Leczenie choroby Osgooda-Schlattera jest głównie objawowe, choć bardzo pomocne są odpowiednie ćwiczenia i rehabilitacja. Czasami odpowiednim rozwiązaniem jest operacja.
Co to jest choroba Osgooda-Schlattera?
Choroba Osgooda-Schlattera, czyli jałowa martwica guzowatości kości piszczelowej, to aseptyczny stan zapalny występujący w obrębie tkanek kości. Oznacza to, że zapalenie wywołujące martwicę tkanek tworzy się bez udziału bakterii czy wirusów.
Najczęściej dolegliwość ta ma charakter pourazowy. Występuje u nastolatków, którzy zbyt intensywnie uprawiają sport w okresie wzmożonego wzrostu. W wyniku tego dochodzi do obumierania części tkanek kostnych, co wywołuje ból. Charakterystyczne dla choroby Osgooda-Schlattera jest to, że ból nasila się lub pojawia bezpośrednio po wysiłku sportowym i występuje poniżej kolana, a czasem również w okolicy rzepki.
Inne objawy to zgrubienie, obrzęk lub ocieplenie w miejscu guzowatości. Ból pojawia się też w sytuacji silnego wyprostu kolana.
Choroba utrzymuje się od kilku do kilkunastu miesięcy. Często okresy łagodniejsze przeplatają się z okresowymi zaostrzeniami bólu.
Choroba Osgooda-Schlattera – czynniki ryzyka
Choroba Osgooda-Schlattera najczęściej występuje u młodych chłopców w okresie skoku wzrostowego, czyli w wieku 10–13 lat. Dotyka ona osoby, które intensywnie uprawiają sport. Częstsze występowanie tych dolegliwości u chłopców prawdopodobnie związane jest z ich zaangażowaniem w sport, a nie ze skłonnością osób płci męskiej do zapadania na chorobę Osgooda-Schlattera. Wraz z większym obecnie udziałem dziewczynek w zajęciach sportowych, wzrasta zachorowalność wśród nich. Skok wzrostowy przebiega u nich około 1–2 lata wcześniej niż u chłopców.
Dyscypliny sportowe, których uprawianie wiąże się z większym ryzykiem zachorowania na chorobę Osgooda-Schlattera to:
- bieganie,
- jazda na rowerze,
- lekka atletyka,
- piłka nożna,
- koszykówka,
- skoki wzwyż i w dal.
Diagnoza choroby Osgooda-Schlattera
Diagnozę stawia się w oparciu o wywiad z pacjentem oraz badanie palpacyjne chorej nogi. Prześwietlenie rentgenowskie i ultrasonograf pozwalają na potwierdzenie choroby Osgooda-Schlattera oraz jej monitorowanie. W przypadku łagodnego przebiegu choroby często nie wykonuje się badań RTG ani USG i opiera jedynie na objawach przy stawianiu diagnozy.
Choroba Osgooda-Schlattera u dorosłych
Choroba Osgooda-Schlattera u dorosłych wywołana jest innymi przyczynami – urazami, chorobą dekompresyjną, niektórymi lekami i nadużywaniem alkoholu. Najczęściej dotyka jednak ona nie kości piszczelowej, a udowej.
Choroba Osgooda-Schlattera – możliwe powikłania
Choroba Osgooda-Schlattera może prowadzić do wystąpienia powikłań. Przede wszystkie niemal zawsze pozostaje charakterystyczne zgrubienie pod kolanem. Przez parę lat może też utrzymywać się ból podczas wysiłku. Szczególnie niebezpieczną sytuacją jest, gdy zmiany martwicze prowadzą do zmniejszonej ruchomości stawu oraz zmniejszenia ukrwienia w niektórych rejonach nogi. Może to prowadzić do deformacji kończyny.
Jak leczyć chorobę Osgooda-Schlattera?
Leczenie choroby Osgooda-Schlattera ma głównie charakter objawowy. Przede wszystkim zaleca się nieobciążanie chorej nogi, w związku z czym osoby cierpiące na jałową martwicę kości piszczelowej powinny zrezygnować na pewien czas z uprawiania sportu.
Czasem, w przypadku silnego bólu i poważnych stanów zapalnych podaje się leki przeciwzapalne, z wyłączeniem kortykosteroidów, które mogą stymulować rozwój choroby martwiczej.
Choroba Osgooda-Schlattera – ćwiczenia i rehabilitacja
U osób, u których rozwinęła się choroba Osgooda-Schlattera, rehabilitacja odgrywa ważną rolę. Stosuje się ją w celu zachowania elastyczności tkanek miękkich w kończynie. Wykonuje się ćwiczenia rozciągające mięśnie i powięzie. Ważne jest również uzyskanie właściwego stosunku pomiędzy siłą mięśni prostujących i zginających kolano, dlatego odpowiednie ćwiczenia zleca fizjoterapeuta lub ortopeda w zależności od indywidualnego przypadku.
W celu zmniejszenia bólu stosuje się też jonoforezę, laser wysokoenergetyczny i interferencyjny prąd zmienny.
Choroba Osgooda-Schlattera – opaska
W odciążaniu chorej kończyny pomagają specjalne opaski i ortezy. Umożliwiają one zachowanie ruchomości stawu kolanowego, co jest bardzo ważne ze względu na prawidłowe odżywienie nogi, ale równocześnie stabilizują kolano, zapobiegając dalszym urazom.
Stosuje się również kinezjotaping, które polega na oklejaniu chorej nogi specjalnymi plastrami, które stabilizują i stymulują mięśnie.
Choroba Osgooda-Schlattera – kiedy potrzebna jest operacja?
W rzadkich przypadkach choroby Osgooda-Schlattera konieczne jest wykonanie operacji i i usunięcie guza. Można ją wykonać dopiero po tym, jak kość przestanie rosnąć.
