Ulewanie u noworodka to zjawisko występujące powszechnie i jest traktowane jako fizjologiczne. Polega ono na tym, że po jedzeniu z ust malca wypływa niewielka ilość pokarmu – może być on częściowo strawiony. Pokarm wypływa strużką, zwykle zmieszany jest ze śliną. Ulewanie u dziecka powinno trwać nie dłużej niż do ukończenia wieku niemowlęcego, czyli do ukończenia 12. miesiąca życia. W wielu przypadkach dzieciom przestaje się ulewać do 6. miesiąca życia, a czasem nawet do 3. miesiąca.
Ulewanie a wymioty u niemowlaka i noworodka: różnice
Ulewanie to niezbyt przyjemne dla dziecka, ale niegroźne zjawisko. Natomiast wymiotowanie po posiłkach jest nie tylko nieprzyjemne, ale też niebezpieczne. Podstawową cechą różniącą ulewanie u noworodka czy niemowlaka od wymiotowania jest ilość wydobywającej się cieczy i to, z jakim ciśnieniem wypływa ona z ust malca.
Ulewanie można rozpoznać po tym, że pokarm wypływa z ust dziecka wąską strużką i zwykle jest go niewiele (około 30 mililitrów). Może być wymieszany ze śliną lub częściowo strawiony (ulewanie serwatką u niemowlaka). Zwykle zdarza się po posiłku i nie powinno być obfite.
Podczas wymiotowania z ust dziecka wydobywa się większa ilość pokarmu niż przy ulewaniu i może być on strawiony lub nie, w zależności od tego, ile czasu upłynęło od ostatniego karmienia. Nie ma takiego zjawiska jak ulewanie przez nos – jeśli wydzielina wypływa nosem, oznacza to, że wydobywa się z organizmu pod ciśnieniem i wówczas są to wymioty, a nie ulewanie. Podobnie w przypadku chlustajacego ulewania u niemowląt – gdy pokarm chlusta przez buzię czy przez nos (a często obiema tymi drogami), mówi się o wymiotach.
Należy obserwować, jak często występuje i jak obfite jest ulewanie oraz czy mimo ulewania dziecko prawidłowo przybiera na wadze. Jeśli przyrost masy ciała jest właściwy, a dziecko nie staje się przez ulewanie marudne ani płaczliwe, nie jest konieczna wizyta u lekarza. Konsultacji lekarskiej wymaga ulewanie u dzieci powyżej 1. roku życia. Wymioty są wskazaniem do wizyty w gabinecie lekarskim, ponieważ mogą być oznaką choroby, mogą też doprowadzić do niebezpiecznego odwodnienia dziecka lub nawet skutkować zachłystowym zapaleniem płuc.
Ulewanie u noworodka i niemowlaka karmionego piersią – przyczyny i zapobieganie
Ulewanie u noworodka karmionego piersią może być rezultatem zbyt łapczywego ssania. Powietrze połknięte podczas ssania piersi skutkuje odbijaniem i ulewaniem. Aby temu zapobiec, należy przed karmieniem odciągnąć część pokarmu. Sprawi to, że mleko wolniej będzie wypływało z piersi, a pokarm będzie od razu mniej wodnisty.
Potencjalne przyczyny ulewania u niemowląt karmionych piersią to też niewłaściwa pozycja karmienia oraz niedojrzałość układu pokarmowego – wpustu żołądka, czyli mięśnia łączącego żołądek z przełykiem, który otwiera i zamyka się podczas jedzenia, wpuszczając pożywienie do środka i zapobiegając jego cofaniu się do przełyku. To właśnie niedojrzałość układu pokarmowego może powodować ulewanie u noworodka po każdym karmieniu.
Aby zminimalizować ryzyko ulewania u noworodka i niemowlaka, należy po zakończeniu karmienia sprawić, by dziecku się odbiło. W tym celu malucha podnosi się do pozycji wertykalnej i opiera na swoim ramieniu (najlepiej zabezpieczonym ręcznikiem lub tetrową pieluszką). Można pomasować lub lekko poklepać plecki dziecka, dopóki mu się nie odbije.
Przystawiając dziecko do piersi, warto zadbać o to, żeby główka była nieco wyżej niż reszta ciała, to ułatwi pokarmowi dotarcie do żołądka. W trakcie karmienia, zwłaszcza jeśli dziecko je zbyt łapczywie, można co około 5 minut robić przerwę i unosić dziecko do pozycji pionowej, opierając je na ramieniu, pomoże to pozbyć się nadmiaru połkniętego powietrza.
Sposoby na ulewanie u niemowlaka to także:
- częstsze i krótsze karmienie – mniejsze ilości pokarmu trawione są łatwiej, pomaga to zapobiec ulewaniu u noworodka na skutek przejedzenia,
- zagęszczanie pokarmu – do odciągniętego mleka można dodać substancji przeznaczonej do jego zagęszczenia, dzięki temu ryzyko ulewania spada.
Jeśli ulewanie u noworodka lub niemowlaka jest częste i obfite, należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ może być objawem choroby wymagającej leczenia.
Obfite i częste ulewanie u niemowląt i u noworodków – przyczyny, leczenie
Częste ulewanie u niemowląt i noworodków, nawet po każdym posiłku, nie jest powodem do niepokoju, jeśli pokarmu wypływającego z ust dziecka nie jest zbyt wiele. Natomiast częste i obfite ulewanie u niemowląt i noworodków może być oznaką refluksu żołądkowo-przełykowego. Czasem częste i obfite ulewanie to tak naprawdę wymioty, chociaż nie zawsze pokarm wydobywa się z organizmu pod ciśnieniem.
Częste ulewanie, na przykład kilka razy po posiłku co 15 do 20 minut, jest zjawiskiem patologicznym. Jeśli ulewaniu towarzyszą inne objawy, jak np. obecność żółci w wydalanym pokarmie, ból brzuszka, płaczliwość czy utrata apetytu lub gorączka, kaszel lub wysypka, należy skonsultować się z lekarzem. Możliwe przyczyny wymiotów, które bierze się za ulewanie u noworodka lub niemowlaka, to m.in.:
- zwężenie odźwiernika żołądka,
- niedrożność przewodu pokarmowego,
- infekcja.
Leczenie u dzieci polega w takich wypadkach na eliminacji przyczyny. Kluczowe jest właściwe rozpoznanie.
