Kiedy w jednym z odcinków kręgosłupa powstanie boczne skrzywienie kręgosłupa z rotacją kręgów, odcinek taki nazywa się skrzywieniem pierwotnym. Powszechnie wiadomo co oznacza „boczne skrzywienie”, ale nie do końca zauważa się świadomość znaczenia „rotacja kręgów”. Zatem co to jest rotacja kręgów, a co to jest rotacja kręgosłupa i dlaczego występuje w skoliozie?
Rotacja kręgów - co to jest?
Rotacja kręgów to nic innego, jak skręcenie kręgosłupa wokół własnej osi. Z pojęciem rotacji często można spotkać się na opisach wyników prześwietleń kręgosłupa. Lekarz opisuje, że zdjęcie obrazuje, np. rotację trzonów kręgów lędźwiowych, bądź rotację kręgosłupa lędźwiowego, to znaczy o wystąpieniu wady układu kręgów w kręgosłupie. Rotacja lub torsja to skrzywienie kręgosłupa lub jego fragmentu w płaszczyźnie poprzecznej.
Kiedy powstają zmiany strukturalne kręgosłupa w postaci skrzywienia kręgosłupa, zmianom tym zawsze towarzyszy rotacja kręgów w większym lub mniejszym stopniu rotacji, np. w postaci zapisu: rotacja trzonów kręgowych typu a.
Rotacja kręgów piersiowych objawy, a rotacja kręgów lędźwiowych objawy
Skolioza to trójpłaszczyznowe skrzywienie kręgosłupa - wada postawy: skrzywienie w płaszczyźnie czołowej, czyli bocznej, płaszczyźnie strzałkowej, czyli kifoza i lordoza oraz poprzecznej, czyli rotacja.
Ze względu na kierunek nieprawidłowego odchylenia kręgów od osi kręgosłupa, wyróżnia się skoliozę prawostronną (prawowypukłą) i lewostronną (lewowypukłą). Rotacja kręgów kręgosłupa występuje niezależnie od wygięcia pierwotnego. Może wystąpić na każdym odcinku, a kręgi zrotowane są trzonem do szczytu wygięcia.
Nadmierne wygięcia kręgosłupa w jednym z odcinków prowadzą do zaburzeń równowagi mięśniowej i przesuwają środek ciężkości całego ciała.
Lewowypukła skolioza lędźwiowa z rotacją kręgów, prowadzi niemal automatycznie do prawowypukłej skoliozy piersiowej. Natomiast prawowypukła skolioza lędźwiowa do lewowypukłej skoliozy piersiowej.
Częściej notuje się pierwotne wygięcie z rotacją kręgów w odcinku lędźwiowym.
Objawy rotacji kręgów
Objawy najczęściej zauważa się na badaniach diagnostycznych ukierunkowanych pod tym kątem lub podczas badań okresowych. Do objawów skrzywienia kręgosłupa z rotacją kręgów należą:
- ramiona na różnej wysokości,
- asymetryczne, odstające łopatki,
- wcięcie w tali z jednej strony bardziej widoczne,
- przy zaawansowanej skoliozie, jedna z kończyn dolnych jest krótsza od drugiej.
W przypadku rotacji kręgosłupa w odcinku piersiowym, charakterystycznym objawem jest „garb żebrowy”, spowodowany wypchaniem żeber przez zrotowane kręgi w odcinku.
Kiedy dojdzie do sytuacji skoliozy z rotacją kręgów odcinka lędźwiowego, widoczny jest „garb lędźwiowy”, spowodowany obrotem kręgosłupa lędźwiowego.
Rotacja kręgów - leczenie
Prawostronne i lewostronne skrzywienie kręgosłupa z rotacją wymaga indywidualnej rehabilitacji i leczenia.
Leczenie jest długotrwałe, musi być prowadzone w sposób ciągły i dobrze zaplanowany. Dobór leczenia zależy od wieku i stopnia zaawansowania skrzywienia i rotacji kręgów.
Celem leczenia rotacji kręgów jest:
- zmniejszenie lub usunięcie deformacji,
- utrwalenie wypracowanych efektów,
- ograniczenie postępu skrzywienia.
Podstawowym elementem leczenia jest rehabilitacja ruchowa. Najczęściej stosuje się gimnastyke korekcyjną, ćwiczenia na pływalni i pływanie. Ćwiczenia powinny być prowadzone pod okiem fizjoterapeuty lub specjalisty w tej dziedzinie i być indywidualnie zaplanowane i ewaluowane z czasem postępów rehabilitacji.
Zobacz film i dowiedz się jak dbać o kręgosłup:
Gimnastyka korekcyjna skupia się na rozciąganiu mięśni po stronie przeciwnej do szczytu łuku skrzywienia kręgosłupa z rotacją kręgów, a wzmacnianiu i mobilizacji mięśni po stronie szczytu łuku wygięcia. Ćwiczenia warto zaczynać od pozycji niskich, tzn. na materacu od pozycji leżących z podkładkami, wałkami, piłkami i innymi przyborami do ćwiczeń, aby jak najbardziej odciążyć kręgosłup i skupić się na pracy nad mięśniami. Następnie można przejść do pozycji wyższych, jak klęk, półsiady, siady itd., aż do pozycji stojących, obciążających. Nie są polecane ćwiczenia ze skakaniem.
Ważnym elementem ćwiczeń, są ćwiczenia elongacyjne kręgosłupa. To ćwiczenia rozciągające kręgosłup, kładące nacisk na wydłużanie kręgosłupa w jego osi długiej. Do tego typu ćwiczeń należą ćwiczenia w zwisach.
W przypadku ciężkich skolioz, konieczne jest używanie gorsetów ortopedycznych korygujących mechanicznie postawę lub stosowania zaawansowanych metod leczniczych, np. FED, czyli „trójwymiarowe ustabilizowanie kręgosłupa przy jednoczesnym jego wydłużeniu i odkręceniu” lub operacji chirurgicznych.
Ponadto leczenie obejmuje również optymalizację warunków środowiskowych do nauki, wypoczynku i pracy.
