Udar mózgu to nagłe zaburzenie czynności mózgu. Pierwsze objawy zaczynają pojawiać się w przeciągu 24 godzin od wystąpienia nieprawidłowości. W zależności od tego, czy doszło do wylewu czy zatrzymania przepływu krwi medycyna wyróżnia dwa rodzaje udarów – niedokrwienny (skrzep blokuje przepływ krwi, diagnozowany jest w 80 proc. przypadków) oraz krwotoczny (dochodzi do pęknięcia naczynia i rozlania się krwi w mózgu). Oba są równie niebezpieczne i wymagają natychmiastowego wezwania pogotowia.
Im szybciej chory trafi do szpitala i zostanie mu udzielona właściwa pomoc, tym większe ma szanse na powrót do pełnego zdrowia i uniknięcie np. niepełnosprawności lub niedowładów.
Udar – jakie daje objawy?
Mimo że udar jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów, to ciągle wiemy o nim za mało i często bagatelizujemy jego pierwsze objawy. Do najbardziej charakterystycznych objawów udaru należą:
- nagłe zaburzenie czucia lub drętwienie jednej strony ciała;
- wykrzywienie twarzy, najczęściej jest to opadający kącik ust;
- nagłe osłabienie kończyny po jednej stronie ciała;
- problemy z mówieniem (chory mówi bardzo niewyraźnie, bełkotliwie);
- problemy z widzeniem (osoby z udarem często niedowidzą na jedno oko);
- zawroty głowy (pacjenci nagle upadają, wpadają np. na meble);
- niepewny chód, jak u osoby pod wpływem alkoholu.
Poniżej znajdziesz ulotkę, która pomoże Ci zdiagnozować udar i odpowiednio szybko zareagować. Pamiętaj, czas w tym przypadku jest najważniejszy!
Fot: Fundacja Udaru Mózgu
Warto pamiętać, że u części pacjentów dolegliwości mijają samoistnie po ok. 15-20 minutach. Nie znaczy to jednak, że zagrożenie minęło. W takich sytuacjach mówi się o tzw. małym udarze, który może zapowiadać „prawdziwy” udar, dlatego on także wymaga natychmiastowej konsultacji z lekarzem.
Zobacz film i dowiedz się jak rozpoznać udar:
Udar mózgu – u kogo pojawia się najczęściej?
Udar mózgu może pojawić się u każdego bez względu na wiek, płeć czy styl życia. W grupie największego ryzyka znajdują się jednak osoby, które mają:
- chorobę serca, np. migotanie przedsionków;
- choroby naczyń;
- zaburzenia gospodarki lipidowej;
- nadwagę lub są otyłe;
- nadużywają alkoholu.
Ryzyko wystąpienia udaru jest wyższe u kobiet, zwłaszcza tych po 55. roku życia oraz u osób, u których w rodzinie już ktoś przechodził udar.
Udar mózgu – diagnoza
Aby potwierdzić udar – poza analizą objawów – konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej, która pozwala dokładnie zlokalizować skrzep lub miejsce, w którym doszło do krwawienia. Dodatkowo wykonuje się USG Dopplera oraz badanie poziomu krzepnięcia krwi.
Jak wygląda leczenie udaru?
Leczenie udaru zależy przede wszystkim od jego rodzaju. Przy udarach niedokrwiennych konieczne jest podanie leku, który rozpuści skrzeplinę. Im szybciej zostanie podany, tym większe szanse na to, że uda się uniknąć groźnych powikłań.
U pacjentów z udarem krwotocznym zazwyczaj stosuje się leczenie ogólne. Wymaga ono uwzględnienia współistniejących chorób układu krwionośnego i naczyniowego. Ewentualna farmakoterapia zapobiega wystąpieniu obrzęku mózgu i wzrostowi ciśnienia śródczaszkowego. Ponadto bardzo ważne jest: monitorowanie czynności życiowych i ciśnienia tętniczego (nie powinno być ono ani zbyt niskie, ani zbyt wysokie).
Skąd się bierze udar? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
