Chociaż większość z nas zdaje sobie sprawę z tego, że o wątrobę należy dbać, to nadal niewiele wiemy, w jaki sposób to robić – pokazuje raport „Polacy a niealkoholowe stłuszczenie wątroby”. Świadomość funkcji i pracy wątroby nie jest powszechna, podobnie jak typowych objawów, które wskazują na jej dolegliwości. Najgorzej jednak wypada większość wskaźników dotyczących świadomości niealkoholowego stłuszczenia wątroby - samej choroby, czynników ryzyka czy chorób współtowarzyszących.
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby - co o nim wiemy?
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby polega na nadmiernym gromadzeniu się tłuszczów, głównie trójglicerydów w hepatocytach, co z czasem prowadzi do zwłóknienia i marskości wątroby. Schorzenie rozwija się najczęściej u osób, u których również występuje:
- insulinooporność,
- cukrzyca typu 2,
- otyłość,
- nieprawidłowe stężenie cholesterolu i trójglicerydów,
- nadciśnienie tętnicze.
W badaniu zweryfikowano wiedzę Polaków na temat niealkoholowego stłuszczenia wątroby. Okazało się, że aż 87 proc badanej grupy nie ma świadomości istnienia niealkoholowego stłuszczenia wątroby! Niepokojący jest ponadto fakt, że takiej odpowiedzi udzieliło 81 proc. osób z chorobami towarzyszącymi (nadciśnienie tętnicze; cukrzyca typu 2; hipercholesterolemia) i tyle samo procent ze wskaźnikiem BMI powyżej 40 (otyłość III stopnia), podczas gdy częstość występowania NAFLD jest w znacznym stopniu związana z epidemią otyłości, cukrzycą typu 2 czy nadciśnieniem tętniczym (składowe zespołu metabolicznego).
Szacuje się, że niealkoholowe stłuszczenie wątroby dotyka nawet 6 milionów Polaków i co piątego dorosłego Europejczyka. Niestety coraz częstszym zjawiskiem jest niealkoholowe stłuszczenie wątroby u ludzi młodych, a nawet dzieci.
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – przyczyny
Wbrew powszechnemu przekonaniu nie tylko alkohol wpływa destrukcyjnie na wątrobę. Podstawowym czynnikiem rozwoju niealkoholowego stłuszczenia wątroby jest otyłość, do której prowadzi zła dieta. Wśród najbardziej szkodliwych produktów dla wątroby eksperci wymieniają nie tłuszcze, a węglowodany proste: słodzone napoje, słodycze, białe pieczywo, a nawet miód, który też zawiera mnóstwo cukrów prostych.
Schorzenia wątroby - co wiemy o objawach?
Ponad połowa badanych Polaków (56 proc.) błędnie uważa, że ból brzucha może sygnalizować problemy z wątrobą. Tymczasem symptomy typowe dla chorób wątroby to:
- ogólne złe samopoczucie,
- zaburzenia snu,
- zmęczenie,
- zaburzenia koncentracji,
- brak apetytu.
Właściwe objawy schorzeń wątroby wymieniło mniej niż 45 proc. respondentów.
Zobacz, co o stłuszczeniu wątroby mówią eksperci:
Jak często badamy wątrobę?
Problemem okazuje się nie tylko wiedza na temat objawów sygnalizujących schorzenia wątroby, ale także diagnostyka. Badania wątroby, takie jak USG czy badania z krwi (np. próby wątrobowe, oznaczenie przeciwciał przeciw wirusowi HCV) wykonało w ciągu ostatniego roku tylko 10 proc. respondentów. Aż 41 proc. osób nigdy nie wykonywało badań w kierunku schorzeń wątroby.
Jak dbamy o wątrobę?
Najbardziej znanym sposobem dbania o wątrobę jest stosowanie odpowiedniej diety - wskazało tak 41 proc. respondentów. Okazuje się jednak, że większość osób nie wie, jakie produkty przyczyniają się do rozwoju niealkoholowego stłuszczenia wątroby (NAFLD). Aż 70 proc. błędnie wskazuje na spożywanie tłustego jedzenia i alkoholu. Co więcej, 80 proc. osób z tej grupy ma wyższe wykształcenie. Jedynie nieco ponad połowa upatruje zagrożenia dla zdrowia wątroby w czynniku najistotniejszym - nadmiernym spożywaniu cukru i słodyczy (53 proc.), mniej niż połowa w nieregularnym jedzeniu – 45 proc.
Zdaniem ekspertów niepokojący jest fakt, że sama świadomość roli żywienia w chorobach wątroby nie przekłada się często na praktykę, czyli wdrożenie poprawnych nawyków żywieniowych w życiu codziennym.
Wątroba może się regenerować
Wątroba regeneruje się w kilka tygodni, nawet wtedy, gdy znaczna jej część została uszkodzona lub usunięta. Niestety, jak pokazało badanie „Polacy a niealkoholowe stłuszczenie wątroby”, tylko 35 proc. osób zdaje sobie sprawę z tego fenomenu.
Proste stłuszczenie wątroby, kiedy nie doszło jeszcze do stanu zapalnego i uszkodzenia hepatocytów, jest w pełni odwracalne. Wiedza na ten temat jest ważna, ponieważ na tym etapie, zmieniając tryb życia, możemy uniknąć rozwoju niewydolności wątroby.
W to, że leczone stłuszczenie wątroby możne się cofnąć - wierzy 42,6 proc. kobiet oraz 43,8 proc. mężczyzn.
* W badaniu “Polacy, a niealkoholowe stłuszczenie wątroby”, zrealizowanym przez Ipsos, wzięło udział 52 proc. kobiet oraz 48 proc. mężczyzn. Największą grupę badanych – 32 proc., stanowiły osoby w wieku 40 – 59 lat. Pod względem wykształcenia najbardziej liczną grupę reprezentowały osoby z wykształceniem średnim – 34proc.
