Tłuszczakomięsak (w mianownictwie medycznym – liposarcoma) zalicza się do złośliwych guzów – mięsaków. W przeciwieństwie do raków nie wywodzą się one z nabłonków, ale np. z tkanki mięśniowej, naczyniowej, kostnej, innych postaci tkanki łącznej. Tłuszczakomięsak może rozwinąć się w dowolnym miejscu, w którym występują komórki tłuszczowe, jednak przeważnie powstaje na udzie, plecach oraz brzuchu. Często rozwija się w jamie otrzewnej i przestrzeni zaotrzewnowej.
Tłuszczakomięsak a tłuszczak
Tłuszczakomięsak jest formą rozrostu nowotworowego, w której dochodzi do zaburzenia struktury chromosomów i niekontrolowanego namnażania się komórek. Ich budowa znacznie odbiega od normalnych adipocytów i może dodatkowo ulegać zmianie w kolejnych komórkach potomnych. Czasem zatracają one nawet cechy charakterystyczne dla danej linii tkankowej. Mówi się wtedy o nowotworze złośliwym niskozróżnicowanym (niezróżnicowanym, odróżnicowanym).
W odróżnieniu od tłuszczakomięsaka tłuszczak jest nowotworem łagodnym tkanki tłuszczowej. Rozwija się powoli, budowa jego komórek nie różni się od normalnej lub nieznacznie od niej odbiega. Tłuszczak nie ma on zdolności do naciekania okolicznych tkanek albo dawania przerzutów. Może mieć jednak skłonność do wznowy po usunięciu.
Polecamy: Mięsak – przyczyny, objawy i rodzaje, leczenie
Zobacz film i sprawdź jak wyglądają tłuszczaki i czy warto je usuwać:
Tłuszczakomięsak – objawy
Tłuszczakomięsak jest guzem, który początkowo rozwija się skrycie, nie dając żadnych objawów. Wynika to z faktu, że tkanka tłuszczowa jest mało spoista, łatwo ulega przemieszczeniu, a powiększająca się masa guza nie powoduje objawów uciskowych. Guz (szczególnie u osób otyłych) może rozrastać się w jamie brzusznej do wielkości piłki nożnej i osiągać masę kilkunastu kilogramów. O ile nie dochodzi do znacznego rozciągania lub ucisku innych tkanek, przebieg choroby we wczesnych fazach nie powoduje dolegliwości bólowych.
Łatwiejszy do rozpoznania jest tłuszczakomięsak rozrastający się w powłokach ciała i wywodzący się z tkanki podskórnej. Można wtedy relatywnie wcześnie wyczuć obecność dobrze ograniczonego, zazwyczaj przesuwającego się guza o nieregularnej powierzchni. Najczęściej zlokalizowany jest on na udzie, w okolicach miednicy lub na tylnej części brzucha. Mniej typowymi miejscami rozwoju są: wnętrze klatki piersiowej, oczodół lub inne powierzchnie, gdzie występują większe skupienia tkanki tłuszczowej.
W niektórych postaciach tłuszczakomięsaka dochodzi do powstawania wielu guzów – mogą one być rozwijającymi się równolegle ogniskami pierwotnymi albo wcześnie powstającymi przerzutami.
Tłuszczakomięsaki o znacznej złośliwości mogą dawać przerzuty odległe. Lokalizują się one zwykle w tkankach miękkich. Znacznie rzadziej występują w kościach i płucach.
Polecamy: Zmiany skórne: włókniaki, kaszaki i tłuszczaki - czy trzeba je usuwać?
Rodzaje tłuszczakomięsaków
Tłuszczakomięsaki występują w różnych postaciach. Mają odrębne cechy histologiczne, lokalizację i stopień złośliwości. Najważniejsze odmiany tłuszczakomięsaka to:
- dobrze zróżnicowany – występujący głównie na udzie i tułowiu, o niewielkiej inwazyjności,
- odróżnicowany – o niskozróżnicowanych komórkach; powstaje z transformacji (przy której wzrasta jego złośliwość) guza dobrze zróżnicowanego, zwykle zlokalizowanego na udzie,
- śluzowaty – o średnim stopniu złośliwości, z tendencją do rozwijania się w wielu ogniskach równocześnie,
- wielopostaciowy (polimorficzny) – o dużym stopniu złośliwości, często naciekający okoliczne tkanki i dający przerzuty do płuc,
- nieokreślony – rzadko występujący, mozaikowo łączący w sobie fragmenty wyżej opisanych postaci.
Rozpoznawanie tłuszczakomięsaka
Rozpoznanie określa się wstępnie na podstawie badania fizykalnego – guzy mogą być widoczne i wyczuwalne przy obmacywaniu. Szczegółową diagnostykę przeprowadza się przy pomocy ultrasonografii (USG), tomografii komputerowej (CT) lub rezonansu magnetycznego (MRI). Ostatecznym potwierdzeniem rozpoznania jest badanie histologiczne próbek pobranych drogą biopsji gruboigłowej lub uzyskanych śródoperacyjnie wycinków tkanek.
Leczenie tłuszczakomięsaków
Podstawową metodą leczenia tłuszczakomięsaków jest ich usunięcie chirurgiczne z dużym marginesem tkanek zdrowych (ze względu na możliwość wznowy). Leczenie uzupełnia się chemio- lub radioterapią, o ile typ histologiczny tłuszczakomięsaka uzasadnia stosowanie danej metody. Wrażliwość poszczególnych guzów na te czynniki jest bardzo różna.
Rokowanie w przypadku tłuszczakomięsaka
Tłuszczakomięsak w wielu przypadkach jest schorzeniem rozwijającym się miejscowo. Zawsze niezbędna jest obserwacja, czy w miejscu usuniętej zmiany nie dochodzi do wznowy – takich przypadków jest bardzo dużo. W postaciach o większej złośliwości duże znaczenie w określaniu rokowania ma:
- wielkość guza pierwotnego w momencie usunięcia,
- typ nowotworu,
- lokalizacja i zdolność do naciekania,
- obecność innych ognisk pierwotnych lub przerzutowych,
- wrażliwość na chemioterapeutyki lub energię promienistą.
Kluczowy jest także moment, w którym chory zgłasza się do lekarza. Im wcześniejsza faza choroby, tym większa jest szansa na całkowite wyleczenie.
