Czerymoja określana bywa naturalnym antymikrobiotykiem, ponieważ wspomaga zwalczanie znajdujących się w organizmie pasożytów. Słodki smak owocu to wynik sporej zawartości fruktozy. Cukier ten posiada właściwości prebiotyczne – ma bardzo dobry wpływ na stan mikroflory jelitowej. Niestety w Polsce jest wciąż mało znanym produktem spożywczym.
Co to jest czerymoja?
Czerymoja lub cherymoja to zwyczajowe określenia dla flaszowca peruwiańskiego (z łac. Annona cherimola), czyli gatunku drzewa należącego do rodzaju flaszowiec (z łac. Annona), który zaliczany jest do rodziny flaszowcowatych (z łac. Annonaceae). Roślina porasta rodzimie tereny Ameryki Południowej, m.in. Ekwador, Peru, Chile. Spotkać ją można nawet w Andach na wysokości 2500 m nad poziomem morza. Czerymoja uprawiana jest dodatkowo w innych ciepłych rejonach, chociażby w Afryce Zachodniej, Azji Południowo-Wschodniej, Andaluzji znajdującej się na południu Hiszpanii, w Izraelu, Kalifornii czy na Florydzie.
Jak wygląda czerymoja?
Czerymoja to spore drzewo, które osiąga średnio 8 m wysokości. Jego liście mają najczęściej jajowaty kształt. Kwiaty są biało-zielone. Roślina rodzi duże owoce, które ważyć mogą nawet 4 kg i mieć 12 cm średnicy. Mają one mięsisty, biały środek, pokryte są zieloną skórką. Wnętrze owocu posiada konsystencję podobną do budyniu o wybornym, złożonym smaku, który określić można jako połączenie słodyczy z odświeżającą kwasowością. Przypomina przez to słodki krem z nutą cytrusów i wanilii. Stąd też wywodzi się angielska nazwa czerymoi – custard apple, co tłumaczy się jako jabłko o smaku kremu budyniowego. Wybitny pisarz Mark Twain nazwał ją najsmaczniejszym owocem znanym ludzkości.
Jak jeść czerymoję?
Owoce czerymoi są jadalne. Można je poddać obróbce termicznej lub spożywać na surowo po uprzednim schłodzeniu. Wcześniej należy usunąć z nich sporych rozmiarów czarne nasiona. Ze względu na zawartość toksycznych substancji są szkodliwe dla organizmu. Medycyna alternatywna po uprażeniu używa ich jako środka o działaniu wymiotnym i przeczyszczającym. Z owocu należy także zdjąć skórkę lub przekroić go na pół i wydrążyć miąższ.
Owoce flaszowca peruwiańskiego wzbogacić mogą swoim smakiem desery, lody czy owocowe sałatki. Dobrze komponują się z cytrusami. Wykorzystuje się je do wytwarzania likierów. Z powodzeniem można z nich zrobić nadzienie do ciast czy naleśników. Z dojrzałego owocu przygotowuje się natomiast mus. W kuchni warto zestawiać owoce czerymoi z takimi przyprawami jak laska wanilii lub cynamonu, kardamon, curry i czarny pieprz.
Czy można kupić czerymoję w Polsce?
Owoce flaszowca peruwiańskiego są bardzo rzadko spotykane w polskich sklepach. Wynika to z ich słabej trwałości. Szybko dojrzewają, w związku z czym źle znoszą transport w odległe miejsca. Najczęściej importowane są z Hiszpanii.
Zobacz film i dowiedz się, jakie wartości odżywcze mają owoce egzotyczne:
Na co należy zwrócić uwagę, kupując owoce czerymoi?
Kupując owoce czerymoi, warto zwrócić uwagę na:
- wygląd – wraz z dojrzewaniem skórka z zielonej staje się brązowa (podobnie jak skórka banana). Należy kupować całe zielone lub lekko brązowe owoce i pozwolić im dojrzeć w domu. Nie powinno się wybierać tych, których skórka jest cała brązowa. Takie owoce są przejrzałe;
- miękkość – gdy wnętrze owocu dojrzewa, staje się miękkie. Można to sprawdzić, delikatnie naciskając czerymoję palcami. Przejrzała (a przy tym niesmaczna) jest bardzo miękka. Najlepiej kupować te, które są twarde i dać im czas, by dojrzały w domu.
Wartość odżywcza i właściwości zdrowotne czerymoi
Wartości odżywcze czerymoi w 100 g produktu przedstawiają się następująco:
- wartość energetyczna – 75 kcal,
- tłuszcz – 0,7 g,
- węglowodany – 18 g, w tym cukry 13 g, błonnik 3 g,
- białko – 1,6 g.
Owoce flaszowca peruwiańskiego stanowią dobre źródło witamin i składników mineralnych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. 100 g produktu dostarcza m.in.: 7 mg sodu, 287 mg potasu, 17 mg magnezu, 10 mg wapnia, 0,3 mg żelaza. Czerymoja zawiera witaminę C, E, B, w tym zwłaszcza spore ilości witaminy B6, która uczestniczy w syntezie białek i produkcji czerwonych krwinek.
Ze względu na niską kaloryczność czerymoja polecana jest osobom o nadmiernej masie ciała i znajdującym się na diecie redukcyjnej. Usprawnia pracę układu trawiennego, reguluje wypróżnianie, zapewnia uczucie sytości. Ma właściwości antybakteryjne i antyoksydacyjne, dzięki czemu wspomaga zwalczania szkodliwych dla organizmu wolnych rodników (uszkadzają tkanki i przyspieszają procesy starzenia). Wzmacnia układ odpornościowy oraz oczyszcza organizm ze zbędnych związków. Ze względu na zawartość potasu wpływa pozytywnie na układ krążenia – reguluje wartość ciśnienia tętniczego krwi.
Bibliografia:
1. D. J. Mabberley, The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants, Cambridge University Press, Cambridge 1997.
2. Z. Podbielkowski, Słownik roślin użytkowych, PWRiL, Warszawa 1989.
3. A. Szweykowska, J. Szweykowski, Słownik botaniczny, Wiedza Powszechna, Warszawa 2003.
