Astygmatyzm jest jednym z najczęstszych problemów ze wzrokiem w okresie dzieciństwa, choć może również dotyczyć dorosłych. Ujawnia się zwykle u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 1 roku życia. Jeśli nie zdiagnozuje się go wystarczająco wcześnie lub nie wdroży odpowiedniego leczenia, astygmatyzm u dzieci może doprowadzić do zmęczenia oczu, rozdrażnienia, bólu głowy i opóźnionego procesu uczenia się, a w konsekwencji do utraty wzroku.
Zobacz także: Najczęstsze wady wzroku - nadwzroczność, krótkowzroczność, astygmatyzm i prezbiopia
Z filmu dowiecie się, jakie funkcje pełni ludzkie oko:
Jakie objawy daje astygmatyzm u dzieci?
Najczęstsze objawy astygmatyzmu u dzieci obejmują ból głowy, zmęczenie oczu i rozdrażnienie, a także widzenie niewyraźnego lub zniekształconego obrazu, częste mruganie, wrażliwość na światło czy pocieranie oczu. Brak zainteresowania szkołą i trudności w czytaniu czy problemy z dostrzeganiem dokładniejszych szczegółów obiektów znajdujących się blisko i daleko są często obserwowane u dzieci z astygmatyzmem. W zależności od stopnia nasilenia objawów wymagane może być noszenie okularów lub soczewek kontaktowych.
Badanie oczu u okulisty jest koniecznością, jeśli u dziecka wystąpią powyższe symptomy. Astygmatyzm u dzieci można wykryć poprzez badania wzroku wykonywane w wieku 6 miesięcy, ponownie w wieku 3 lat i tuż przed rozpoczęciem przedszkola lub pierwszej klasy, a jeśli występuje wysokie ryzyko wady, zaleca się coroczne badanie oczu. Bardzo ważne jest, aby regularnie kontrolować wzrok u dzieci, ponieważ astygmatyzm czasem nie jest rozpoznawany przez wiele lat i może mieć wpływ na zdolność czytania i koncentracji w okresie dojrzewania i dorosłości.
Astygmatyzm u dzieci – jakie są jego przyczyny?
Problemy z widzeniem spowodowane astygmatyzmem są wynikiem wad w budowie oka.
Ten rodzaj defektu medycznego jest zazwyczaj obecny od dnia narodzin, wtedy mamy do czynienia z astygmatyzmem wrodzonym. Inne możliwe przyczyny astygmatyzmu to:
- uraz bądź uszkodzenie rogówki – na przykład w wyniku zakażenia lub zabiegów operacyjnych oczu, które powodują bliznowacenie rogówki,
- zmiany w rogówce spowodowane chirurgią oka,
- choroby rogówki, stożka rogówki i rogówki kulistej – powodują, że rogówka rozchodzi się, staje się cieńsza i zmienia kształt.
Zobacz także: Zapalenie rogówki: bakteryjne, wirusowe, grzybicze i pełzakowe – objawy, przyczyny, leczenie
Czy da się wyleczyć astygmatyzm u dzieci?
W wielu przypadkach objawy astygmatyzmu u dzieci są tak łagodne, że leczenie nie jest wymagane. Może być on korygowany odpowiednimi okularami lub soczewkami kontaktowymi. Wybór typu soczewek korekcyjnych zależy od indywidualnych preferencji dziecka i porady optyka. Nie zaleca się stosowania ich u osób poniżej 12 lat z uwagi na konieczność przestrzegania prawidłowego sposobu użytkowania i postępowania zgodnie z instrukcjami dotyczącymi m.in. ich czasu przechowywania i czyszczenia. Ważne jest również utrzymanie właściwej higieny soczewek, aby zapobiec infekcji oczu. Wykazano, że okulary korekcyjne mają najskuteczniejsze wyniki w korygowaniu astygmatyzmu u dzieci. Zastosowanie korekcyjnych soczewek w okularach może pomóc zrekompensować wadliwą refrakcję, dzięki czemu obrazy są prawidłowo odbierane na siatkówce. Eksperci zalecają, aby soczewki kontaktowe były stosowane jedynie w celu skorygowania astygmatyzmu.
Zobacz także: Soczewki toryczne, czyli soczewki dla astygmatyków: charakterystyka, rodzaje, cena
Najczęściej proces ten trwa do czasu rozpoczęcia nauki w szkole. Niektóre dzieci, które mają niewielki stopień astygmatyzmu, a tylko krótkowzroczność, zasadniczo nie będą potrzebować tego rodzaju korekcji. W cięższych przypadkach można zastosować operację laserową.
Polega ona na wykorzystaniu laserów do odtworzenia tkanki rogówki w celu zmiany jej krzywizny. Trwa około godziny. Zabiegi laserowej korekcji wzroku wykonywane są najczęściej dopiero po ukończeniu 21. roku życia. Wtedy stany dodatkowo mogące wykluczyć z możliwości wykonania zabiegu to osoby chorujące na cukrzycę (zabieg może pogorszyć stan chorobowy w oku spowodowany cukrzycą), a także w przypadku kobiety w ciąży lub karmiące piersią. Ponadto niewskazany jest u osób chorych na reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń lub HIV oraz u osób z zaćmą i jaskrą. Powikłania związane z laserową operacją oczu mogą dotyczyć: pogorszenia widzenia, regresji wady widzenia, uczucia suchości oczu czy utraty wzroku. Krótkotrwałe pogorszenie widzenia bezpośrednio po operacji jest normalnym skutkiem ubocznym, który z czasem ustępuje. Ryzyko powikłań związanych z takim zabiegiem jest szacowane na niskie. Istnieje wiele różnych technik stosowanych w chirurgii laserowej. Lekarz powinien omówić wszelkie wady i zalety każdej z nich, w tym związane z nią zagrożenia.
