Reakcja Jarischa-Herxheimera, jak zespół Hoigne, jest powikłaniem stosowania antybiotyków. Jednakże w tym przypadku objawy wynikają z działania toksyn uwolnionych z zabitych bakterii, głównie krętków. Symptomy pojawiają się, gdy wątroba oraz nerki nie nadążają z wydalaniem toksyn.
Reakcja Jarischa-Herxheimera ujawnia się przede wszystkim w leczeniu kiły, boreliozy, duru brzusznego, wąglika, włośnicy, brucelozy, gruźlicy oraz trądu. Szczególnie szybko i gwałtownie przebiega u chorych na kiłę. Do najczęstszych jej objawów należą:
- gorączka dochodząca do 40 stopni Celsjusza,
- obfite poty,
- dreszcze,
- bóle kostne,
- bóle stawów,
- świąd,
- wysypka skórna,
- spadek ciśnienia tętniczego,
- sinica.
Zespół Hoigne a inne zaburzenia psychotyczne
Zespół Hoigne bywa zaliczany do zaburzeń psychotycznych, wśród których wymienia się również:
- zaburzenia maniakalne – najczęściej pojawiają się w przebiegu zatrucia różnymi związkami chemicznymi. Pacjenci zwykle wymagają hospitalizacji z powodu silnego pobudzenia psychoruchowego, drażliwości oraz agresji. Czasami niezbędne jest tymczasowe unieruchomienie.
- halucynozę – może przebiegać w przebiegu niedoczynności tarczycy, miażdżycy, po zabiegach na gałce ocznej oraz po zatruciu atropiną. Częściej występują halucynacje słuchowe aniżeli wzrokowe. Kuracja polega przede wszystkim na leczeniu choroby podstawowej.
- katatonię – może pojawiać się w przebiegu chorób metabolicznych i układowych, infekcji ośrodkowego układu nerwowego, a także po zatruciu tlenkiem węgla. Leczenie zawsze powinno odbywać się w szpitalu i tak, jak w poprzednich schorzeniach, polega przede wszystkim na leczeniu choroby podstawowej.
- majaczenie – jest zespołem zaburzeń funkcji intelektualnych z przebiegiem na ogół odwracalnym i krótkotrwałym. Występuje u aż 30% pacjentów leczonych na oddziałach intensywnej terapii. Do najczęstszych przyczyn majaczenia należą: infekcje, choroby metaboliczne i endokrynologiczne, zaburzenia funkcji wątroby oraz stany zatrucia.
Bibliografia:
- M. Jarema, J. Rabe-Jabłońska. Psychiatria. PZWL, Warszawa 2011.
