Ciągłe uczucie głodu to dość powszechnie występująca dolegliwość, która wywołana może być zarówno przez proces chorobotwórczy, jak i czynniki środowiskowe związane ze stylem życia. W nomenklaturze medycznej określa się je jako hiperfagię lub polifagię. Chorobą w największym stopniu kojarzoną z tzw. wilczym głodem jest zespół Pradera-Williego.
Zobacz także:
Nalewka bursztynowa – właściwości i zastosowanie. Jak samodzielnie przygotować bursztynówkę?
Nadczynność tarczycy. Co jeść przy problemach z tarczycą?
Lubisz pić herbatę? Sprawdź, co z tego masz!
Ciągłe uczucie głodu – zespół Pradera-Williego
Ciągłe uczucie głodu to objaw typowy dla zespołu Pradera-Williego. To zespół wad wrodzonych wywołany aberracją chromosomalną (mutacja chromosomowa polegająca na zmianie liczby lub struktury chromosomów) mającą najczęściej postać częściowej delecji (utraty) pochodzącego od ojca długiego ramienia chromosomu 15. U chorych stwierdza się dodatkowo upośledzenie umysłowe, niski wzrost, hipogonadyzm – niedorozwój narządów płciowych i otyłość.
Ta ostatnia przypadłość wiąże się z wieloma groźnymi powikłaniami, w tym m.in.: cukrzycą, niewydolnością krążeniowo-oddechową, zakrzepowym zapaleniem naczyń, zespołem bezdechu sennego, ostrym rozdęciem żołądka, które może doprowadzić do martwicy.
Częste uczucie głodu – nieprawidłowe nawyki żywieniowe
Za częste uczucie głodu odpowiadać mogą nieprawidłowe nawyki żywieniowe, które negatywnie wpływają na pracę układu pokarmowego. Szczególną rolę odgrywa niedostateczna podaż białka należącego do grupy substancji odżywczych o wysokim stopniu sytości. Niedobór błonnika w diecie również okazać się może przyczyną ciągłego uczucia głodu. Składnik ten, pęczniejąc w żołądku, zapewnia na długo uczucie sytości. Opóźnia ponadto wchłanianie węglowodanów, przez co zapobiega skokom poziomu cukru we krwi. Te zaś spożywane w nadmiernej ilości podnoszą znacznie poziom glukozy. Niestety szybko dochodzi do jego spadku i odczuwa się ponownie głód. Należy też zwrócić uwagę na niskie spożycie płynów. Niegazowana woda mineralna i inne niesłodzone napoje zwiększają objętość treści w żołądku, przez co zaspokajają apetyt. Ciągłe odczuwanie głodu towarzyszy osobom stosującym niskokaloryczne, restrykcyjne diety oraz nieposilającym się regularnie. W zmniejszeniu apetytu pomocne okaże się prowadzenie odpowiednio zbilansowanej diety.
Napady wilczego głodu a stan psychiczny
Napady wilczego głodu wywołane mogą być czynnikami natury psychicznej. Ważną rolę odgrywa tu długotrwale oddziałujący na organizm stresor. Może on zaburzyć mechanizmy odpowiedzialne za odczuwanie sytości i głodu. Konsekwencją tego jest niedostateczne wydzielanie regulującej sytość leptyny, a nadmierne substancji warunkujących głód. Do zaburzenia syntezy hormonów głodu i sytości doprowadzić może również brak lub zbyt mała dawka snu. Nadmierny apetyt pojawić się może także w przebiegu zaburzeń nastroju, jak depresja.
Uczucie ciągłego głodu wpisuje się w obraz kliniczny jedzenia kompulsywnego. W tzw. głodzie psychicznym czy obżarstwie posilanie się nie następuje z potrzeby zaspokojenia rzeczywistego fizycznego głodu, a jest wynikiem czynników emocjonalnych. Napady niekontrolowanego jedzenia mogą być sposobem wynagrodzenia sobie czegoś, pocieszenia się czy zwiększenia poczucia bezpieczeństwa. Leczenie ciągłego uczucia głodu w tym przypadku ma postać terapii psychologicznej, w ramach której często stosowany jest „Program 12 kroków”. W wielu krajach powstały wspólnoty zrzeszające osoby zmagające się z kompulsywnym obżarstwem. W Polsce są to Anonimowi Jedzenioholicy.
Inną jednostką chorobową związaną z uczuciem wilczego głodu jest bulimia. Tzw. żarłoczność psychiczna to zaburzenie odżywiania, w którym dochodzi do napadów objadania się i występujących po nich zachowaniach kompensacyjnych typu wywoływanie wymiotów, wykonywanie lewatyw, głodówki, nadmierne ćwiczenia fizyczne, użycie środków przeczyszczających. Przyczynami bulimii mogą być: czynniki genetyczne, brak samoakceptacji lub akceptacji przez grupę rówieśniczą, konflikty rodzinne, emocjonalne zaniedbanie w dzieciństwie, uszkodzenie ośrodka sytości w mózgu.
Ciągłe uczucie głodu – choroby
Ciągłe uczucie głodu spowodowane może być przez takie choroby, jak:
- cukrzyca typu 2 – zwana insulinoniezależną lub wieku dorosłego; charakteryzuje się opornością na insulinę i względnym jej niedoborem oraz wysokim poziomem glukozy we krwi; w dużym stopniu determinowana jest nieprawidłowym stylem życia;
- zespół Klüvera-Bucy’ego – zaburzenie neurologiczne wywołane uszkodzeniem płatów skroniowych, co wiąże się z dysfunkcją ciała migdałowatego; oprócz żarłoczności objawia się upośledzeniem pamięci, prawidłowego reagowania na bodźce emocjonalne, rozpoznawania przedmiotów, hiperseksualnością, hiperoralizmem (ocenianiem otaczających rzeczy przez wkładanie ich sobie do ust);
- zespół Kleinego-Levina – spowodowany prawdopodobnie przez upośledzenie czynności podwzgórza zespół objawów, gdzie obok hiperfagii znajdują się pobudzenie seksualne, okresy nadmiernej senności, zaburzenia nastroju i świadomości.
Chorobliwe objadanie się - skąd się bierze i jak można je leczyć? Dowiesz się tego z filmu:
Bibliografia:
1. R. T. Couper, J. J. Couper, Prader-Willi syndrome, [w:] „Lancet”, 2000, 356(9230), s. 673–675.
2. A. Bilikiewicz, W. Strzyżewski, Psychiatria: podręcznik dla studentów medycyny, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1992.
3. D. J. Wattendorf, M. Muenke, Prader-Willi syndrome, [w:] „American Family Physician”, 2005, 72(5), s. 827–830.
4. J. L. Cummings, M.S. Mega, Neuropsychiatria, Urban & Partner, Wrocław 2005.
5. P. Kłósek, Rola stresu psychologicznego w neuroendokrynnej regulacji pobierania pokarmu i powstawaniu otyłości, [w:] „Forum Zaburzeń Metabolicznych”, 2016, 7(3), s. 111–118.
