Podstawowy budulec – keratyna
Zarówno włosy, jak i paznokcie, są budowane przez komórki macierzyste. W wyniku podziałów i przemian morfologicznych, komórki te namnażają się. Dzięki temu następuje przyrost rogowej łodygi włosa oraz wzrost płytki paznokcia. Dzieje się tak dlatego, że większość macierzy zamienia się w wyspecjalizowane komórki potomne, wytwarzające rogowaciejące białko – keratynę (główny budulec włosów i paznokci). Keratyna metabolizuje się przetwarzając dostarczony pokarm w przyrost włosów i paznokci.
Podstawowym budulcem keratyny są aminokwasy siarkowe - metionina i cysteina, które muszą być dostarczone wraz z pożywieniem, ponieważ są aminokwasami egzogennymi i organizm nie może wytworzyć ich sam. Metionina i cysteina odgrywają bardzo ważną rolę, gdyż umożliwiają powstanie wiązań dwusiarczkowych łączących ze sobą cząsteczki keratyny. Im więcej takich wiązań powstanie, tym mocniejsza będzie struktura keratyny. Dzięki temu włosy będą wzmocnione, zyskają na sprężystości oraz będą lepiej chronione przed działaniem czynników zewnętrznych. To samo dotyczy paznokci: będą twarde oraz odporne na uszkodzenia. Aminokwasy siarkowe dodatkowo chronią włosy przed przedwczesnym siwieniem, zapobiegają ich wypadaniu oraz wzmacniają cebulki włosów.
Dobrym źródłem białka będą:
- chude mięso – wołowina, cielęcina, drób,
- ryby - świeża sola,
- nabiał - mleko, twaróg,
- jaja,
- rośliny strączkowe – fasola, soczewica,
- produkty zbożowe – pieczywo pełnoziarniste, płatki owsiane, otręby.
Witaminy i minerały niezbędne dla włosów i paznokci
B₁ (tiamina) – odgrywa znaczącą rolę w wytwarzaniu budulca włosów i paznokci. Dzięki niej paznokcie są zdrowe, mocne i odporne na uszkodzenia. Przeciwdziała łojotokowemu zapaleniu skóry i przetłuszczaniu się włosów. Zwiększone zapotrzebowanie na tę witaminę występuje u osób, które piją kawę, biorą antybiotyki i są narażone na przewlekły stres.
Źródłem tiaminy będą:
- drożdże,
- chleb razowy, pszenica, jęczmień,
- grube kasze, ryż,
- suche nasiona roślin strączkowych, orzechy,
- surowe ryby.
W zbożach tiamina znajduje się w zewnętrznej warstwie ziaren, łuskanie czy polerowanie zmniejsza zawartość tiaminy.
B₂ (ryboflawina) – wykazuje działanie przeciwłojotokowe skóry, zapobiega wypadaniu włosów oraz kruchości i rozdwajaniu się paznokci. Przewlekły niedobór tej witaminy prowadzi do zahamowania wzrostu włosów i paznokci, degeneracji procesów keratynizacji oraz wypadania włosów.
Witaminę B₂ dostarczymy jedząc:
- nabiał – śmietana, masło, pełne mleko,
- jaja,
- drożdże,
- zielone warzywa liściaste,
- kasza gryczana,
- ryby,
- chleb razowy,
- fasola.
B₅ (kwas pantotenowy) – witamina ta jest mieszanką związków chemicznych takich jak: kwas pantotenowy, pantotenol, pantoteina oraz koenzym A. Odgrywa kluczową rolę podczas podziałów komórek macierzy włosa i paznokci, pobudza komórki budujące (keratynocyty) do szybszego wzrostu oraz wspiera proces pigmentacji włosa, czyli zapobiega siwieniu. Dodatkowo włosy nabierają sprężystości i zdolności do absorbcji wody, co umożliwia utrzymanie odpowiedniej wilgotności włosa. Niedobór witaminy B₅ skutkuje wypadaniem włosów, może wystąpić także przedwczesne siwienie czy nawet łysienie.
Źródłem B₅ będą:
- mięso – wątróbka, kurczak,
- tłuste ryby – makrela, śledź,
- pełnoziarniste produkty zbożowe, otręby pszenne,
- pełne mleko,
- jaja,
- awokado, banany, pomarańcze.
Jak domowymi sposobami zadbać o paznokcie? Zobaczcie na filmie:
Witamina A (beta-karoten) – przyspiesza cykl odnowy komórek budulcowych włosów i paznokci, wzmaga produkcje głównego budulca, którym jest keratyna oraz chroni ją przed wpływem toksyn z powietrza. Dodatkowo ulepsza skład chemiczny lipidów wytwarzanych przez gruczoły łojowe, których rolą jest nawilżanie i ochrona przed czynnikami atmosferycznymi.
Źródłem witaminy A będą:
- pomarańczowe, żółte, czerwone i zielone warzywa i owoce – marchewka, papryka, brokuł, szpinak, morele, brzoskwinie,
- margaryna, masło,
- sery dojrzewające,
- wątróbka wieprzowa.
Miedź - odpowiada za wzrost, gęstość i odporność włosów na szkodliwy wpływ czynników zewnętrznych. Miedź steruje procesami implementacji siarki w keratynę. Optymalnie zasiarczona keratyna tworzy mocne i sprężyste włókna kory włosa. Co więcej, uczestniczy w tworzeniu melaniny (to naturalny barwnik włosów). Paznokcie natomiast są mocne, lśniące i szybko rosną. Niedobór tego minerału powoduje suchość, łamliwość i rozdwajanie się włosów i paznokci.
Źródła miedzi:
- czerwone mięso,
- wątróbka i podroby,
- nasiona słonecznika,
- suszone pomidory,
- kakao,
- ostrygi.
Zobaczcie, jak skutecznie zadbać o włosy:
Krzem, magnez, cynk – każdy z tych pierwiastków dokłada swoje cegiełki, które sprawiają, że włosy i paznokcie są mocne, nie rozdwajają się, są elastyczne, odporne na uszkodzenia i nie łamią się.
Źródła:
- orzechy,
- ostrygi,
- rzodkiew,
- kalarepa,
- seler,
- pestki dyni, nasiona słonecznika,
- otręby owsiane, ryż brązowy.
Ponadto, warto zwrócić uwagę na:
- ograniczenie kawy – wypłukuje składniki mineralne z organizmu,
- długo utrzymujący się stres – powoduje zahamowanie wzrostu włosa i uszkadza jego strukturę,
- warto ograniczyć spożycie fast foodów i wysoko przetworzonych produktów,
- czarna herbata – posiada spore ilości szczawianów i ogranicza wchłanianie wapnia i żelaza,
- warzywa i owoce watro jeść na surowo – obróbka termiczna pozbawia je części witamin i minerałów.
