Uszczypnięcie bociana to powszechnie występujące u noworodków znamię, które pojawia się w chwili urodzenia. Nazwa pochodzi od kształtu zmiany, która jest trójkątna i przypomina odcisk bocianiego dzioba. Klasyfikuje się ją jako naczyniak o łagodnym charakterze. Zmiana skórna zazwyczaj przybiera odcień od różowego do nawet ciemnoczerwonego. Nie jest bolesna i nie powoduje dyskomfortu w codziennym życiu malucha. Uścisk bociana klasyfikuje się jako naczyniak płaski. Cechą charakterystyczną znamienia jest zmiana intensywności odcienia w zależności od temperatury dziecka. Bardzo często uszczypnięcie bociana ciemnieje, również podczas płaczu niemowlaka.
Zobacz także:
Badania przesiewowe u noworodków i dorosłych
Ulewanie u noworodka i niemowlaka: przyczyny, zapobieganie, ulewanie kontra wymioty
Jak rozpoznać kolkę u noworodka i niemowlęcia? Jak postępować?
Uścisk bociana u noworodka – czy to jest groźne?
Naczyniak zwany uściskiem lub uszczypnięciem bociana powstaje na skutek nieprawidłowego wykształcenia się i rozszerzenia naczyń krwionośnych. Patologiczne zmiany w obrębie skóry powodują powstanie kilku lub kilkunastu drobnych czerwonych plamek, układających się blisko siebie w charakterystyczny trójkątny kształt. Podłoże i patogeneza zmiany nie są znane, chociaż przypuszcza się, że jeden z czynników stanowi podłoże genetyczne. Naczyniak ten nie jest bolesny i nie wymaga leczenia. Uszczypnięcie bociana zazwyczaj znika samoistnie w ciągu kilku miesięcy. Znamię nie wymaga również szczególnej pielęgnacji. Dziecko może być jednakowo myte i kremowane na całej powierzchni ciała, bez konieczności omijania zmiany skórnej. Uszczypnięcie bociana może występować pojedynczo lub w kilku miejscach. Najbardziej narażone na jego występowanie są dzieci, których poród nastąpił po ciąży mnogiej. Niektóre z maluchów rodzą się z naczyniakiem, za którego rozwój odpowiadają zaburzenia rozwojowe płodu. Pocałunek anioła to znamię barwnikowe, które kształtem i odcieniem bardzo przypomina uszczypnięcie bociana, z tą różnicą, że zwykle umiejscowione jest na powiece dziecka lub nosie na wysokości oczu. Zmiana ta również należy do łagodnych i nie wymaga leczenia. Pocałunek anioła ma formę płaskiej, czerwono-różowej plamki, która może przybierać na intensywności w zależności od temperatury dziecka i otoczenia.
Jak leczyć uszczypnięcie bociana?
Uszczypnięcie bociana u noworodka nie wymaga leczenia, gdyż najczęściej już w okolicach 1 roku życia nie ma po niej śladu. U niektórych niemowląt naczyniak bardzo mocno blednie. Jeśli jest umiejscowiony na karku, z czasem zostaje ukryty pod włosami. Zdarza się, że niektóre z naczyniaków pomimo rozwoju dziecka nie znikają. Chociaż zmiany te nie powodują żadnych dolegliwości bólowych, to sama ich obecność w widocznym miejscu, np. na twarzy, może być przyczyną dyskomfortu i kompleksów. Wówczas warto pomyśleć o konsultacji u dermatologa. Niepokój rodziców powinny szczególnie wzbudzić naczyniaki, które zmieniły swój kolor, kształt i rozmiar. Wskazówką do konsultacji lekarskiej jest również swędzenie zmiany, pojawiające się krwawienie lub ropna wydzielina. Zmianom szczególnie podlegają naczyniaki znajdujące się w miejscach szczególnie narażonych na podrażnienie: przestrzenie między palcami, pachwiny, powieki. Kwestia leczenia utrwalonych naczyniaków wśród lekarzy i rodziców cały czas jest przedmiotem sporów i dyskusji.
W większości przypadków zmiany skórne nie wymagają specjalistycznego leczenia i nie powinny być “zaczepiane”, gdyż nie mają one żadnego wpływu na rozwój dziecka i jego zdrowie. Ingerencji lekarskiej powinny podlegać jedynie te znamiona, u których zaobserwowano patologiczne zmiany lub te, które swoim rozmiarem i umiejscowieniem mogą pogarszać komfort życia. Wówczas stosuje się zabiegi laserowe, wycięcie chirurgiczne lub terapie farmakologiczne (np. zastrzyki miejscowe). Naczyniak nie powinien być wystawiany na działanie promieni słonecznych, a przed wyjściem na zewnątrz w okresie letnim musi być zabezpieczony filtrem lub zupełnie schowany pod ubraniem.
Naczyniaki, które powinny być pod kontrolą lekarza
O ile uszczypnięcie bociana u noworodka zupełnie nie powinno wzbudzać powodów do niepokoju, tak zmiany o charakterze wypukłym muszą być pod stałą kontrola lekarza dermatologa i onkologa. Należy do nich naczyniak jamisty, czyli miękka, czerwona zmiana, która również pojawia się tuż po urodzeniu. Może ona rosnąć przez pierwszy rok życia dziecka. Wielkość zależy od stopnia rozwoju patologii naczyń krwionośnych, dlatego może przybierać wielkość ziarnka grochu lub nawet dłoni. Zmiana ta zazwyczaj sama blednie i znika jeszcze przed 5 rokiem życia. Jeśli nie stanowi zagrożenia dla życia i nie zaburza funkcji np. widzenia, nie musi być usuwana. Niektóre z naczyniaków mogą być też objawem jednej z chorób skóry. Ponadto badania wykazały, że mogą one się rozwijać na skutek zakażenia bakteryjnego, zmian chorobowych wątroby, nadczynności tarczycy. Dlatego do postawienia ostatecznej diagnozy, oprócz obserwacji, wykonuje się badania, m.in krwi.
Naczyniaki i malformacje naczyniowe - czym się od siebie różnią? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Bibliografia:
1. S. Jabłońska, S. Majewski: Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005.
