Polekowe uszkodzenie wątroby mogą wywoływać bardzo różne lekarstwa. Wyjątkowo szkodliwe są leki przeciwgruźlicze, natomiast do bolesnych dolegliwości prowadzą także nieprawidłowo przyjmowane środki przeciwbólowe.
Zobacz także:
O czym świadczy transaminaza alaninowa (ALT) powyżej normy?
Objawy alkoholowego zapalenia wątroby – obraz choroby, rokowania, leczenie
Nadmiar fruktozy powoduje nieszczelność jelit i stłuszczenie wątroby - alarmują naukowcy
Polekowe uszkodzenie wątroby – przyczyny
Polekowe uszkodzenie wątroby, czyli wtórny w stosunku do stosowanej farmakoterapii stan chorobowy, może pojawić się w wyniku przyjmowania bardzo różnych leków. Uszkodzenie wątroby jest możliwe właściwie przy stosowaniu większości lekarstw. Po farmaceutyki, które dość często powodują uszkodzenie wątroby, lekarze sięgają, gdy nie ma innej możliwości leczenia. Do tej grupy należą m.in. niektóre leki przeciwgruźlicze.
Większość leków jest niebezpieczna dla wątroby po przekroczeniu określonej dawki. Nie bez powodu na ulotkach znajduje się informacja o maksymalnej dziennej dawce leku, której przekroczenie bywa niebezpieczne. Taka sytuacja dość często ma miejsce w przypadku paracetamolu, który sam w sobie nie jest substancją szczególnie niebezpieczną, natomiast jest dodawany do większości ogólnodostępnych leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych czy przeciwzapalnych. Łączenie ze sobą zbyt dużej liczby preparatów „na przeziębienie” może więc skutkować znacznym przekroczeniem dozwolonej dawki tej substancji czynnej.
Zaburzenia może powodować nie tylko zbyt wysoka dawka leku, lecz również jakiś jego składnik. W trakcie stosowania danego preparatu ujawnić się może uczulenie na daną substancję leczniczą lub zastosowane w produkcie składniki pomocnicze. Do uszkodzenia wątroby lekami może dojść również w przypadku idiosynkrazji – nieprzewidywalnej zmiany leku dobrze tolerowanego przez organizm w substancję dla niego szkodliwą.
Jak uniknąć polekowego uszkodzenia wątroby?
Polekowe uszkodzenie wątroby dość często pojawia się w wyniku nieostrożności pacjenta i niewłaściwego zachowania podczas farmakoterapii. Trzeba więc pamiętać o wskazaniach i przeciwwskazaniach do przyjmowania określonego leku i przestrzegać ich. Nie wolno stosować leków przepisanych innej osobie. Te same objawy nie są wystarczającym dowodem na to, że lek będzie skuteczny. Podczas farmakoterapii nie można spożywać alkoholu. Poalkoholowe uszkodzenie wątroby to nieco inne schorzenie, natomiast picie alkoholu podczas przyjmowania leków może wydatnie przyczynić się do uszkodzenia organu. W czasie wywiadu należy poinformować lekarza o innych przyjmowanych lekach. Nie wolno stosować dawek większych niż zalecone przez specjalistę bądź farmaceutę ani mieszać różnych środków na przeziębienie. Warto pamiętać, że niektóre leki (np. kwas acetylosalicylowy) nie powinny być stosowane przez dzieci.
Polekowe uszkodzenie wątroby – objawy
Polekowe uszkodzenie wątroby prowadzi do zaburzenia pracy komórek wątrobowych. Hepatocyty nie są zdolne do wydzielania odpowiedniej ilości żółci lub w ogóle nie spełniają swoich funkcji. W wyniku takiego stanu może zajść proces cholestazy – zaburzonego odpływu żółci.
Objawy polekowego uszkodzenia wątroby zależą od stopnia zmian w organie. Zdarza się, że w badaniach laboratoryjnych przypadkowo wręcz stwierdza się nieprawidłowości, które sugerują uszkodzenie wątroby. Przede wszystkim chodzi o podniesione wartości enzymów wątrobowych. Poważne zmiany mogą natomiast prowadzić do ciężkich stanów chorobowych zagrażających życiu. Mogą się one objawiać m.in.:
- żółtaczką;
- encefalopatią;
- zaburzeniami krzepnięcia.
Polekowe uszkodzenie wątroby – leczenie
Uszkodzenie wątroby lekami może mieć bardzo poważne konsekwencje, dlatego w przypadku dolegliwości bólowych, niepokojących wyników badań lub innych objawów należy zgłosić się do lekarza. Ten przeprowadzi wywiad, badanie fizykalne oraz z pewnością zleci dodatkową diagnostykę. W przypadku stwierdzenia polekowego uszkodzenia wątroby odstawia się oczywiście odpowiedzialny za nie lek (ewentualnie wymianie się go na inny). Nie można jednak robić tego na własną rękę. Często środki odstawia się stopniowo poprzez zmniejszanie dawek. Koniecznie należy więc skonsultować się z lekarzem. Niekiedy zaleca on leki hepatoprotekcyjne, czyli służące poprawieniu pracy wątroby. Można przyjmować je doustnie lub dożylnie.
Dieta przy polekowym uszkodzeniu wątroby
Dieta w przypadku polekowego uszkodzenia wątroby powinna być lekkostrawna. Należy zrezygnować z ciężkich i kalorycznych potraw, zredukować ilość tłuszczów nasyconych i cukru. Konieczne jest całkowite odstawienie alkoholu. Nie ma mowy o przyjmowaniu go nawet w małych dawkach. Zaleca się również spoczynkowy tryb życia, dopóki nie zostanie ustabilizowana praca wątroby.
Jak działa wątroba? Dowiesz się tego z filmu:
Bibliografia:
1. Polekowe uszkodzenia wątroby w praktyce lekarza POZ i specjalisty. Jak postępować w praktyce, http://medumedu.pl/media/3352/download/A4-niebiesko-zielone-tlo-1.pdf.
2. H. Cichoż-Lach, Toksyczne uszkodzenia wątroby, http://www.gastrohepat.rzeszow.pl/web_documents/toksyczne_uszkodzenie_watroby.pdf.
