Ocet spirytusowy od setek lat jest powszechnie stosowany jako konserwant żywności, który skutecznie hamuje rozwój mikroorganizmów zanieczyszczających produkty spożywcze. Po odpowiednim rozcieńczeniu wspomagać może leczenie rozmaitych dolegliwości skórnych, w tym zwłaszcza świądu po ukąszeniu owadów czy opuchlizny po kontuzjach kończyn. Stanowi też domowe remedium na ból głowy.
Ocet spirytusowy – wiadomości ogólne
Ocet spirytusowy, mimo iż jest najbardziej znanym rodzajem octu, powoli odchodzi w zapomnienie z powodu dostępności szerokiej gamy innych octów, np. jabłkowego, ryżowego, winnego, balsamicznego. Jak powstaje ocet spirytusowy? Otrzymuje się go w procesie fermentacji alkoholowej, a następnie octowej buraków lub ziemniaków. Definiuje się go jako wodny roztwór kwasu octowego (wzór sumaryczny CH3COOH), powstały w wyniku fermentacji octowej alkoholu etylowego. Produkt ten jest bardzo tani – półlitrowa butelka kosztuje około 2 złotych. Można go kupić w każdym sklepie spożywczym. Oferta octów spirytusowych jest bardzo szeroka. Dokonując wyboru, należy zwrócić uwagę na zawarte na etykiecie informacje o sposobie jego powstania. Wskazany jest ocet wytworzony wskutek naturalnej fermentacji octowej, a nie przy użyciu roztworu syntetycznych kwasów. Producenci informują, by przechowywać go w zacienionym miejscu i pokojowej temperaturze.
Ocet spirytusowy w domu – w kuchni i do sprzątania
Powszechnie ocet spirytusowy stosuje się w kulinariach. Stanowi częsty składnik sosów (np. tradycyjnego winegretu czy majonezu) oraz marynat do konserwowania ogórków i grzybów. Dodatkowo używa się go jako składnika zapraw do macerowania ryb lub mięsa przed pieczeniem i smażeniem czy zakwaszania zup, np. barszczu czerwonego.
Ze względu na cenne właściwości ocet spirytusowy ma szerokie zastosowanie w pracach domowych. To znany środek czyszczący i dezynfekujący. Sprawdza się do mycia wnętrza lodówki, blatu kuchennego czy desek do krojenia. Doskonale radzi sobie z osadami z wody, powstałymi na płytkach, armaturze, w kabinie prysznicowej, bądź z kamieniem w bębnie pralki, muszli klozetowej i na grzałce czajnika elektrycznego. Usuwa osad po herbacie lub kawie na kubkach czy termosie. Podczas mycia nadaje połysk lustrom, oknom czy innym szklanym powierzchniom oraz elementom z miedzi i mosiądzu. Ocet spirytusowy wykorzystać można do usunięcia naklejek i etykiet z gładkich powierzchni, śladów po długopisie czy pozostałości po krochmalu na żelazku. Warto wykorzystać go do walki z pleśnią w mieszkaniu. Dodatkowo przywraca fugom pierwotny kolor – wystarczy wyszorować je zanurzoną w occie twardą stroną gąbki lub szczoteczką do zębów. Ocet może posłużyć też do odświeżenia wyglądu dywanu lub wykładziny.
Ocet spirytusowy – zastosowanie prozdrowotne
Ocet spirytusowy ma szerokie zastosowanie prozdrowotne. Najbardziej znany jest z regulacji równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie. Po połączeniu z wodą sprawdzi się jako płukanka w leczeniu bakteryjnego zapalenia jamy ustnej. Do szklanki wody wlewa się 1 łyżeczkę octu, po czym płucze gardło. Miksturą tą zwalczyć można również nieprzyjemny zapach i nadmierną potliwość stóp. Spożywanie dań wzbogaconych o kwas octowy zapewnia na dłużej uczucie sytości i stymuluje produkcję insuliny, u osób z insulinoopornością podnosi zaś wrażliwość na insulinę. Zawarte w occie polifenole ze względu na działanie przeciwutleniające chronią przed stresem oksydacyjnym. Okład z octu i wody to jeden z popularniejszych domowych sposobów stosowanych na bóle głowy.
Ocet spirytusowy na skórę i włosy
Ocet spirytusowy jest znany z korzystnego działania na skórę. Po połączeniu z wodą przygotowuje się z niego okłady łagodzące ból, uczucie pieczenia i swędzenia po ukąszeniu czy użądleniu owadów. Mikstury tej używa się również na poparzenia słoneczne. Skutecznie łagodzi towarzyszące im dolegliwości bólowe, zapobiega łuszczeniu się skóry i daje przyjemne uczucie chłodu. Zwalcza obrzęki po stłuczeniach i zwichnięciach kończyn. Ocet to doskonały środek antyseptyczny, którym odkażać można zadrapania i inne delikatne rany. Mimo to, wykorzystany w zbyt dużym stężeniu, może okazać się niebezpieczny i doprowadzić do podrażnienia skóry. Wówczas konieczna będzie wizyta u dermatologa.
Ocet spirytusowy można używać na włosy nadmiernie przetłuszczające się i z problemem łupieżu. Wystarczy zmieszać pół szklanki octu z 2 szklankami ciepłej wody. Po umyciu włosów szamponem należy spłukać je wodą, a później octową mieszanką. Po około 1 minucie jeszcze raz spłukuje się je wodą.
Ocet spirytusowy na odchudzanie
Picie octu spirytusowego jest powszechnie znanym sposobem na odchudzanie. Specjaliści jednak przestrzegają przed tą metodą zrzucania nadliczbowych kilogramów. Spożywany w nadmiernej ilości, zaburzyć może funkcjonowanie układu pokarmowego (działa żrąco na śluzówkę żołądka) czy skład krwi (zmniejsza liczbę czerwonych krwinek), a nawet powoduje odwapnienie kości.
Zobacz film: Do czego można wykorzystać ocet spirytusowy?
Bibliografia:
1. H. Antolak, D. Kręgiel, Kwas octowy składnik żywności funkcjonalnej, [w:] „Przemysł Spożywczy”, 2015, 69, s. 41-44.
2. J. Daintith, A Dictionary of Chemistry, Oxford University Press, Oxford 2008.
