Naturalne metody leczenia osteoporozy polegają na modyfikacji diety, z naciskiem na wzbogacenie pokarmów w odpowiednią ilość wapnia. Postępowanie farmakologiczne wdraża się z uwzględnieniem przeciwwskazań oraz stanu ogólnego chorego.
Zobacz film:
- Dieta przy osteoporozie - jak ją skomponować?
- Skąd się bierze osteoporoza i co zrobić, aby uniknąć choroby?
- Badanie gęstości kości - na czym polega i jak interpretować wyniki?
Na czym polega leczenie osteoporozy?
Osteoporoza to choroba dotycząca szkieletu, w której dochodzi do osłabienia kości oraz zmniejszenia ich gęstości mineralnej, a w konsekwencji do patologicznych złamań. Rozwija się zwykle u kobiet po menopauzie lub w wyniku przewlekłego stosowania leków, takich jak glikokortykosteroidy. Jej rozpoznanie ustala się na podstawie obrazu klinicznego, wyniku badania densytometrycznego mierzącego gęstość kości oraz badań radiologicznych.
Leczenie osteoporozy opiera się na postępowaniu niefarmakologicznym, od którego się rozpoczyna, oraz podaży leków hamujących niszczenie kości. Duże znaczenie ma dieta, zawierająca odpowiednie ilości wapnia, zapobieganie patologicznym złamaniom oraz rehabilitacja, gdy już do nich dojdzie. Osoba chora powinna pozostawać pod czujnym okiem lekarza, który dba o dobranie terapii tak, by zmniejszyć niepożądane skutki choroby.
Niefarmakologiczne leczenie osteoporozy
Pierwszym etapem w leczeniu osteoporozy jest ograniczenie czynników ryzyka ją wywołujących. Niezwłocznie po postawieniu diagnozy należy wdrożyć suplementację witaminy D w takich ilościach, by uzyskać jej optymalne stężenie we krwi. Czasami wystarczy jedynie modyfikacja diety oraz częstsze przebywanie na słońcu (co najmniej 20 minut dziennie w okresie letnim).
Konieczne jest zadbanie o wysoki poziom wapnia oraz fosforu w organizmie, dlatego też ważnym aspektem w leczeniu naturalnym osteoporozy jest modyfikacja diety. Najlepszym źródłem tych substancji jest nabiał, w przypadku nietolerancji laktozy można sięgnąć po produkty o jej zmniejszonym stężeniu. Należy pamiętać o ograniczeniu pokarmów zmniejszających wchłanianie wapnia, takich jak szpinak, warzywa zawierające kwas szczawiowy, zboża z kwasem fitynowym (np. otręby pszenne). Jeśli dieta nie zapewnia pokrycia dziennego zapotrzebowania na wapń, konieczne jest włączenie suplementacji.
Do domowych sposobów leczenia osteoporozy zalicza się zapobieganie urazom i upadkom. Należy zadbać o korekcję wzroku, stosowanie pomocy ortopedycznych: balkoników, wkładek do butów, kuli w razie dysfunkcji układu ruchu. Ważne jest kontrolowanie schorzeń, którymi obciążony jest pacjent, w szczególności zaburzeń rytmu serca, niedowładów, nadciśnienia tętniczego oraz padaczki.
Farmakologiczne leczenie osteoporozy
W większości przypadków osteoporozy z wysokim ryzykiem złamań konieczne jest podjęcie leczenia z zastosowaniem środków farmakologicznych. Wskazania do takiego postępowania mają mężczyźni oraz kobiety po 50. roku życia, u których szacuje się wysokie ryzyko złamania, lub gdy doszło do urazu związanego z chorobą w przeszłości, a także w niektórych przypadkach osoby przed 50. rokiem życia. Konieczne jest wówczas stosowanie ciągłej suplementacji preparatami wapnia (około 1200 mg) oraz witaminą D (800–2000 IU/d).
Lekami z wyboru stosowanymi w osteoporozie są bisfosfoniany, szczególnie u kobiet po menopauzie, u mężczyzn i w wyniku choroby związanej z przyjmowaniem glikokortykosteroidów. Preparaty chronią przed rozpadaniem się tkanki kostnej i stosowane są zwykle raz na tydzień lub raz na miesiąc. W większości przypadków tabletki przyjmowane są doustnie, na czczo, a po połknięciu należy popić je dużą ilością wody i pozostać przez 30 minut w pozycji stojącej. Działania niepożądane wynikające z przyjmowania leków to przede wszystkim podrażnienia i owrzodzenia przełyku, dlatego nie powinny ich stosować osoby z refluksem i chorobą wrzodową.
Istnieją inne metody leczenia osteoporozy. Zastrzyki stosowane podskórnie, będące przeciwciałami, które blokują działanie osteoklastów rozkładających tkankę kostną, zawierają substancję leczniczą – denosumab. Terapia tym preparatem powinna odbywać się w sposób ciągły, gdyż odstawienie go powoduje nawrót choroby.
W leczeniu zaawansowanej osteoporozy zastosowanie znalazł analog parathormonu (PTH) – teryparatyd. Wskazany jest w razie, gdy terapia bisfosfonianami oraz denosumabem jest nieskuteczna.
Inne metody zmniejszające ryzyko złamań patologicznych to terapia raloksyfenem oraz estrogenowo-progesteronowa, szczególnie w przypadku osteoporozy kręgosłupa u kobiet. Należy jednak pamiętać o powikłaniach tych preparatów: zwiększonym ryzyku raka piersi, macicy oraz incydentów zatorowo-zakrzepowych.
Czy osteoporozę można wyleczyć?
Osteoporoza to choroba przewlekła, z którą pacjent będzie musiał walczyć do końca życia. Nie ma metod eliminujących schorzenie, jednak odpowiednie postępowanie zmniejsza prawdopodobieństwo powikłań i daje szansę na normalne życie. Kontrolę należy przeprowadzać co najmniej raz na 2 lata.
Zobacz film: Kto częściej choruje na osteoporozę?
Bibliografia:
1. Szczeklik A., Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna. Kraków 2018
2. Leszczyński P., Diagnostyka i leczenie osteoporozy — zalecenia Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego 2015.
