Zwapnienie aorty jest wywołane przede wszystkim przez miażdżycę, czyli schorzenie tętnic prowadzące do zwężenia ich światła. Zwapnienie aorty w przypadku miażdżycy polega na odkładaniu się blaszek miażdżycowych w ścianie aorty. Dochodzi w wyniku tego do zaburzeń przepływu krwi, może również dojść do zamknięcia światła jednego z odchodzących naczyń tętniczych. To z kolei może przyczynić się do niedokrwienia narządów.
Jak zbudowana jest aorta?
Aorta jest głównym pniem tętniczym, którym krew z lewej komory wyprowadzana jest na obwód. Dzieli się ją na aortę wstępującą, łuk aorty, aortę piersiową i brzuszną. Na każdym z tych odcinków odchodzą poszczególne gałęzie tętnicze. Aorta wstępująca oddaje gałęzie wieńcowe zaopatrujące mięsień sercowy. Łuk aorty oddaje tętnice zaopatrujące dalej głowę, szyję czy kończyny górne. Aorta piersiowa oddaje gałęzie oskrzelowe, śródpiersiowe, przełykowe, osierdziowe, międzyżebrowe, przeponowe. Z aorty brzusznej uchodzą gałęzie zaopatrujące narządy wewnętrzne jamy brzusznej. Końcowy odcinek aorty brzusznej rozgałęzia się na tętnice biodrowe zaopatrujące dalej kończyny dolne.
Zwapnienie aorty – jakie daje objawy?
Objawy zwapnienia aorty zależą od tego, na jakiej wysokości i jakiej wielkości jest blaszka miażdżycowa. Może bowiem występować niezależnie od miejsca ujścia innych gałęzi tętniczych. Wtedy też tylko istotne zwężenia mogą wywołać objawy kliniczne. Najczęściej jednak jest to powszechne zjawisko w starszy wieku nie dające żadnych objawów klinicznych i nie wymagające leczenia. Objawy związane ze zwapnieniem aorty pojawiają się szczególnie wtedy, gdy dochodzi do zablokowania przez blaszkę miażdżycowego światła odchodzącej gałęzi tętniczej. Może wówczas dojść do niedokrwienia kończyn, narządów wewnętrznych, co daje bardzo zróżnicowany obraz kliniczny. W przypadku zajęcia pierwszych odcinków aorty dochodzi do osłabienia, zasłabnięć, zawrotów głowy, zaburzeń pracy serca, drętwienia czy mrowienia kończyny górnej. Dalsze odcinki powodują objawy ze strony układu pokarmowego bądź nerek, co może prowadzić do ich niewydolności. W przypadku zajęcia końcowych odcinków aorty dochodzi do objawów ze strony kończyn dolnych, bólu, mrowienia, kurczy mięśni.
Dlaczego dochodzi do zwapnienia aorty?
Do odkładania się blaszek miażdżycowych przyczynia się wiele czynników. Miażdżyca dotyczy każdego człowieka w różnym stopniu. Od stylu życia, jaki prowadzimy, zależy, czy objawy związane z tworzącymi się blaszkami miażdżycowymi pojawią się już w młodym wieku czy dopiero w wieku podeszłym.
Blaszki miażdżycowe powstają na skutek gromadzenia się w ścianach tętnic złogów cholesterolu. W wyniku uszkodzenia śródbłonka pod wpływem wielu czynników takich jak stres, palenie tytoniu, zła dieta, nadciśnienie czy wiele innych, dochodzi do odkładania się w ścianach naczyń monocytów, które przekształcają się w makrofagi (komórki żerne). Pochłaniają one cząsteczki LDL cholesterolu, tworząc tzw. komórki piankowate. Blaszki ulegają zwapnieniu. Stąd w badaniach obrazowych dają obraz zwapniałego naczynia tętniczego, jak np. zwapniała aorta. Całość określana jest blaszką miażdżycową, która w każdym momencie może ulec uszkodzeniu. Wtedy też płytki krwi tworzą zakrzep, który stopniowo zamyka światło naczynia krwionośnego. Może dojść również do oderwania fragmentu blaszki i zatkania poszczególnych gałęzi aorty.
Zobacz film i dowiedz się wszystkiego o układzie krążenia:
Leczenie zwapniałej aorty
Zwapniała aorta nie wymaga żadnego postępowania terapeutycznego, lecz konieczna jest modyfikacja stylu życia, by zapobiec np. pęknięciu blaszki miażdżycowej czy szerzeniu się miażdżycy. Konieczne jest zredukowanie stresu, zdrowe odżywianie, normalizacja ciśnienia tętniczego, umiarkowana aktywność fizyczna. Wiek jest niemodyfikowalnym czynnikiem ryzyka miażdżycy. Jednak okazuje się, że poprzez niewłaściwy tryb życia obniża się średnia wieku, w którym dochodzi do rozwoju miażdżycy. Dlatego im wcześniej rozpocznie się działania profilaktyczne, tym lepiej. Mało kto zdaje sobie sprawę, że żywienie dzieci już w okresie niemowlęcym wpływa na ryzyko rozwoju miażdżycy w kolejnych latach.
Jeśli jednak zwapnienia aorty przyczyniają się do zamknięcia światła odchodzących gałęzi czy tworzenia się tętniaków aorty, może być konieczna interwencja zabiegowa.
