Poród następuje po około 266 dniach od momentu poczęcia. Cała ciąża jest okresem dużych zmian w organizmie kobiety – nie inaczej jest w ostatnich dniach przed porodem. Organizm przygotowuje się w tym czasie do wysiłku związanego z przyjściem dziecka na świat. Macica staje się coraz bardziej elastyczna.
Pierwsze objawy porodu
Pierwsze objawy porodu mogą pojawić się już na kilka tygodni przed nim. Jednym z nich jest obniżenie dna macicy. W 36. tygodniu ciąży znajduje się w swoim najwyższym położeniu. Na 3–4 tygodnie przed porodem jej dno cofa się do poziomu z 32. tygodnia. Towarzyszy temu uczucie zmniejszenia ucisku na żołądek, łatwiejsze staje się oddychanie. Mniej więcej w tym samym czasie mogą też wystąpić pierwsze skurcze, nazywane skurczami przepowiadającymi. Nie należy mylić ich ze skurczami porodowymi, bezpośrednio poprzedzającymi rozwiązanie. Skurcze przepowiadające nie powodują skracania i rozwierania szyjki macicy, rzadko też bywają regularne. Ciężarna odczuwa je najczęściej w podbrzuszu. W odróżnieniu od skurczów porodowych nie nasilają się, a po zażyciu leków uspokajających albo rozkurczowych stają się mniej dolegliwe lub całkowicie ustają. Oznaczają one, że macica przygotowuje się do wysiłku związanego z porodem.
Objawy porodu
W ostatnich tygodniach ciąży szyjka macicy dojrzewa. Staje się przez to bardziej miękka i rozciągliwa. Zauważa się jej mniejsze lub większe zgładzenie oraz rozwieranie. Zachodzi też centralizacja szyjki macicy, czyli jej przemieszczanie się do osi kanału rodnego. Inny objaw zbliżającego się rozwiązania to odejście krwiście zabarwionego czopa śluzowego. Rozpoznaje się je po wydzielinie z pochwy, pojawiającej się na kilka dni lub godzin przed porodem.
Zobacz także: Szyjka macicy w ciąży – dlaczego należy kontrolować tę część macicy?
Jednym z dwóch najważniejszych objawów nadchodzących narodzin dziecka są skurcze porodowe. W odróżnieniu od skurczów przepowiadających, towarzyszy im skracanie i rozwieranie szyjki macicy. Z upływem czasu stają się coraz częstsze, dłuższe i bardziej intensywne. Ich ilość zależy od okresu porodu – w pierwszym okresie są to 3 skurcze na minutę, w drugim 5–10 skurczów na minutę. Nie ustają po podaniu leków. Jeżeli nie ma pewności, czy trwające skurcze są skurczami porodowymi, konieczna jest jedno-, dwugodzinna obserwacja. Jednocześnie przy skurczach pojawia się ból w podbrzuszu i w okolicy krzyżowej. Jest to sygnał, że główka dziecka wstawia się do kanału rodnego. Ponieważ znajduje się wtedy blisko pęcherza moczowego, wyczuwalne jest też silne parcie na pęcherz.
Drugi ważny objaw to odejście wód płodowych. Poród następuje najczęściej w ciągu doby od ich samoistnego odpłynięcia. Ciężarna odczuwa je jako wypłynięcie z pochwy wodnistego płynu. Czasami jest to powolne sączenie, w rzadszych przypadkach – nagły strumień. Po odejściu wód płodowych należy natychmiast pojechać do szpitala ze względu na duże ryzyko zakażenia. By mu zapobiec, po pewnym czasie od odpłynięcia płynu owodniowego zazwyczaj ciężarnej podaje się antybiotyki. Odejście wód płodowych można rozpoznać w badaniu przez pochwę z użyciem sterylnych wzierników i stwierdzenie wypływania jasnego, zielonkawego lub krwiście podbarwionego płynu z szyjki macicy. Czasami konieczne jest w tym celu przeprowadzenie badania ultrasonograficznego (USG).
Nietypowe objawy porodu
Opisane powyżej objawy dotyczą większości kobiet. Przebieg ciąży i okresu bezpośrednio poprzedzającego poród jest jednak kwestią bardzo indywidualną. Niektóre ciężarne mogą więc spotkać się z objawami, które nie pojawią się u innych kobiet.
Jednym z rzadszych symptomów jest biegunka, będąca sygnałem oczyszczania się organizmu. Opróżnienie jelit ułatwia późniejsze przejście dziecka przez kanał rodny. By zniwelować jej negatywne skutki, należy przyjmować zwiększoną ilość płynów. Organizm może też oczyszczać się poprzez wymioty, choć zdarza się, że objaw ten ma też inne przyczyny – może być skutkiem silnego lęku przed porodem. Niektóre kobiety odczuwają również przypływ energii. Towarzyszy temu silna potrzeba aktywności i chęć jak najlepszego przygotowania się do powitania dziecka w domu. To pozytywny objaw, należy jednak pamiętać, że ciężarna nie powinna podejmować czynności wymagających dużego wysiłku. Możliwe jest też wystąpienie obrzęków – najczęściej kończyn dolnych i dłoni, rzadziej zdarza się, by dotyczyły one innych części ciała. Powoduje je utrudniony odpływ żylny i nadmiar wody i soli w organizmie. Zazwyczaj ustępują po przespanej nocy.
