W Polsce rokrocznie odnotowuje się maksymalnie kilkadziesiąt przypadków zakażenia tasiemcami z rodzaju Echinococcus. Bąblowica może rozwinąć się na skutek spożycia zakażonych owoców leśnych (w tym przede wszystkim jagód), picia zanieczyszczonej wody oraz kontaktu z odchodami zarażonego zwierzęcia. Jaja bąblowca mogą znajdować się również na sierści lub w ślinie zarażonego lisa lub psa. Jajo dostaje się wraz ze śliną do jelita człowieka, po czym przedostaje się do żyły wrotnej, a następnie do docelowego miejsca, którym może być m.in. wątroba, serce, mózg, płuca czy śledziona.
W Polsce dominuje bąblowica jednokomorowa, co oznacza, że prowadzi ona do powstawania pojedynczych torbieli, głównie w wątrobie i płucach. Jej postać wielokomorowa ma bardzo groźny przebieg i większości przypadków kończy się zgonem.
Jakie są objawy bąblowicy?
Leczenie bąblowicy często nie zostaje podjęte w odpowiednio szybkim czasie, ze względu na to, że zdarza się, iż przebiega bezobjawowo. Torbiele powodowane przez rozrost jaj rosną w powolnym tempie, od 5 do 30 mm na rok, przy czym ponad 50% przypadków w tempie 15 mm na rok. Mogą one osiągać średnicę nawet do 30 centymetrów. Objawy choroby są w dużej mierze uzależnione od liczby torbieli i ich wielkości, a przede wszystkim dokładnej lokalizacji. W zależności od umiejscowienia rosnąca torbiel może powodować nudności, bóle brzucha, wzdęcia, a w niektórych przypadkach także żółtaczkę. Torbiel uciskająca wątrobę grozi powstaniem ropnia, a nawet może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego. Zdarza się także, że lokalizuje się w kościach, co może zwiększyć tendencję do złamań. Szczególnie niebezpieczna dla zdrowia i życia jest torbiel mózgu, która powoduje szereg objawów neurologicznych.
Jak dobierane jest leczenie bąblowicy?
Jako że symptomy bąblowicy są dość niespecyficzne, to choroba ta może być mylona z innymi schorzeniami. Rodzaj leczenia bąblowicy zależy od dokładnej diagnozy. Przy pierwszej wizycie lekarz zleca wykonanie podstawowych badań morfologicznych, których wyniki mogą potwierdzić wzrost stężenia komórek kwasochłonnych (eozynofilów), wysoki poziom enzymów wątrobowych i bilirubiny. Całkowitą pewność daje jednak wykonanie badań ultrasonograficznych (USG) jamy brzusznej oraz RTG klatki piersiowej. Jeżeli jednak lekarz nadal ma wątpliwości odnośnie do diagnozy, konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej. Jest to szczególnie istotne przy wykrywaniu bąblowicy w mózgu.
Leczenie bąblowicy
Dokładny wybór leczenia bąblowicy uzależniony jest od wielu czynników, w tym od:
- lokalizacji w określonych narządach;
- wielkości torbieli;
- liczby torbieli.
Te, które osiągają bardzo duże rozmiary, niosą za sobą ryzyko pęknięcia. Jeśli zlokalizowane są w okolicy wątroby bądź też uciskają drogi żółciowe czy naczynia krwionośne, mogą nadawać się do chirurgicznego usunięcia. Zabiegi takie wykonywane są w sposób standardowy i zakładają całkowite usunięcie torbieli. Warto jednak mieć na uwadze fakt, że taki rodzaj leczenia obarczony jest pewnym ryzykiem związanym z ewentualnym rozsianiem larw bąblowca, a nawet wstrząsem anafilaktycznym.
Mniejszych rozmiarów torbiele leczy się najczęściej farmakologicznie, przede wszystkim albendazolem. Jest to popularny lek przeciwpasożytniczy, który wykazuje szerokie spektrum działania w stosunku do płazińców i obleńców. Pacjent otrzymuje go przez wiele miesięcy w kilku kuracjach. Lek ten można podawać również przed samym zabiegiem usunięcia torbieli. Ma to na celu zmniejszenie inwazyjności larw bąblowca. Przed wprowadzeniem na rynek tego leku średni czas życia chorego z bąblowcem wynosił 10 lat. Rokowanie uzależnione jest przede wszystkim od średnicy torbieli i wieku pacjenta. Im młodszy pacjent i mniejsza torbiel (<6 cm), tym większa szansa na pełne wyleczenie. W przypadku bąblowicy jednokomorowej szansa na powrót do zdrowia jest duża, jednak pacjent powinien pozostać pod stałą obserwacją lekarską. Gorzej rokują torbiele umiejscowione w ośrodkowym układzie nerwowym.
Domowe sposoby leczenia bąblowicy i zapobieganie
Przed zakażeniem larwami bąblowca chroni przede wszystkim zachowanie odpowiedniej higieny rąk i mycie zebranych w lesie owoców. Jagody, poziomki, maliny czy jeżyny zerwane prosto z krzaka należy umyć pod bieżącą wodą. Po zabawie ze zwierzęciem wychodzącym czy mieszkającym swobodnie w wiejskich warunkach należy dokładnie umyć ręce.
Picie niektórych ziół może wspomóc leczenie konwencjonalne. Same napary nie wykazują bowiem właściwości leczniczych. Do zalecanych ziół zalicza się przede wszystkim czystek lub ostropest. Mają one na celu przede wszystkim przyspieszenie regeneracji wątroby i pozbycie się z organizmu zalegających toksyn.
Zobacz wideo: Bąblowica - objawy, diagnoza, leczenie
