Potas to - obok magnezu, sodu i wapnia - elektrolit. Wszystkie te pierwiastki mają za zadanie utrzymać prawidłową gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu. W tym układzie potas odpowiada za napięcie elektryczne na błonach komórkowych (tzw. potencjał spoczynkowy) oraz przepływ impulsów elektrycznych między komórkami (tzw. potencjał czynnościowy). Pierwiastek uczestniczy też syntezie aminokwasów i białek. Bierze udział w procesach, w których komórki wytwarzają energię.
Potas - dlaczego jest potrzebny?
Potas jego elektrolit ma wpływ na pracę mięśni, w tym serce. To właśnie on odpowiada za każde jego uderzenie. Pierwiastek wpływa również na stężenie i działanie sodu. Zmniejsza objętość płynów w organizmie i kontroluje ilość wody w organizmie, pomaga także wyregulować poziom ciśnienia we krwi. Warto zaznaczyć, że to właśnie zaburzenie na linii potas - sód przyczynia się do rozwoju jednej z najczęściej diagnozowanych chorób cywilizacyjnych, czyli nadciśnienia tętniczego.
Potas blokuje także działanie magnezu i w razie potrzeby zwiększa napięcie mięśni. Bierze również udział w syntezie białek, które je tworzą. Dodatkowo pozwala utrzymać równowagę kwasowo-zasadową.
Potas - normy
U zdrowej osoby stężenie potasu powinno mieścić się w przedziale 3,5-5 mmol/l. Kiedy jest go za mało mówi się o hipokaliemii, jeśli jest go za dużo - o hiperkaliemii.
Potas - niski poziom potasu
Zbyt niski poziom potasu może być spowodowany:
- odwodnieniem, np. przy biegunce lub wymiotach,
- zatruciem pokarmowym;
- przyjmowaniem niektórych leków - zdarza się, że farmaceutyki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego, obrzęków obniżają poziom pierwiastka w organizmie, podobnie mogą zadziałać leki na astmę oraz cukrzycę (dotyczy to przede wszystkim tych pacjentów, którzy przyjmują insulinę);
- zaburzeniami endokrynologicznymi;
- chorobą nowotworową, np. nerek lub jajników.
Zobacz film i dowiedz się wszystkiego o układzie krwionośnym:
Potas - podwyższony poziom potasu
Zbyt wysoki poziom potasu w surowicy może świadczyć o:
- kwasicy metabolicznej;
- zbyt niskim poziomie insuliny u osób chorych na cukrzycę;
- rozpadzie komórek i uwalnianiu potas, taka sytuacja może mieć miejsce i osób z zespołem rozpadu nowotworu, niedokrwistością hemolityczną, rabdomiolizą (rozpad mięśni), posocznicą (sepsa);
- chorobie autoimmunologicznej;
Podwyższony poziom potasu może mieć związek z przyjmowanymi lekami, np. niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (np. ibuprofen, naproksen, diklofenak), immunosupresyjnymi, zwalczającymi drobnoustroje oraz niektórymi farmaceutykami stosowanymi w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Poziom potasu mogą także podnosić niektóre zioła oraz preparaty roślinne, np. na bazie żeń-szenia syberyjskiego, konwalii majowej, owoców głogu.
Potas - gdzie jest go najwięcej?
Aby zadbać o prawidłowe stężenie potasu w organizmie warto wprowadzić do codziennej diety produkty, które mają go najwięcej. Doskonałym źródłem potasu są:
- banany;
- suszone morele, śliwki i figi;
- rośliny strączkowe (soja, fasola, soczewica);
- otręby pszenne;
- pistacje, orzechy laskowe;
- rodzynki;
- jabłka;
- pestki dyni;
- czekolada;
