Nadciśnienie tętnicze jest uznane za chorobę cywilizacyjną i najważniejszy czynnik ryzyka przedwczesnej śmierci na całym świecie. Rocznie z powodu nadciśnienia tętniczego umiera na świecie 10 milionów osób, a połowa chorych w ogóle nie wie o swojej chorobie.
Prawidłowe ciśnienie tętnicze w spoczynku wynosi mniej niż 140 na mniej niż 90. Norma ta jest taka sama dla osób młodych i starszych. Jeżeli górna wartość przekracza 140 i (lub) dolna 90, lekarz będzie miał podstawę do rozpoznania nadciśnienia tętniczego. W ponad 9 na 10 przypadków nie udaje się ustalić żadnej przyczyny nadciśnienia. Nadciśnienie o nieustalonej przyczynie określa się mianem nadciśnienia pierwotnego lub samoistnego. W tych przypadkach za rozwój nadciśnienia częściowo odpowiedzialne mogą być czynniki rodzinne lub związane z trybem życia. Jakie to czynniki?
- nadmierne spożycie soli
- używki: papierosy, alkohol
- otyłość
- brak aktywności fizycznej
- niewłaściwa dieta (niskie spożycie owoców i warzyw, duża ilość żywności wysoko przetworzonej w menu), a co za tym idzie wysoki poziom cholesterolu
- uwarunkowania genetyczne
U niektórych pacjentów można zdiagnozować przyczynę podwyższonego ciśnienia. Mówimy wtedy o nadciśnieniu tętniczym wtórnym, które mogą powodować m. in:
- obturacyjny bezdech senny
- ciąża
- zażywane leki (m. in. doustna antykoncepcja, niesteroidowe leki przeciwzapalne)
- choroby nerek
- nadczynność tarczycy
- cukrzyca
Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego (PTNT) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje 6 kryteriów klasyfikacji ciśnienia tętniczego u osób dorosłych:
- ciśnienie optymalne – mniej jak 120/80 mm Hg,
- ciśnienie prawidłowe – 120/80 mm Hg,
- ciśnienie wysokie prawidłowe – 130/85 mm Hg,
- nadciśnienie tętnicze łagodne – 140/90 mm Hg,
- nadciśnienie tętnicze umiarkowane – 160/100 mm Hg,
- nadciśnienie tętnicze ciężkie – więcej niż 180/110 mm Hg.
W leczeniu nadciśnienia tętniczego bardzo ważna jest właściwa dieta oraz aktywność fizyczna. Należy ograniczyć spożycie soli, jeść dużo warzyw oraz owoców, zadbać o ruch. Celem leczenia jest zapobieganie konsekwencjom nadciśnienia, a do nich należą: choroby układu krążenia (zawał serca, udar mózgu, niewydolność serca, choroba tętnic obwodowych) oraz niewydolność nerek.
Objawy nadciśnienia tętniczego
Zbyt wysokie ciśnienie może skutkować zawrotami głowy, bólem głowy oraz uczuciem osłabienia organizmu. Objawia się także dusznością (zwłaszcza po wysiłku fizycznym), problemami ze snem, przyspieszeniem pracy serca, bólem w klatce piersiowej, pogorszeniem widzenia, szumem w uszach, wymiotami i nudnościami, nadpotliwością, uczuciem niepokoju.
Gwałtowny wzrost ciśnienia tętniczego do wysokich wartości może być przyczyną objawów, takich jak:
- bóle głowy – zazwyczaj o charakterze pulsującym, odczuwane w okolicy między oczami, najczęściej we wczesnych godzinach porannych
- zaburzenia widzenia
- nudności i wymioty
- krwawienia z nosa.
Maj Miesiącem Mierzeni ciśnienia tętniczego krwi
Jedynym skutecznym sposobem szybkiego rozpoznania nadciśnienia tętniczego krwi są badania profilaktyczne. Dlatego Międzynarodowe Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego organizuje w miesiącu maju kampanię May Measurement Month 2018 - czyli w Polsce: Maj Miesiącem Mierzenia ciśnienia tętniczego (MMM18). W ramach badania MMM18 będzie można za darmo zmierzyć ciśnienie oraz częstość akcji serca w oznaczonych specjalnymi plakatami placówkach.
Celem kampanii jest zwrócenie uwagi społeczeństwa na problem wysokiego ciśnienia krwi. Portal zdrowie.tvn.pl objął patronat nad badaniem, które przeprowadzane będzie w 100 krajach. Podobna kampania odbyła się w 2017 roku i dzięki zaangażowaniu 100 krajów wzięło w niej udział 1,2 mln osób na całym świecie, z czego około 6 tys. w samej Polsce.
