Tłuszczaki to najczęściej występujące nowotwory łagodne tkanek miękkich u osób dorosłych. Zazwyczaj mają postać dobrze ograniczonych, niebolesnych guzów położonych w tkance podskórnej. Rzadko są umiejscowione śródmięśniowo. Mogą rosnąć w każdym wieku, nawet u dzieci, ale częstość ich występowania wzrasta z wiekiem. Pojawienie się łagodnych nowotworów tkanek miękkich stokrotnie przekracza częstotliwość powstawania nowotworów złośliwych. Ze względu na łagodny charakter zmian, nie wymagają leczenia.
Tłuszczak - co to jest?
Tłuszczak jest niezłośliwym nowotworem tkanki miękkiej. Najczęściej występuje między 40. a 60. rokiem życia, jednak może zdarzyć się w każdym wieku. Tłuszczak może pojawić się nawet u dzieci. Dokładnie wywodzi się z komórek tłuszczowych. Otoczony jest łącznotkankową torebką. Jest to kulisty guz, zlokalizowany najczęściej podpowięziowo, przesuwalny, miękki. Skóra nad nim nie jest zmieniona. Jeśli jego umiejscowienie jest podskórne, to wykrycie go jest stosunkowo proste. Tłuszczaki objawiają się jako zgrubienie pod warstwą skóry. Guz jest mały. Rzadko zdarza się, by przekraczał 5-6 cm. Nie powinien stanowić obciążenia dla organizmu, chyba że powoduje ucisk na sąsiadujące struktury. Są przypadki, kiedy tłuszczaki tworzą się blisko przebiegu nerwów czy innych delikatnych struktur. Ucisk na nie wywołuje określone objawy. Na przykład ucisk na nerwy prowadzi do drętwienia kończyn, a ulokowanie tłuszczaka w ścianie jelita może skutkować niedrożnością. Tłuszczaki nie bolą. Jeśli współistnieje ból, oznacza to, że doszło właśnie do ucisku na sąsiednie struktury, co wywołało reakcję bólową. Guz nie powoduje również reakcji ogólnej organizmu. Nie ma możliwości, by wpłynął na pojawienie się gorączki czy ogólnego złego samopoczucia.
Klasyfikacja tłuszczaków
Jak każda jednostka chorobowa, tłuszczaki podlegają klasyfikacji ICD-10. Wyodrębnia ona:
- tłuszczaka skóry i tkanki podskórnej głowy, twarzy i szyi,
- tłuszczaka skóry i tkanki podskórnej tułowia,
- tłuszczaka skóry i tkanki podskórnej kończyn,
- tłuszczaka skóry i tkanki podskórnej innych oraz nieokreślonych umiejscowień,
- tłuszczaka narządów klatki piersiowej,
- tłuszczaka narządów jamy brzusznej,
- tłuszczaka powrózka nasiennego,
- tłuszczaka innych umiejscowień,
- tłuszczaka nieokreślonego.
Tłuszczaki - przyczyny
Dotychczas wysunięto dwie hipotezy dotyczące powstawania tłuszczaków. Pierwsza wskazuje na wyraźne predyspozycje genetyczne.
Jeśli w rodzinie takie zmiany występują, to jesteśmy bardziej narażeni na wystąpienie tego typu guzów. Jednak zaczęto również wiązać występowanie tłuszczaków ze znaczną ekspresją genu HMG IC, czyli tego związanego z otyłością, a nie tylko z rodzinnymi predyspozycjami. Druga hipoteza wskazuje na udział układu immunologicznego w procesie rozrostu adipocytów, czyli komórek tłuszczowych. Tłuszczaki współistnieją z kilkoma jednostkami chorobowymi, jak np. zespołem Gardnera. Ponadto łączy się powstawanie tłuszczaków z różnymi ranami, urazami. Do tej pory jednak nie dowiedziono, by istniała jedna przyczyna powstawania tych zmian.Tłuszczaki - występowanie
Tłuszczaki najczęściej występują w obrębie kończyn, na głowie i szyi oraz na tułowiu i w przestrzeni zaotrzewnowej. Mogą pojawić się właściwie w każdym miejscu na ciele.
Tłuszczaki - leczenie
Jeśli zmiana jest mała, zalecane jest pozostawienie tłuszczaka w spokoju. Jeśli zmiana jest większa i kłopotliwa, można ją usunąć. Jedyną skuteczną metodą pozbycia się tłuszczaków jest leczenie chirurgiczne. Polega ono na wycięciu całej zmiany. Głównym wskazaniem są względy estetyczne i życzenie pacjenta. Zmiana sama w sobie nie wymaga usuwania.
Tłuszczaki nie są groźne. Po usunięciu chirurgicznym dokonuje się badania histopatologicznego wyciętej zmiany. Biopsja diagnostyczna może być również wykonana w celu potwierdzenia łagodnego charakteru zmiany.
