Babka jajowata jest rośliną, która do prawidłowego wzrostu potrzebuje nasłonecznionych i nawodnionych terenów. Pochodzi z rejonów Hiszpanii i Wysp Kanaryjskich, jednak uprawiana jest również w Brazylii, Stanach Zjednoczonych, Indiach czy Pakistanie. W Polsce bywa spotykana na przykład na polach i łąkach.
Liście babki jajowatej mają kształt lancetowaty, a kwiatostany przypominają kłosy. Kwiaty mają odcień bladożółty. W owocach babki jajowatej znajdują się ziarna, które (głównie dzięki łupinom i nasionom) są surowcem leczniczym. To właśnie te niewielkie, beżowo-brunatne ziarna są źródłem większości drogocennych składników babki jajowatej.
Łupina babki jajowatej – właściwości
Nasiona i łuski babki jajowatej są wykorzystywane w ziołolecznictwie, a także stanowią składnik leków, zawiesin, kremów i innych kosmetyków pielęgnacyjnych. Łupiny wykorzystuje się w całości, w formie sproszkowanej lub w postaci śluzu.
Nasiona i łupiny babki jajowatej zawierają mnóstwo substancji czynnych, do których należą:
- cukry,
- olejki,
- śluzy,
- fitosterole,
- aukubina,
- alkaloidy monoterpenowe i triterpenowe,
- hemiceluloza.
Osoby, u których często występują zaparcia, powinny szczególnie docenić właściwości, jakie wykazuje babka jajowata – łuski pod wpływem kontaktu z wodą pęcznieją, pochłaniając znaczne ilości wody i wytwarzając charakterystyczny śluz. Dzięki temu perystaltyka jelit zostaje poprawiona, a lepki śluz powoduje, że masy kałowe w jelitach zmiękczają się i pęcznieją. Wywołuje to zwiększony nacisk na ściany jelit i ułatwia wypróżnianie.
Babka jajowata działa też pomocniczo przy biegunkach. W tym przypadku pęczniejące łuski babki jajowatej pochłaniają nadmiar wody z jelit i przywracają poprawną konsystencję stolca.
Pęczniejące łuski babki jajowatej powodują, że zwiększa się uczucie sytości, dlatego mogą wspomagać diety odchudzające. Śluzy wytwarzane przez łupinę mają działanie osłonowe.
Babka jajowata jest polecana również osobom cierpiącym na hemoroidy.
Babka jajowata źródłem błonnika
Działanie babki jajowatej jest cenione między innymi za wysoką zawartość błonnika – składnika pokarmowego niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Błonnik (zawarty również w łupinach babki jajowatej) ma następujące właściwości:
- spowalnia wchłanianie węglowodanów,
- zapobiega wahaniom cukru we krwi (dieta bogata w błonnik jest polecana diabetykom),
- oczyszcza organizm, przyspiesza wydalanie z organizmu toksyn i niestrawionych resztek pokarmowych,
-
obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów, zmniejsza ryzyko miażdżycy i niedokrwienia mięśnia sercowego,
- wspomaga działanie układu trawiennego,
- zapobiega chorobom jelit (w tym także nowotworom jelit),
- pomaga kontrolować łaknienie (pęcznieje, zwiększając uczucie sytości).
Babka płesznik i jajowata
Babka jajowata i babka płesznik wykazują podobne właściwości. Często stanowią składnik mieszanek, będących źródłem naturalnego błonnika. Wizualnie nasiona obu roślin nieco się różnią. Nasiona płesznika przypominają nieco siemię lniane – są błyszczące, ciemne i podłużne, a ziarna babki jajowatej – jasne, beżowo-różowe. W przypadku babki płesznik surowcem leczniczym są nasiona, natomiast w przypadku babki płesznik także łupiny i łuski.
Nasiona babki płesznik mają następujące właściwości:
- działają przeczyszczająco,
- poprawiają perystaltykę jelit i pracę układu pokarmowego,
- działają oczyszczająco,
- obniżają poziom złego cholesterolu,
- regulują poziom insuliny we krwi,
- działają przeciwzapalnie i bakteriobójczo,
- łagodzą objawy chorób skórnych, takich jak atopowe zapalenie skóry, łuszczyca czy trądzik różowaty, a także pielęgnują skórę,
- łagodzą podrażnienia układu pokarmowego,
- jest polecana osobom cierpiącym na hemoroidy, a także w czasie rekonwalescencji po operacjach odbytu.
Babka jajowata – przygotowanie, spożywanie i przeciwwskazania
Łupiny babki jajowatej (podobnie jak nasiona babki płesznik) należy namoczyć w wodzie, aby uzyskać lepki, śluzowaty napar. W tym celu 1-2 łyżeczki łupin należy rozpuścić w szklance wody lub soku. Taką mieszankę należy pić raz dziennie, popijając dodatkową szklanką wody. Ponieważ produkty zawierające błonnik pochłaniają wodę w organizmie, podczas ich stosowania zaleca się picie większej ilości płynów, niż zwykle.
Łuski i nasiona babki jajowatej można również dodawać do posiłków i napojów. Ponieważ w kontakcie z wodą pęcznieją, mają właściwości zagęszczające i są polecane do zup i sosów. Łupiny babki jajowatej nadają się również jako dodatek do jogurtów, mleka i koktajli owocowo-warzywnych.
Ponieważ babka jajowata jest bogata w błonnik i ma właściwości przeczyszczające, należy uważać, by nie spożywać jej za dużo każdego dnia. Aby utrzymać odpowiedni stan zdrowia i odczuć pozytywne działanie babki jajowatej, należy spożywać 25-30 gramów nasion i łupin każdego dnia.
Ziaren babki jajowatej nie należy przyjmować doustnie bez wcześniejszego zmieszania ich z wodą lub jedzeniem. Mogłoby to spowodować zablokowanie jelit.
Przeciwwskazaniami do stosowania babki jajowatej są patologiczne zwężenia przewodu pokarmowego, a także niedrożności jelit.
