Metionina korzystnie działa na organizm człowieka. Warunkuje procesy metaboliczne i poprawia wydolność fizyczną. Wpływa korzystnie na kondycję skóry, włosów i paznokci. Pobudza regenerację tkanki łącznej. Związek ten jest także powszechnym dodatkiem do pasz podnoszącym wartość odżywczą. U roślin jest prekursorem biosyntezy fitohormonu etylenu.
Co to jest metionina?
Metionina to organiczny związek chemiczny zaliczany do grupy aminokwasów egzogennych zwanych też niezbędnymi, których ludzki organizm nie jest w stanie samodzielnie syntetyzować. W związku z tym metionina dostarczana musi być razem z pożywieniem. Posiada niepolarny łańcuch boczny, jest obojętna elektrycznie. Obok cysteiny ma składzie siarkę. Związek ten należy do podstawowych aminokwasów białkowych. Obok tryptofanu posiada tylko jeden kodon, czyli sekwencję trzech nukleotydów. Kodonem metioniny jest AUG – wyznacznik początku sekwencji kodującej białko. Przez to nazywany jest kodonem startu.
Metionina – nomenklatura
Metionina, tak jak i inne aminokwasy, ma rozbudowany system nazewnictwa. Posiada nazwę chemiczną (kwas 2-amino-4-(metylotio)-butanowy), zwyczajową (metionina), kod trójliterowy (Met) i jednoliterowy międzynarodowy symbol (M).
Metionina wykazuje korzystne działanie na ludzki organizm. Jest składnikiem budulcowym białek, a dokładnie ich pierwszym aminokwasem. Łączy się między sobą dzięki wiązaniom peptydowym. Bierze udział w wielu reakcjach metylacji, w której dochodzi do powstawania pochodnych metylowych. Za najważniejszy substrat tych procesów uważa się S-adenozylometioninę, czyli tzw. SAM. Uczestniczy w syntezie fosfatydylocholiny, która warunkuje strukturę i funkcje błon komórkowych. Dodatkowo determinuje w dużym stopniu powstawanie neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym (dopaminy, serotoniny, noradrenaliny) i hormonu o nazwie melatonina. SAM bierze udział w procesie metylacji DNA, czyli mechanizmu regulującego ekspresję kwasu deoksyrybonukleinowego. Okazuje się pomocna w leczeniu depresji, zespołów otępiennych, schizofrenii i niektórych chorób somatycznych.
Metionina warunkuje reakcje metaboliczne jak źródło grupy siarkowej. Związek ten pobudza procesy regeneracyjne tkanki łącznej. Poprawia kondycję skóry, włosów, paznokci. Usprawniania procesy myślowe, stąd też polecana jest osobom w podeszłym wieku. Kolejną cenną właściwością metioniny jest jej udział w procesie produkcji glutationu. To antyoksydant oczyszczający organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii. Dzięki niemu zmniejsza się intensywność procesów katabolicznych, które odpowiadają za spadek masy mięśniowej i energii.
Zobacz film i dowiedz się jak smacznie podać brukselkę:
Metionina odgrywa istotną rolę w transporcie i wchłanianiu cynku i selenu. Ze względu na korzystny wpływ na hepatocyty, czyli komórki wątrobowe zalecana jest do zapobiegania i leczenia uszkodzeń wątroby, w tym np. marskości czy stłuszczeniu narządu. Stosowana bywa przy zatruciach lekami hepatotoksycznymi, alkoholem czy amoniakiem. Może zniwelować szkodliwość takich związków jak np. paracetamol. Warto po nią sięgać przy kamicy żółciowej i moczowej, gdyż zapobiega tworzeniu się złogów w drogach moczowych i żółciowych. Podkreśla się jej działanie przeciwalergiczne, żółciotwórcze, przeciwmiażdżycowe, żółciopędne, lipotropowe. Hamuje też wydzielanie łoju.
Metionina w pożywieniu
Naturalnym źródłem metioniny są przede wszystkim: brukselka, orzechy brazylijskie, ziarna sezamu, pestki dyni, nasiona słonecznika, brokuły, szpinak, groch i fasola. Aminokwas obecny jest także w rybach (np. halibut, dorsz, tuńczyk, makrela, łosoś), mięsie i jajach. Metionina występuje w kazeinie. To jedna z dłużej trawionych frakcji białkowych zawartych w produktach mlecznych.
Metionina – preparaty
W przypadku niewystarczającego spożycia naturalnych źródeł metioniny istnieje możliwość jej suplementacji w formie gotowych preparatów. Zalecana dzienna wartość metioniny dla dorosłego człowieka to 20 mg na 1 kg masy ciała. Należy ją podawać w ilości 1–5 g na dobę, najlepiej w dwóch porcjach. Decydując się na preparat z metioniną, najlepiej wybierać ten zawierający w swoim składzie witaminę B6, która jest konieczna do prawidłowego metabolizmu aminokwasu. Opakowanie 100 tabletek po 500 mg kosztuje około 75 zł.
Konsekwencje niedoboru metioniny
Niedobór tego związku może przyczynić się m.in. do rozwoju miażdżycy, niedokrwistości, spadku odporności, pogorszenia wyglądu zewnętrznego, spadku energii i hipercholesterolemii (wysokiego poziomu cholesterolu we krwi). Ma wpływ na ubytek masy ciała, pogorszenie kondycji psychicznej i spowolnienie wzrostu u dzieci.
Bibliografia:
- R. K. Murray, D. K. Granner, V. W. Rodwell, Biochemia Harpera ilustrowana, PZWL, Warszawa 2008.
- B. D. Hames, N. M. Hooper, Biochemia. Krótkie wykłady, PWN, Warszawa 2002.
- M. Krzystanek, A. Pałasz, E. Krzystanek i wsp., S-adenozylo L-metionina w schorzeniach OUN, [w:] „Psychiatria Polska”, 2011, XLV(6), s. 923–931.
- R. Hassa, J. Mrzigod, J. Nowakowski, Podręczny słownik chemiczny, Videograf II, Katowice 2004.
