Wymioty to wyrzucanie treści pokarmowych lub soków żołądkowych z żołądka przez usta – gdy jest ich dużo, to czasem także przez nos. Dochodzi wtedy do silnych skurczów przewodu pokarmowego, przepony i mięśni brzucha. Odruchy wymiotne, z reguły wywołują także automatyczną reakcję układu nerwowego w postaci objawów takich jak: dreszcze, zimny pot, bladość skóry, ślinotok oraz przyśpieszone bicie serca. Wymioty to objaw, który może sygnalizować wiele stanów chorobowych – zdiagnozowanie go nie jest jednak proste i szybkie.
Dlaczego występują wymioty? Przyczyny i rozpoznanie
Wymiotowanie może mieć wiele przyczyn. Pierwszą, którą specjalista z reguły bierze pod uwagę, jest zatrucie pokarmowe wywołane spożyciem szkodliwego produktu (np. nieświeżego jedzenia). Organizm właśnie dzięki wymiotom sygnalizuje, że coś nie jest w porządku i broni się przed substancjami, które mu szkodzą. Ponadto wymioty mogą wystąpić także z przejedzenia bądź przepicia. Do innych, częstych przyczyn należą choroby układu pokarmowego. Można do nich zaliczyć zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, niedrożność jelit bądź ostre zapalenia trzustki, wyrostka robaczkowego lub pęcherzyka żółciowego. Kolejną przyczyną wymiotów mogą być leki (stosowane w leczeniu nowotworów, chorób układu krążenia i układu pokarmowego, antybiotyki i inne).
Wymioty występują także w przypadku zatrucia toksynami (np. w wyniku zjedzenia trujących grzybów). Taką odpowiedź układ pokarmowy wysyła także podczas wzrostu ciśnienia śródczaszkowego, np. podczas migreny bądź wstrząśnienia mózgu i zaburzeń metabolicznych. Wymioty występują także podczas ciąży, choroby lokomocyjnej i w wielu innych stanach chorobowych.
Warto podkreślić, że nudności i odruchy wymiotne nie zawsze muszą kończyć się wymiotami. Jeśli już jednak wystąpią i są krótkotrwałe, nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia. Inaczej jest jednak w przypadku wymiotów trwających np. kilka dni. Należy pamiętać, że długotrwałe wymiotowanie z objawami towarzyszącymi (np. biegunką, bólem głowy bądź gorączką) odwadniają organizm. W takim stanie w organizmie może dojść do poważnych zaburzeń równowagi w funkcjonowaniu narządów i układów, co w konsekwencji prowadzi do powikłań.
Zobaczcie także, jakie są pierwsze objawy zgagi i jakie problemy ze zdrowiem może zwiastować:
Rozpoznanie
W celu zdiagnozowania przyczyny wymiotów specjalista musi przede wszystkim ustalić czas, w jakim występują, a także okoliczności. Po wywiadzie klinicznym z osobą wymiotującą z reguły wykonywane jest badanie fizykalne, np. u osób z bulimią sprawdza się, czy występują ubytki w szkliwie, natomiast u pacjentów, u których oprócz wymiotów stwierdza się także powiększenie węzłów chłonnych, można podejrzewać chorobę nowotworową.
Specjalista zwraca uwagę także na rodzaj wymiocin. W rozpoznaniu ważne jest, czy wymiociny zawierają resztki pokarmu (w całości) bądź częściowo strawione pożywienie. Dodatkowo istotne w postawieniu diagnozy jest także to, czy widoczna jest w nich krew (tzw. wymioty krwiste), czy może wyglądem przypominają fusy kawy, są kwaśne bądź mają nieprzyjemny zapach (tzw. wymioty kałowe). Duże znaczenie mają także objawy towarzyszące wymiotom, np. ból brzucha, gorączka, biegunka, ból głowy, szum w uszach, utrata masy ciała, kołatanie serca itd.
Jak zatrzymać wymiotowanie?
Po znalezieniu przyczyny występowania wymiotów podstawą przywrócenia równowagi w organizmie jest wyrównanie gospodarki wodno-elektrolitowej, czyli odpowiednie nawodnienie organizmu. W niektórych, ostrych bądź przewlekłych przypadkach konieczne będzie uzupełnienie płynów drogą dożylną. Kolejnym etapem leczenia są badania diagnostyczne i podjęcie próby usunięcia przyczyny. Nierzadko, aby usunąć objawy, należy wdrożyć farmakoterapię opartą na lekach przeciwwymiotnych.
Co pomaga na wymiotowanie? Domowe sposoby
Jeśli zastanawiasz się, jak powstrzymać wymiotowanie, pamiętaj, że jednym z prostych, domowych sposobów jest picie chłodnych płynów, które nawadniają organizm, a także uspokoją skurcze przełyku, przepony i brzucha. Zaleca się także picie ziół, np. melisy bądź rumianku, które nie tylko działają przeciwzapalnie, ale także rozkurczowo. Przyjmowane płyny powinny być spożywane powoli i w niewielkich ilościach – nie należy przeciążać żołądka. Skuteczne będą także chłodne okłady na twarz i kark, które odświeżą i uspokoją zmęczone ciało. W takim stanie należy też unikać spożywania tłustych, gorących pokarmów i gorących napojów. Posiłki powinny być małe i lekkie. Ponadto w tych dniach ważny jest spokój, a organizmowi należy zapewnić odpoczynek.
Zobaczcie, jak zbudowany jest układ pokarmowy:
