Czym jest fruktoza i jak wpływa na organizm?
Fruktoza jest cukrem prostym, który naturalnie występuje w owocach, miodzie oraz nektarach kwiatowych, bywa nazywana cukrem owocowym. Fruktoza jest źródłem łatwo przyswajalnego cukru prostego, który w szybkim tempie dostarcza dużo energii. Metabolizm fruktozy zachodzi bez udziału insuliny, w przeciwieństwie do metabolizmu sacharozy. W zależności od potrzeb, fruktoza ulega przemianom w wątrobie na glukozę, energię lub w wolne kwasy tłuszczowe. W spermie fruktoza pełni rolę głównego substratu energetycznego plemników w procesie oddychania beztlenowego.
Fruktoza w porównaniu do glukozy i sacharozy jest znacznie wolniej przyswajana przez organizm, dlatego spożywanie jej w nadmiernych ilościach może powodować bóle żołądkowo–jelitowe oraz biegunki. Co więcej, większe ilości fruktozy w organizmie mogą przyczynić się do rozwoju zaburzeń metabolicznych sprzyjających rozwojowi chorób naczyniowo–sercowych, podniesienia poziomu cholesterolu we krwi, rozwoju cukrzycy typu 2, może również powodować dnę moczową oraz stanowić poważne zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania mózgu. Dodatkowo, badania potwierdzają zależność spożycia fruktozy z rozwojem nadciśnienia tętniczego, co spowodowane jest wzrostem produkcji kwasu moczowego i wzmożonym wchłanianiem sodu.
Zobaczcie na filmie, które z owoców i warzyw poprawiają nastrój:
Czy owoce są niezdrowe?
Fruktoza naturalnie występuje w kompleksach z wieloma witaminami, składnikami mineralnymi, antyoksydantami i błonnikiem, który pozwala szybciej wydalać pokarmy i nie dopuszcza do odkładania się szkodliwych substancji. Ponadto, owoce w dużej mierze składają się z wody, fruktozy nie ma w nich wbrew pozorom aż tak dużo. Świeże owoce w rozsądnych ilościach nie stanową zagrożenia dla zdrowia. Jednak w poszczególnych jednostkach chorobowych nie należy nadużywać spożycia owoców, szczególnie tych z większą zawartością fruktozy. Z diety należy wykluczyć produkty, które są dosładzane fruktozą oraz syropem glukozowo–fruktozowym. Te substancje można znaleźć w bardzo wielu produktach, gdyż są tanie i chętnie wykorzystywane przez producentów żywności. Najczęściej znajdują się w słodzonych napojach, jogurtach, batonach, wędlinach, konserwach i wypiekach.
Kto powinien ograniczyć spożycie owoców?
- osoby cierpiące na nadwagę,
- osoby chorujące na cukrzycę,
- osoby, które borykają się z podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi.
Owoce, które zawierają do 5% zawartości cukru:
- arbuz,
- cytryny,
- grejpfruty,
- melony,
- poziomki,
- truskawki,
- żurawina,
- awokado,
- rabarbar,
- limonki.
Owoce, które zawierają do 10% zawartości cukru:
- agrest,
- borówki,
- brzoskwinie,
- czarne jagody,
- czereśnie,
- gruszki,
- jabłka,
- jeżyny,
- maliny,
- mandarynki,
- morele,
- pomarańcze,
- porzeczki białe i czerwone,
- wiśnie.
Owoce, które zawierają do 25% zawartości cukru:
- banany,
- czarne porzeczki,
- śliwki,
- winogrona.
Owoce, które zawierają do 75% zawartości cukru:
- figi (świeże i suszone),
- ananas,
- daktyle,
- mango,
- owoce suszone (morele, rodzynki, śliwki, banany, żurawina, wiśnie, brzoskwinie).
Suszone owoce, pomimo sporej zawartości cukru w składzie, są również źródłem, m.in. błonnika, potasu, żelaza czy wapnia, dzięki czemu stanowią wartościową przekąskę czy zamiennik słodyczy.
Pozytywny wpływ owoców na organizm
Oprócz fruktozy, owoce są źródłem wielu witamin i składników mineralnych. Bez nich organizm nie funkcjonuje prawidłowo. Fruktoza w nadmiernych ilościach nie ma korzystnego wpływu na organizm, jednak mimo tego, że owoce są jej źródłem, to w dalszym ciągu są wartościowym produktem żywnościowym, którego nie należy kompletnie wykluczać z diety. Rodzaj fruktozy, który powinno się ograniczyć w codziennej diecie to ten dodawany do słodzonych napoi, słodyczy (nawet tych w wersji light czy fit), wypieków, wędlin czy konserw. Dzięki temu, że owoce są źródłem różnych składników odżywczych, to m.in. podnoszą odporność organizmu, wspierają usuwanie wolnych rodników, regulują prawidłową pracę układu trawiennego, wspierają pracę układu nerwowego, sercowo–naczyniowego oraz mogą przyczynić się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi.
