Zespół Tourette’a zaliczany jest do zaburzeń neurologicznych wrodzonych (dziedziczonych). Jest to choroba tikowa, która objawia się niekontrolowanymi czynnościami motorycznymi i głosowymi. Chory może na przykład być pobudzony ruchowo, wykrzykiwać przekleństwa, piszczeć czy bez potrzeby dotykać innych. Syndrom Tourette’a nie ma wpływu na rozwój psychiczny i emocjonalny, inteligencję czy długość życia i dotyczy w większości przypadków dzieci (kumulacja objawów nasila się w okresie dojrzewania). Objawy mogą być u każdego inne – zespół Tourette’a jest bardzo zindywidualizowaną chorobą.
Z zespołem Tourette'a zmaga się także zwycięzca 8. edycji programu Top Model. Jak sobie radzi z chorobą? Dowiecie się tego z filmu:
Zespół Tourette'a u dzieci przyczyny
Syndrom Tourette’a jest schorzeniem, którego dokładne przyczyny nie są jeszcze poznane, jednak coraz częściej lekarze wskazują, że czynnikiem, który może mieć wpływ na rozwój choroby jest nieprawidłowy metabolizm neuroprzekaźników w mózgu, takich jak i serotoniny. Wiadomo też, że syndrom ma podłoże genetyczne i częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek. Dziecko z nasilającymi się objawami może być odrzucone, szykanowane, a nawet prześladowane przez rówieśników, dlatego bardzo ważna jest szybka pomoc psychologiczna. Dodatkowo odpowiednie leki mogą zminimalizować nasilenie symptomów.
Choroba Tourette’a – najczęstsze objawy
Pierwszym, najbardziej charakterystycznym symptomem choroby Tourette’a jest nadmierne mruganie i wykrzywianie ust u dziecka. Wszystkie odruchy motoryczne i wokalne są bezwarunkowe, chory ma świadomość ich wykonywania, ale nie jest w stanie ich kontrolować czy powstrzymać. Wraz z rozwojem syndromu objawy nasilają się i mogą pojawić się takie tiki, jak:
- drgnięcia głowy, kolan, całego tułowia,
- niekontrolowane ruchy ciała, np. wzruszanie ramionami,
- niekontrolowane odgłosy: chrząkanie, parskanie, pociąganie nosem, kaszel, piski, krzyki,
- przeklinanie, obelgi czy nieprzyzwoite wypowiedzi,
- podskakiwanie,
- dotykanie innych,
- kręcenie się w kółko.
Skąd się bierze zespół Tourett'a? Dowiesz się tego z naszego filmu
Osoby z syndromem Tourette’a mogą cierpieć także na echolalię, czyli powtarzanie słów lub zwrotów wypowiedzianych przez inne osoby, usłyszanych w telewizji czy wypowiedzianych wcześniej przez siebie. Mogą również mówić słowa bez sensu, powtarzając je na przemian z przekleństwami. Odruchy te mają najczęściej charakter napadowy. Zespół Tourette’a jest nieuleczalny, ale czasem mogą pojawić się okresy ustępowania objawów choroby. Jeśli symptomy utrzymują się przez około rok, należy skonsultować się z neurologiem. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza, tym większe szanse na zminimalizowanie negatywnych skutków choroby, jak np. depresja dziecka z powodu szykanowania czy odrzucenia przez rówieśników oraz nasilanie się napadów tikowych.
Zespół Tourette'a – leczenie
Odpowiednio wczesna diagnoza i zastosowanie terapii farmakologicznej może zmniejszyć nasilenie objawów syndromu Tourette’a. Ponieważ mogą mieć różne nasilenie u różnych osób metody leczenia powinny być dostosowane indywidualnie. Niektórym wystarczy jedynie edukacja oraz wsparcie bliskich. W innych przypadkach, kiedy objawy są bardzo nasilone (łączą się z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej, samouszkodzeniami, zachowaniami agresywnymi lub też z zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi) konieczne jest wdrożenie bardziej złożonej terapii, która obejmuje psychoterapię oraz terapię behawioralną.
Głównym celem psychoterapii jest wsparcie i pomoc w radzeniu sobie z niekontrolowanymi tikami w kontekście codziennego życia w społeczeństwie. Do technik terapii behawioralnej zaliczamy np. wzmacnianie działań negatywnych czy trening relaksacyjny. Gdy objawy choroby są bardzo nasilone, konieczne jest zastosowanie terapii farmakologicznej, która zmniejsza intensywność tików oraz częstotliwość ich występowania. Obecnie w leczeniu zespołu Tourette’a nie ma jednego środka, który byłby odpowiedni dla każdego, nie jest również możliwe całkowite wyleczenie schorzenia za pomocą farmaceutyków.
Dieta w leczeniu zespołu Tourette'a
Choroba Tourette’a nie jest łatwa w leczeniu, zwłaszcza, że wymaga bardzo indywidualnego podejścia do pacjenta. W najnowszych opracowaniach medycznych pojawiają się tezy, że niektóre elementy diety mogą mieć wpływ na nasilenie tików towarzyszących chorobie. Przykładowo S. Rogers w pracy „Finding triggers for tics” wskazuje, że produkty takie jak: alkohol, kofeina, czekolada, niektóre produkty mleczne, konserwanty i sztuczne barwniki, słodycze, napoje gazowane, słodziki, kukurydza, sok pomarańczowy, pszenica i produkty drożdżowe mogą powodować nasilenie objawów zespołu Tourette'a.
