Oligomenorrhoea to stan na określenie nieregularnego okresu, w którym odstępy między krwawieniami przekraczają 35 dni. Zbyt częste miesiączki, w których cykle trwają mniej niż 21 dni, określa się mianem polymenorrhoei. Nieregularny okres po porodzie może wynikać z karmienia piersią i towarzyszących temu zmian hormonalnych. Pierwsza miesiączka po ciąży to kwestia bardzo indywidualna. Cykl często bywa nieregularny w pierwszych latach miesiączkowania u nastolatek i w ostatnich u kobiet dojrzałych, gdy spada w organizmie poziom żeńskich hormonów.
Nieregularny okres po porodzie
Nieregularny okres po ciąży zależy od indywidualnych predyspozycji świeżo upieczonej mamy. Zatrzymanie miesiączki to efekt nadmiaru prolaktyny, czyli hormonu odpowiedzialnego za produkcję pokarmu, który blokuje wydzielanie hormonu pobudzającego pracę jajników – FSH.
Po powrocie cyklu młoda mama staje się znów płodna. Owulacja nie musi nastąpić dokładnie w tym samym momencie po porodzie co sama miesiączka. W niektórych przypadkach kobieta może odzyskać płodność nawet przed pierwszym cyklem.
Co może prowadzić do zaburzeń miesiączkowania? Dowiesz się tego z filmu:
Nieregularny okres a karmienie piersią
Nieregularny okres w czasie karmienia piersią nie należy do rzadkich sytuacji. Zmieniona gospodarka hormonalna hamuje owulację i w naturalny sposób blokuje krwawienie miesięczne. Duży wpływ na regularność miesiączek mają: częstotliwość karmienia, długość snu dziecka w nocy, rozszerzanie diety, zmiana trybu życia, zmiana aktywności fizycznej, stres i przemęczenie.
Młode mamy mogą nie mieć okresu przez cały czas, kiedy karmią piersią. Z kolei u kobiet podających dziecku mieszankę miesiączka pojawia się w 6–8 tygodniu po porodzie, czyli po zakończeniu połogu.
Teoretycznie w czasie karmienia piersią ryzyko zajścia w ciążę jest znikome. Pojawia się wtedy niepłodność laktacyjna. Ginekolodzy radzą jednak, by w celu uzyskania pewnego zabezpieczenia przed zapłodnieniem stosować minipigułkę, w której znajduje się wyłącznie progestyna. Z przyjmowaniem nawet takiej formy hormonalnej antykoncepcji należy odczekać co najmniej 6 tygodni od porodu. Z kolei pigułki zawierające estrogen nie wolno przyjmować przez minimum 6 miesięcy po rozwiązaniu.
Nieregularny okres a dni płodne
Nieregularne miesiączki i inne zaburzenia miesiączkowania mogą sugerować problemy z owulacją, bez której kobieta jest niepłodna. Trudno wtedy wyznaczyć dni płodne i niepłodne. Można wówczas skorzystać z testów owulacyjnych, które są dostępne w aptece. Cena za zestaw pięciu sztuk to koszt od 10 do 30 zł.
Monitorowanie płodności umożliwiają tzw. naturalne metody planowania rodziny. Wymienia się tu zwłaszcza obserwację śluzu szyjkowego (w okresie owulacji powinien być przezroczysty, ciągliwy i dawać uczucie śliskości) i temperatury ciała. Niektóre kobiety zauważają, że 2–3 dni przed owulacją ich cera i włosy wyglądają lepiej niż zwykle. Ma to związek z wysokim poziomem estrogenów produkowanych w tym czasie przez organizm.
Nieregularny okres u nastolatek
Nieregularny okres u nastolatek występuje na samym początku okresu dojrzewania, co wiąże się z brakiem równowagi hormonalnej. Regulowanie cyklu u dojrzewających dziewcząt może potrwać nawet 2–3 lata. W tym czasie pojawiają się cykle bezowulacyjne czy menstruacje z przerwami sięgającymi nawet kilku miesięcy. Warto zasięgnąć wtedy porady ginekologa, który sprawdzi, czy nieregularne cykle są naturalne, czy są objawem choroby.
Co zrobić, aby poprawić sobie samopoczucie w czasie miesiączki? Dowiesz się tego z filmu:
Nieregularny okres u dojrzałych kobiet
Nieregularny okres po 40 bywa związany ze stopniowym wchodzeniem w okres klimakterium. W okresie poprzedzającym menopauzę miesiączki czasami zaczynają pojawiać się nieregularnie. Do zachwiania regularności cyklu dochodzi na skutek zaburzeń wydzielania hormonalnego jajników spowodowanego ich fizjologicznym procesem starzenia się. Lekarz może zaproponować rozpoczęcie stosowania hormonalnej terapii zastępczej, która pozwala uniknąć zaburzeń miesiączkowania i wielu innych przykrych dolegliwości towarzyszących klimakterium. Około 50–55 roku życia miesiączki zanikają całkowicie.
Nieregularny okres – przyczyny
Nieregularności w cyklu miesięcznym mogą być także wywołane czynnikami, takimi jak:
- radykalna zmiana klimatu i częste podróże,
- intensywna kuracja odchudzająca i nagłe przybranie na wadze,
- zaburzenia odżywiania, jak bulimia czy anoreksja,
- silne przeżycia psychiczne, duży stres,
- nieregularny tryb życia,
- zwiększony wysiłek fizyczny (brak okresu często występuje wśród kobiet wyczynowo uprawiających sport),
- zażywanie leków hormonalnych i odstawienie pigułek antykoncepcyjnych,
- działanie niektórych leków, jak antydepresanty, sterydy, chemioterapeutyki,
- schorzenia: zespół policystycznych jajników, zespół Ashermana, zespół jelita drażliwego, cukrzyca, choroby wątroby, zaburzenia tarczycowe, związane z funkcjonowaniem przysadki mózgowej czy działaniem nadnerczy, torbiele jajników, łagodne lub złośliwe guzy, stany zapalne narządów rozrodczych, choroby weneryczne, mięśniaki macicy, polipy, nadżerki.
Masz bolesne miesiączki? Zobacz film i dowiedz się jak pozbyć się bólu w czasie okresu:
Bibliografia:
- Opala T., Ginekologia – podręcznik dla położnych, pielęgniarek i fizjoterapeutów, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006.
- Dębski R., Ginekologia kliniczna Tom 1–3, Wrocław, Urban & Partner, 2009.
- Słomko Z., Ginekologia, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008.
- Skałba P., Endokrynologia ginekologiczna, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008.
- Berek J.S., Novak E., Ginekologia, Warszawa, Medipage, 2008.
- Bręborowicz G., Ginekologia i położnictwo, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2005.
