Żółty stolec często stanowi powodów do niepokoju, choć czasami jest zjawiskiem naturalnym. Za kolor kału, czyli powstających w jelicie grubym odpadowych produktów procesu trawienia, składających się przede wszystkim z wody, niestrawionych resztek pokarmu (np. błonnika), obumarłych komórek wyściełających ścianki jelit i bakterii symbiotycznych, odpowiadają przede wszystkim bilirubina oraz biliwerdyna. To pomarańczowoczerwony i zielonkawy barwnik – produkty rozpadu hemoglobiny, powodujące, że stolec ma zwykle kolor brązowy, w różnych odcieniach.
Zmiana barwy kału na żółtą nie musi oznaczać niepokojących zmian chorobowych w organizmie, ponieważ czasami jest to po prostu efekt spożywania dużych ilości produktów zawierających karoteny, czyli naturalne barwniki występujące m.in. w marchewce, papryce, pomidorach, brokułach, dyni, melonie czy szpinaku. Ograniczenie ich jedzenia powoduje zwykle powrót koloru stolca do bardziej brązowego.
Żółty stolec u dorosłego
Kolor kału zależy nie tylko od diety. Żółty stolec u dorosłego, szczególnie jeśli jest wydalany przez dłuższy czas, może być objawem mniej lub bardziej poważnych schorzeń, głównie pracy przewodu pokarmowego i narządów biorących udział w trawieniu. Dotyczy to chorób trzustki, pęcherzyka żółciowego czy wątroby.
Żółte stolce sygnalizują niekiedy nieprawidłowości w pracy jelit, np. zakażenie bakteryjne, które często wywołuje stan zapalny. W zależności od typu drobnoustrojów będących przyczyną problemu może objawiać się także wysoką gorączką, bólem i skurczami brzucha, nudnościami i wymiotami oraz utratą apetytu. W kale pojawia się czasami krew.
Żółty stolec a trzustka
Przyczyna pojawienia się żółtego stolca może znajdować się w trzustce, czyli bardzo ważnym dla funkcjonowania organizmu gruczole, niezbędnym w procesach przemiany materii i trawieniu białek, tłuszczów czy węglowodanów. Zmieniony kolor kału jest czasem objawem rozwijającego się nowotworu trzustki. Zazwyczaj towarzyszą mu inne dolegliwości ze strony układu żołądkowo-jelitowego, m.in. tępy ból w nadbrzuszu, wzdęcia, nudności czy biegunka, a także utrata łaknienia, spadek masy ciała i złe samopoczucie.
Jasnożółty stolec, który dodatkowo cuchnie, może być sygnałem o zaburzeniach trawienia tłuszczów, spowodowanych niedoborem lub brakiem odpowiednich enzymów trzustkowych. Powodem takich problemów są nieprawidłowości w pracy trzustki, ale również wątroby, żołądka, dwunastnicy i dalszego odcinka jelita cienkiego.
Żółty kolor stolca pojawia się też w przebiegu celiakii – schorzenia będącego wynikiem nietolerancji glutenu, prowadzącego do rozwoju stanu zapalnego jelita cienkiego, a w efekcie do kłopotów z wchłanianiem składników odżywczych ze spożywanych pokarmów. Chorobie towarzyszy też wiele innych objawów: ból brzucha, utrata wagi, anemia, owrzodzenie jamy ustnej, zmęczenie czy apatia.
Żółty luźny stolec bywa spowodowany mukowiscydozą, czyli chorobą genetyczną, która uniemożliwia prawidłowe trawienie tłuszczów i białek, co powoduje poważne dolegliwości układu pokarmowego, np. potrzebę częstego i obfitego wypróżniania. Powszechnym symptomem mukowiscydozy są również trudności w oddychaniu, duszność i kaszel oraz często nawracające infekcje dróg oddechowych.
Zobacz nasz film i dowiedz się jakie funkcje w organizmie spełnia trzustka:
Wydzielanie żółci a kolor stolca
Zdarza się, że człowiek może zaobserwować żółty, odbarwiony stolec. W stanach zapalnych pęcherzyka żółciowego, będących powikłaniem kamicy pęcherzykowej lub przewodowej, bądź w innych chorobach przewodu pokarmowego może dochodzić do rozwoju żółtaczki. Polega ona na wzroście bilirubiny we krwi. Poza żółtym zabarwieniem skóry, białkówek oka, mocz zabarwia się na ciemno, a stolec odbarwia; może przybierać żółty lub gliniasty kolor.
Inne przyczyny żółtego stolca
Przyczyną żółtego stolca bywa tzw. zespół złego wchłaniania, wynikający z nieprawidłowości w trawieniu i wchłanianiu składników odżywczych z przewodu pokarmowego. Powodów jego wystąpienia jest bardzo wiele, związane są z niedoborami enzymów, chorobami układowymi (niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy, cukrzycą) czy wadami strukturalnymi (zespół krótkiego jelita, przetoki, uchyłki i zwężenia jelit). Kał zawiera wówczas bardzo dużo lipidów, ma jasne zabarwienie i wyjątkowo przykry zapach.
Innymi symptomami zespołu złego wchłaniania są:
- szybka utrata masy ciała (mimo właściwej wartości odżywczej posiłków);
- przewlekła biegunka;
- ból i wzdęcia brzucha;
- osłabienie i przygnębienie;
- kurcze mięśni;
- zmiany skórne;
- bezpłodność.
