Astygmatyzm to wada wzroku, której przyczyną są nieprawidłowości w krzywiznach oka. Najczęściej występuje astygmatyzm rogówkowy – gdy kształt rogówki sprawia, że światło wpadające do oka nie skupia się w jednym punkcie. Promienie świetle załamują się z różną siłą w płaszczyźnie pionowej i płaszczyźnie poziomej. Zjawisko to sprawia, że obraz widziany przez osobę z astygmatyzmem jest niewyraźny, nieostry, zamglony, osoba ta często widzi linie proste jako krzywe. Astygmatyzm można leczyć laserowo lub szkłami cylindrycznymi bądź soczewkami torycznymi.
Soczewki toryczne: co to? Soczewki sferyczne a toryczne
Soczewki toryczne to szkła kontaktowe zakładane bezpośrednio na gałkę oczną. Korygują one astygmatyzm. Od soczewek sferycznych, używanych do korekcji krótkowzroczności i dalekowzroczności, soczewki toryczne różnią się budową. O ile soczewki sferyczne mają jednakową grubość, dostosowaną do tego, jak duża jest wada wzroku, o tyle soczewki toryczne mają różną grubość na całej swojej powierzchni.
Często astygmatyzm współwystępuje ze sferyczną wadą wzroku, co także należy uwzględnić podczas doboru soczewek kontaktowych. Soczewki na astygmatyzm mają strefy stabilizujące, które utrzymują przez cały czas soczewkę w prawidłowej pozycji na gałce ocznej. Dzięki temu jakość widzenia jest zawsze taka sama.
Soczewki toryczne i soczewki sferyczne nie różnią się metodami zakładania ani pielęgnacji (w przypadku soczewek innych niż jednodniowe).
Soczewki toryczne jednodniowe i wielorazowe, pielęgnacja soczewek
Jeśli astygmatyzm jest mniejszy niż 1 cylinder, nie ma konieczności stosowania soczewek torycznych, można stosować soczewki sferyczne, dla korekcji krótko- lub dalekowzroczności. Gdy astygmatyzm przekracza 1 cylinder, „zwykłe” szkła kontaktowe nie mają zastosowania. Soczewki toryczne powinny być precyzyjnie dobrane przez okulistę lub optometrystę.
Specjalista powinien zbadać wadę wzroku na obu oczach i zweryfikować, czy kształt soczewek został dobrze dobrany – położenie osi cylindra jest kluczowe dla poprawy widzenia w przypadku soczewek torycznych.
Soczewki dla astygmatyków, tak jak inne rodzaje soczewek kontaktowych, mogą być wykonane ze sztywnych tworzyw gazoprzepuszczalnych lub tworzyw twardych. Materiał soczewek torycznych ma znaczenie zarówno dla komfortu ich noszenia, jak też stabilności pozycji na oku. Współcześnie najbardziej popularne są soczewki toryczne ze sztywnych tworzyw gazoprzepuszczalnych. Mają one dużą przepuszczalność, dzięki czemu oko ma dostęp do tlenu, a przy tym są na tyle sztywne, że łatwo zachowują prawidłową pozycję na gałce ocznej.
Soczewki kontaktowe na astygmatyzm mogą być jednodniowe, tygodniowe, dwutygodniowe lub miesięczne, czasem również kwartalne. Jednodniowe zakłada się rano, a zdejmuje i wyrzuca przed pójściem spać. Nie wymagają one żadnej pielęgnacji, ponieważ każdego dnia zakłada się nową parę. Z kolei soczewki wielkokrotnego użytku wymagają przestrzegania zasad higieny i odpowiedniej pielęgnacji. Przed założeniem i zdjęciem soczewek torycznych należy dokładnie umyć ręce, by bakterie znajdujące się na skórze nie dostały się do oka. Po zdjęciu szkła kontaktowe wielorazowego użytku oczyszcza się i umieszcza się w specjalnym pojemniku wypełnionym płynem do soczewek, a jednorazowe – wyrzuca.
Najlepsze soczewki toryczne są nie tylko komfortowe w noszeniu i przepuszczają tlen, ale zapewniają również ochronę przez promieniowaniem ultrafioletowym. Na rynku dostępne są soczewki kontaktowe dla astygmatyków z filtrami UVA i UVB.
Soczewki toryczne kolorowe
Soczewki toryczne mogą mieć lekki kolor, który nie wpływa na zmianę koloru tęczówki. Dzięki temu ich zakładanie jest łatwiejsze. Natomiast kolorowe soczewki toryczne zmieniające koloru oczu dostępne są w ofercie kilku producentów. Mogą one delikatnie rozjaśniać lub przyciemniać tęczówkę oka, a nawet radykalnie zmieniać jej kolor. Takie rozwiązanie proponuje np. Ciba Vision. Soczewki kolorowe używane są również przez osoby bez żadnej wady wzroku, w celu zmiany koloru tęczówki.
Osoby cierpiące na astygmatyzm mogą nosić soczewki kolorowe wedle uznania, jeśli lekarz nie zaleci inaczej. Można zakupić soczewki toryczne niebieskie, zielone, brązowe, żółte czy fioletowe w różnych odcieniach i o różnych stopniach intensywności barwy.
Ceny i dostępność soczewek torycznych
Soczewki toryczne można kupić w sklepach stacjonarnych i online. Dzienne soczewki toryczne to wydatek rzędu od około 60 do 90 złotych za 30 sztuk. Można też kupić soczewki toryczne na sztuki, są to zwykle soczewki dwutygodniowe. Wtedy kosztują od około 13 do 20 złotych za sztukę.
Miesięczne soczewki dla astygmatyków pakowane są po 3 lub 6 sztuk i kosztują od około 50 do 300 złotych za opakowanie. Cena uzależniona jest od producenta, jakości soczewek, materiału, z jakiego zostały wykonane, ich właściwości dodatkowych, jak np. obecność filtra UV, a także od tego, co producent dodaje do opakowań, tworząc zestawy (np. zapas płynu do soczewek).
Kolorowe soczewki toryczne kosztują od około 130 do 200 złotych. Występują w wersjach tygodniowych, dwutygodniowych, miesięcznych i kwartalnych.
