Dieta ośmiogodzinna to program żywienia przedstawiony w wydanym kilka lat temu bestsellerze autorstwa Davida Zinczenki – byłego redaktora naczelnego czasopisma „Men’s Health”. Współautorem książki jest Peter Moore, także związany niegdyś ze słynnym lifestylowym miesięcznikiem dla mężczyzn. Podtytuł wydawnictwa – „Obserwuj znikające kilogramy bez patrzenia na to, co jesz” – jest niezwykle zachęcający dla walczących z nadwagą osób, którym brak cierpliwości do liczenia kalorii oraz silnej woli do kulinarnych wyrzeczeń.
Dieta 8-godzinna i jej podstawowe zasady
Autorzy diety 8-godzinnej przekonują, że we współczesnym, cywilizowanym świecie główną przyczyną nadwagi jest nawyk jedzenia o dowolnych porach, który wykształcił się dzięki elektryfikacji i wydłużeniu czasu aktywności. Zdaniem Zinczenki i Moore’a, jedząc przez większość doby (zwłaszcza wieczorami, gdy metabolizm „zwalnia obroty” w związku ze zbliżająca się porą spoczynku), nie daje się organizmowi czasu na strawienie dostarczanych pokarmów i oczyszczenie ze zbędnych metabolitów, skutkiem czego odkładają się one w postaci tkanki tłuszczowej. Proponowanym rozwiązaniem tego problemu jest ograniczenie czasu przeznaczonego na posiłki do 8 godzin, wyznaczonych w zależności od indywidualnych preferencji i trybu życia – może to być czas pomiędzy godziną 8 a 16 albo pomiędzy 12 a 20. Przez pozostałych 16 godzin wolno jedynie pić niesłodzone napoje – wodę, gorzką herbatę, czarną kawę.
Dieta 8-godzinna nie zawiera ścisłych rekomendacji co do jadłospisu, którego należy przestrzegać. Posiłki komponować można według indywidualnych preferencji i – w ramach 8 godzin – jeść je z dowolną częstotliwością. Autorzy sugerują wprawdzie, by unikać wysokoprzetworzonych, niezdrowych produktów, sięgając po takie, które dostarczają niezbędnych składników odżywczych, jednak zasada ta ma znaczenie drugorzędne, podobnie jak zachowanie optymalnej wartości kalorycznej posiłków. W gruncie rzeczy w ramach 8 godzin można jeść to, na co ma się ochotę. Co więcej, by dieta 8-godzinna była skuteczna, nie trzeba jej stosować w sposób ciągły – wystarczy przeznaczyć na nią 3 dni w tygodniu.
Efekty diety 8-godzinnej – ile można schudnąć?
Autorzy diety 8-godzinnej twierdzą, że jej efektem może być utrata nawet 10 kg w ciągu kilku tygodni. Wdrożenie zasady 16-godzinnego postu ma prowadzić także do szeregu innych korzystnych konsekwencji, np.:
- wzrostu tempa rozkładania tłuszczów i zużycia glukozy,
- obniżenia ryzyka rozwoju chorób serca i nowotworów,
- większej produkcji leptyny redukującej uczucie głodu,
- powstawania nowych połączeń nerwowych w mózgu,
- spadku poziomu kortyzolu zwanego hormonem stresu.
Zinczenko i Moore nie przytaczają, niestety, rzetelnych opracowań naukowych na poparcie swoich optymistycznych tez. Zasadniczym dowodem na skuteczność ich diety ma być eksperyment na myszach. Jak dotąd nie przeprowadzono wiarygodnych badań, które opisywałyby długofalowy wpływ zaproponowanego sposobu odżywiania się na ludzi. Dotychczasowa wiedza z obszaru żywienia pozostaje zaś w sprzeczności z zasadami diety 8-godzinnej.
Jak powinna wyglądać zdrowa dieta? Dowiesz się tego z filmu:
Czy dieta 8-godzinna naprawdę jest skuteczna?
Idea diety 8-godzinnej podważa takie filary współczesnej dietetyki, jak:
- zasadę bezpiecznej utraty wagi w tempie nie większym niż 1 kg tygodniowo,
- priorytet spożywania dobrze zbilansowanych posiłków w odstępach 3–4 godzin,
- regułę zaczynania dnia od pełnowartościowego śniadania (by przestrzegać 8-godzinnych ram odżywiania się, autorzy proponują maksymalne opóźnienie pory śniadania i oszukiwanie głodu kawą czy herbatą),
- potwierdzoną eksperymentalnie regułę, że nawet krótkotrwała głodówka prowadzi do spowolnienia, a nie – przyspieszenia metabolizmu,
- zalecenie regularnej aktywności fizycznej, na którą każdorazowo przeznaczyć trzeba nie mniej niż 30 minut, gdyż dopiero po tym czasie organizm zaczyna wykorzystywać zbędne rezerwy (dieta 8-godzinna proponuje codzienny, ale zaledwie 8-minutowy trening).
Czy dieta 8-godzinna rzeczywiście działa? Wiele osób, które zdecydowały się skorzystać z diety 8-godzinnej, twierdzi, że spełnia ona ich oczekiwania – prowadzi do szybkiej utraty wagi. Regularne stosowanie 16-godzinnych głodówek może mieć jednak wiele negatywnych skutków dla zdrowia. Wybierając dietę odchudzającą, należy pamiętać, że na dłuższą metę organizm musi otrzymywać odpowiednio zbilansowany zestaw składników odżywczych, by zachowane zostały jego prawidłowe funkcje fizjologiczne, a po okresie niedoborów nie nastąpił tzw. efekt jojo. Nie bez znaczenia jest także wartość energetyczna posiłków. Jeśli dostarczają one więcej kalorii niż zostaje wydatkowane w ciągu dnia, z konieczności gromadzą się one w organizmie w postaci rezerw energetycznych, co prędzej czy później prowadzi do nadwagi. Wydaje się zatem, że najcenniejszym punktem bestselleru Zinczenki i Moore’a jest przypomnienie znanej od lat zasady, że jedzenie o późnych porach nie służy zachowaniu zdrowia i szczupłej sylwetki, bo przestawiający się w tryb spoczynku organizm nie ma wówczas czasu na strawienie spożytych posiłków.
