Pacjenci chorzy na bulimię nadmiernie się objadają, po czym starają pozbyć się całego pokarmu za pomocą wymiotów lub stosowania lewatyw. Przyczyny choroby to m.in. trudne dzieciństwo, zaburzona gospodarka hormonalna oraz kult szczupłości przedstawiany w mediach. Bulimiczki ciepią na suchość skóry, próchnicę, zatrzymanie miesiączek lub odwodnienie organizmu. Leczenie zaburzenia polega na psychoterapii wspomaganej farmakologią.
Bulimia jest chorobą dotyczącą kobiet kultury zachodniej. Nazwa zaburzenia pochodzi od słowa „bulimis”, co znaczy byczy głód.
Co to jest bulimia?
Bulimia to zaburzenie odżywiania, które polega na nawracających epizodach silnego apetytu bez kontroli nad procesem jedzenia. Osoba chora jest w stanie nawet przyswoić 3,500 kcal w ciągu godziny! W związku z tym ma wyrzuty sumienia i zmusza się do wymiotów lub prowadzi skrajnie restrykcyjne diety. Bulimia jest zaburzeniem psychicznym, w którym chora doświadcza naprzemiennie uczucia wstydu i ulgi. Z reguły jednak bulimicy utrzymują normalną wagę, przez co (w przeciwieństwie do anoreksji) na pierwszy rzut oka trudno jest rozpoznać tę chorobę.
Dodatkowo osoby te trzymają swoje zachowania w tajemnicy, tak więc nieraz najbliższa rodzina nie jest świadoma zagrożenia. Napady kompulsywnego jedzenia i przeczyszczania na początku zdarzają się sporadycznie, zwykle raz w miesiącu, jednak z biegiem czasu pojawiają się każdego dnia. Bulimia występuje cztery razy częściej u kobiet niż mężczyzn. Zwykle spotyka młode osoby do 25. roku życia i może trwać nawet do osiągnięcia 40 lat. Na chorobę cierpi od 0,3 do 7% społeczeństwa. Najczęściej to zaburzenie towarzyszy osobom aktywnym zawodowo, których praca wymaga nienagannej sylwetki.
Przyczyny bulimii – zaburzenia hormonalne, problemy w dzieciństwie, celebracja szczupłości w mediach
Do biologicznych przyczyn występowania bulimii zalicza się nadmiernie wysokie stężenie kortyzolu, który jest określany hormonem stresu. Problemy z właściwym odczuciem głodu są związane też z zaburzeniem poziomu greliny. Dowiedziono również, że na bulimię częściej cierpią kobiety, które w rodzinie miały osobę z podobnym zaburzeniem. Do przyczyn psychicznych zalicza się niską samoocenę związaną z porównywaniem się do rówieśników o szczuplejszej sylwetce oraz problemy z kontrolowaniem swoich emocji i zachowań.
Zdarza się też, że na bulimię cierpią osoby, które nie potrafią wyrażać gniewu, przez co manifestuje się on poprzez karanie siebie nadmiernym objadaniem i przeczyszczaniem. Powstawanie choroby jest ściśle związane z relacją z rodzicami w dzieciństwie. Gdy dziecko nie czuło się dla nich wystarczająco ważne, stosowało różne metody żeby poprawić swój wygląd i zwrócić na siebie uwagę. Późniejsze zachowania kompulsywne związane z bulimią są tego konsekwencją. Niektórzy rodzice są bardzo krytyczni i nie traktują swoich dzieci z należytą miłością, tylko oczekują spełnienia ich wymagań. W rodzinach, gdzie wspólny obiad jest podstawą każdego dnia, występuje mniejszy wskaźnik zachorowań na bulimię. Świadczy to o tym, że zdrowy stosunek do jedzenia zmniejsza ryzyko powstania choroby.
Dowiedziono też, że aż o 35% wzrasta ryzyko powstania bulimii w przypadku wykorzystywania seksualnego osoby w dzieciństwie. W rozwoju tego zaburzenia żywienia znaczną rolę odgrywają też czynniki społeczne. Kultura zachodnia celebruje szczupłość, przez co kobiety są poddawane (świadomie lub nieświadomie) presji odchudzania. W telewizji, kolorowych magazynach lub reklamach pokazywane są bardzo szczupłe osoby, co wywołuje kompleksy u młodych odbiorców, którzy czują się przez to niewystarczająco piękni. Taki stan prowadzi do ciągłej pracy nad swoją sylwetką, co w niektórych przypadkach może przerodzić się w zaburzenia odżywiania.
Diagnostyka bulimii – kompulsywne objadanie, przeczyszczanie
W trakcie przebiegu bulimii nieraz powstają powikłania zdrowotne, które ostatecznie mogą prowadzić do śmierci. Częste wymiotowanie skutkuje niedoborem chloru i potasu. W związku z tym bulimiczki cierpią na zaburzenia pracy serca, odwodnienie organizmu i suchość skóry. Przeczyszczanie prowadzi też do zniszczenia szkliwa zębnego, owrzodzenia gardła oraz niedokrwistości. Długotrwałe prowadzenie takiego trybu życia skutkuje rozregulowaniem cyklu miesiączkowego, a nawet zatrzymaniem krwawienia. Chorobę diagnozuje się, gdy osoba przynajmniej 2 razy w tygodniu skrajnie się objada i ciągle koncentruje się na jedzeniu.
Leczenie bulimii – psychoterapia poznawczo-behawioralna, systemowa, interpersonalna, integratywna, farmakoterapia
Leczenie bulimii powinno się zacząć od regularnych spotkań z psychoterapeutą poznawczo-behawioralnym. Ta metoda opiera się na założeniach, że przyczyny choroby mają swe źródło w fałszywym obrazie siebie. Praca terapeutyczna polega się na zmianie myślenia o sobie i nauczenia się nowych schematów zachowań. Gdy terapeuta zauważy, że przyczyny choroby leżą głównie w relacjach z rodzicami, to skieruje pacjenta na psychoterapię systemową, ponieważ ta metoda skupia się na zależnościach rodzinnych.
Nieraz wszyscy członkowie rodziny muszą się pojawić w gabinecie psychologicznym. Terapia interpersonalna jest wskazana dla bulimiczek, których choroba wynikła z lęków i stanów depresyjnych. Podejście integratywne jest natomiast próbą połączenia wszystkich tych koncepcji. W skrajnych przypadkach bulimii niezbędne jest też podawanie leków regulujących gospodarkę hormonalną.
