Znieczulenie zewnątrzoponowe do porodu podaje anestezjolog. Sprawia ono, że rodząca odczuwa ból w mniejszym natężeniu. Prawidłowo podane nie powinno mieć żadnych skutków ubocznych. Nie można jednak wykluczyć powikłań, ponieważ wiele zależy nie tylko od umiejętności lekarza, ale też indywidualnych uwarunkowań organizmu znieczulanej kobiety.
Znieczulenie zewnątrzoponowe przy porodzie: wskazania i dostępność
Od 2015 roku znieczulenie zewnątrzoponowe przy porodzie może bezpłatnie otrzymać każda kobieta, która wyrazi takie życzenie i nie ma ku temu przeciwwskazań. Szpital powinien zapewnić jej opiekę anestezjologa. Przed porodem najlepiej odbyć wizytę u lekarza, który będzie znieczulał podczas porodu. Przeprowadzi on wywiad lekarski, a także zleci wykonanie niezbędnych badań, w tym badań krwi i EKG (elektrokardiografii).
Wskazaniem do znieczulenia zewnątrzoponowego przy porodzie są silne bóle, zwłaszcza w okolicy krzyżowej, ale nie tylko. Kobieta może poddać się znieczuleniu, jeśli bardzo obawia się bólu podczas wydawania dziecka na świat. Nie ma medycznych powodów, dla których znieczulenie zewnątrzoponowe byłoby obowiązkowe.
Zobacz także: Jak rozpoznać skurcze porodowe? Jak je liczyć i kiedy wiadomo, że rozpoczął się poród?
Znieczulenie zewnątrzoponowe można zastosować, gdy rozwarcie szyjki macicy wynosi 2 do 3 centymetrów. Za późno na podanie leków znieczulających w ten sposób jest, gdy rozwarcie wynosi więcej niż 8 centymetrów. Potem pozostają metody relaksacyjne i ewentualnie dożylne leki przeciwbólowe.
Przed rozpoczęciem procedury nakłucia anestezjolog dezynfekuje skórę w docelowym miejscu. Kobieta powinna przyjąć zalecaną jej pozycję. Następnie lekarz podaje miejscowe znieczulenie, a następnie wkłuwa się do przestrzeni zewnątrzoponowej. Kolejnym krokiem jest wprowadzenie cewnika przez igłę i podanie leków. Cewnik zostaje unieruchomiony poprzez naklejenie plastra. Jedna dawka wprowadzonych leków znieczula na około 2 godziny. Kolejne dawki podawane są według potrzeb. Zdarza się, że zostanie podana zbyt duża ilość leków, wtedy rodząca traci mobilność. Standardowo po znieczuleniu wykonuje się cewnikowanie.
Zobacz także: Cewnik Foleya – czy może skutecznie wywołać poród?
Czy znieczulenie zewnątrzoponowe boli? Nie, ponieważ przed wykonaniem wkłucia rodzącą znieczula się miejscowo. Jednak może być odczuwalny nacisk podczas wkłuwania igły.
Przeciwwskazania do znieczulenia zewnątrzoponowego przy porodzie
Znieczulenie zewnątrzoponowe bezwzględnie nie może być podane osobom cierpiącym na padaczkę, ze zniekształconym kręgosłupem ani z zaburzeniami układu krzepnięcia. Inne przeciwwskazania to:
- choroba hemolityczna,
- uczulenie na leki podawane do znieczulenia miejscowego, np. u dentysty,
- podwyższone ciśnienie śródczaszkowe,
- infekcja i zmiany skórne w miejscu wkłucia,
- zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej,
- nadciśnienie tętnicze krwi.
W niektórych przypadkach to lekarz musi zadecydować, czy można wykonać znieczulenie zewnątrzoponowe przy porodzie. Dotyczy to chorób neurologicznych, posocznicy, a także chorób układu sercowo-naczyniowego, w tym wad serca. Przeciwwskazaniem względnym jest też przebyty poród przez cesarskie cięcie. Powodem odmowy znieczulenia zewnątrzoponowego mogą być też nagłe stany położnicze.
Zobacz także: Wczesne i nietypowe objawy porodu. Jak rozpoznać nadchodzący poród?
Możliwe powikłania po znieczuleniu zewnątrzoponowym
Znieczulenie zewnątrzoponowe skutki uboczne może mieć mniej lub bardziej nasilone, a czasem jedyną dolegliwością jest utrzymujący się przez kilka dni ból pleców w okolicy wkłucia (od 2 do 3 dni).
Możliwe powikłania po znieczuleniu zewnątrzoponowym to:
- bóle głowy – występują po przypadkowym nakłuciu opony twardej, to tzw. popunkcyjne bóle głowy, można leczyć je tabletkami przeciwbólowymi,
- spadek ciśnienia tętniczego krwi – metodą zapobiegania temu skutkowi ubocznemu jest podanie wcześniej kroplówki kobiecie rodzącej,
- uczulenie na podane leki znieczulające,
- zaburzenia rytmu serca,
- zatrzymanie moczu lub trudności w jego oddawaniu,
- rzadko powikłania neurologiczne, w tym zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, krwiak lub ropień w przestrzeni zewnątrzoponowej czy parestezje nóg,
- drgawki,
- nudności i wymioty.
Zobacz także: Jak przyspieszyć poród – naturalne sposoby i ćwiczenia
Uważa się, że znieczulenie zewnątrzoponowe poród może wydłużać ze względu na zmniejszone parcie lub niewystarczającą współpracę rodzącej z położną. Ponieważ kobieta w mniejszym stopniu odczuwa nie tylko ból, ale i skurcze, położna powinna mówić, kiedy należy przeć. Nie jest to jednak reguła. To, w jakim tempie będzie przebiegał poród, zależy od wielu czynników zewnętrznych i wewnętrznych.
Bibliografia:
- https://medlineplus.gov/ency/article/007413.htm
- http://www.rodzicpoludzku.pl/Wiedza-o-porodzie/Znieczulenie-zewnatrzoponowe.html
- http://www.szpitalskierniewice.pl/znieczulenie-zewnatrzoponowe.html
