Choroba Perthesa inaczej jest określana jałową martwicą głowy kości udowej lub osteochondrozą młodzieńczą głowy kości udowej. Jest to schorzenie okresu dzieciństwa, które dotyka stawu biodrowego. Nie ma jednej bezpośredniej przyczyny choroby, jednak specjaliści podkreślają wpływ wad istniejących w strukturze naczyń krwionośnych. Jałowa martwica głowy kości udowej występuje u osób mających odmienną budowę oraz unaczynienie nasady kości udowej, co powoduje słaby przepływ krwi w aktywnych metabolicznych elementach kości udowej odpowiedzialnych za wzrost względem długości.
Choroba Perthesa: przyczyny
Patogeneza choroby nie jest do końca znana. Wiele czynników jest odpowiedzialnych za powstanie tego schorzenia. Każda przyczyna choroby Perthesa musi być najpierw dokładnie zweryfikowana. Jednak wśród najczęstszych powodów są zaburzenia prawidłowej budowy naczyń krwionośnych zaopatrujących tkankę w podstawowe składniki odżywcze i tlen. Te mikroelementy są niezbędne do właściwego rozwoju organizmu. Wskutek zakłóceń może nastąpić pogorszenie procesów fizjologicznych, które są obecne w konkretnej tkance. Innymi przyczynami mogą być zaburzenia hormonalne i krzepnięcia krwi, zakażenia czy stany zapalne.
Niedokrwienie nasadowej części głowy kości udowej, uważane za najczęstszą przyczynę choroby Perthesa, jest powodowane:
- obrzękiem stanu zapalnego i stawu wskutek alergii,
- zatorowością naczyń tętniczych,
- chorobami hematologicznymi,
- zaburzeniami krzepnięcia krwi (w tym hemofilią),
- pourazowym zapaleniem błony maziowej,
- bakteryjnym albo wirusowym zapaleniem stawu,
- niedrożnością malformacji naczyniowych (zmiany w budowie),
- pourazowym krwiakiem w okolicach stawów,
- niedrożnością naczyń uciskanych przez nieprawidłowy płyn znajdujący się w torebce stawowej.
Jakie są objawy choroby Perthesa?
Jałowa martwica głowy kości udowej występuje najczęściej u chłopców po jednej stronie ciała. Podstawowe objawy schorzenia dotyczą przede wszystkim bólu w okolicach kolana, ale mogą również pojawiać się w obszarze uda. Ponadto może wystąpić niewłaściwa postawa a także ograniczone odwodzenie w stawie biodrowym. Chory ma widoczny zanik mięśni pośladkowych. Razem z rozwojem choroby Perthesa może utykać, a poruszanie się sprawia mu trudności. W późniejszym okresie występują objawy przypominające stan zapalany, w tym obrzęk, ból, ucieplenie, a także zaczerwienie w obrębie biodra.
Zobacz także: Choroba Osgooda-Schlattera – jak ją leczyć? Ćwiczenia i rehabilitacja
Chory powinien jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. W wielu przypadkach pierwsze symptomy choroby Perthesa nie są charakterystyczne dla tego schorzenia, co sprawia trudności w postawieniu właściwej diagnozy.
Leczenie choroby Perthesa
Diagnostyka choroby Perthesa związana jest na początku ze zmianami radiologicznymi. W rozpoznaniu choroby przede wszystkim wykorzystywane są testy obrazowe, takie jak zdjęcie rentgenowskie (RTG), badanie scyntygraficzne kości oraz spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR). Zbagatelizowanie objawów schorzenia, a także niewprowadzenie natychmiastowego, dostosowanego do potrzeb chorego, leczenia mogą wywołać bardzo poważne powikłania, w tym zaburzenia chodu czy skrócenie się kończyny. Często w takich przypadkach potrzebna jest interwencja chirurgiczna.
Zobacz także: Choroba Scheuermanna (kifoza młodzieńcza) – przyczyny, objawy, ćwiczenia i leczenie
Leczenie choroby Perthesa wymaga zastosowania wielu metod. Terapia jest uzależniona od stanu i wieku chorego. Dzięki temu możliwe jest całkowite wyleczenie oraz osiągnięcie pełnej sprawności.
W trakcie leczenia mogą być stosowane różnorodne przyrządy ortopedyczne. Niektóre przypadki mogą jednak wymagać ograniczenia poruszania się, a w rzadkich sytuacjach zmuszają do ciągłego leżenia. Jednak nie jest to zalecane chorym w młodym wieku; dzieci powinny być uczone chodzenia za pomocą sprzętu ortopedycznego czy z opatrunkiem gipsowym.
Choroba Perthesa może powodować zniekształcenia oraz ograniczenia w ruchomości stawu. Proces zdrowienia trwa 12–48 miesięcy, czego efektem jest regeneracja kości. Rokowania są uzależnione od wieku chorego i wielkości martwicy.
Choroba Perthesa – rehabilitacja
Po ukończeniu terapii chory powinien zgłosić się do lekarza. Specjalista wówczas przeprowadza badania kontrolne oraz ocenę sprawności. Ponadto w czasie wizyty stwierdza, czy nie wystąpiły powikłania. Jeśli pojawiły się jakieś komplikacje, zleca odpowiednio dobrane ćwiczenia fizjoterapeutyczne.
