Polub nas na Facebooku
Czytasz: Zespół Morfeusza (seksomnia) – przyczyny objawy i leczenie
menu
Polub nas na Facebooku

Zespół Morfeusza (seksomnia) – przyczyny objawy i leczenie

Kobieta, która śpi na poduszcze ortopedycznej

Fot: puhhha / gettyimages.com

Zespół Morfeusza zaliczany jest do zaburzeń snu o typie zbliżonym do somnambulizmu. Związana z nim nieuświadomiona aktywność seksualna może być przyczyną problemów zdrowotnych, społecznych, a nawet prawnych.

Seksomnia jest w polskiej literaturze fachowej opisywana jako zespół Morfeusza. Choć we wcześniejszych badaniach zaliczano ją do zaburzeń seksualnych, aktualny stan wiedzy dowodzi, że jest to zjawisko związane z zaburzeniami niektórych faz snu.

Objawy seksomnii

Zespół Morfeusza to rzadka grupa objawów, które mogą pojawić się u osób obojga płci. Związane z nim zjawiska o różnym nasileniu zdarzają się podczas głębokich faz snu. Mogą one przybierać formę nocnych orgazmów, u mężczyzn – wzwodów, wytrysku spermy, a u kobiet – zwiększonego przekrwienia i nawilżenia pochwy oraz jej skurczów. Osoby przeżywające podobne stany mogą również we śnie wydawać odgłosy, które kojarzą się jednoznacznie z intensywnymi przeżyciami seksualnymi – cykliczne westchnienia, jęki, krzyki.

W bardziej zaawansowanych formach seksomnii osoby nią dotknięte podejmują we śnie aktywność seksualną. W optymalnym przypadku obiektem tych działań staje się stały partner, mogący takie zbliżenia akceptować lub nie. W innych sytuacjach jest to inna osoba znajdująca się w domu (w tym nawet nieletnia). Opisane są przypadki chorych, którzy w patologicznie przeżywanej fazie snu podejmowali skuteczne próby opuszczenia mieszkania w celu znalezienia osoby, z którą mogliby odbyć stosunek płciowy. W krańcowych sytuacjach takie czynności mogą przybierać charakter molestowania, napastowania seksualnego, a nawet gwałtu. Objawem seksomnii bywa publiczne obnażania się we śnie.

Osoba chora zwykle pozostaje nieświadoma aktywności podejmowanej w czasie snu. Często jest o niej informowana przez partnera czy inne osoby, które były uczestnikami lub obserwatorami takich aktów. Niektóre (choć relatywnie rzadkie) incydenty kończą się nieoczekiwanym przebudzeniem osoby chorej, która nagle zdaje sobie sprawę ze swojego problemu.

Przebieg schorzenia staje się krytyczny, gdy dominująca, nieuświadomiona potrzeba odbycia stosunku płciowego jest przyczyną zachowań przemocowych wobec innych osób, prowadzi do niechcianej ciąży albo do zachorowania na chorobę weneryczną, żółtaczkę zakaźną czy AIDS.

Problem związany z zespołem Morfeusza może dotyczyć nawet współmałżonków czy partnerów, którzy nie zawsze muszą mieć chęć na odbycie stosunku płciowego. Mogą być przy tym zdeprymowani faktem, że ich partner podejmuje aktywność seksualną w sposób nieświadomy i bez angażowania emocjonalnego. Dla niektórych osób nie stanowi to jednak przeszkody – dzięki seksomnii towarzysza czy towarzyszki życia mogą realizować swoje potrzeby i fantazje seksualne. Fakt, że akt płciowy odbywa się bez świadomości partnera, może nawet wywoływać silne podniecenie.

Skąd się biorą problemy ze snem? Dowiesz się tego z filmu:

Zobacz film: Co sprzyja problemom ze snem? Źródło: 36,6

Przyczyny seksomnii

Seksomnia została po raz pierwszy opisana jako zespół chorobowy w drugiej połowie XX wieku. Wcześniej jej objawy uważano za zaburzenie seksualne (a nawet zboczenie), a tłumaczenia osoby chorej traktowano jako próbę uniknięcia odpowiedzialności.

Na podstawie wielu badań osób z podobnymi objawami wykazano, że zaburzenie to ma charakter podobny do somnambulizmu (czyli tzw. lunatykowania albo sennowłóctwa). Za pomocą metod elektrofizjologicznych potwierdzono, że działania o typie seksomnii pojawiają się w tych samych fazach snu i towarzyszy im bardzo zbliżona aktywność elektryczna mózgu. Zaliczono więc zespół Morfeusza do tak zwanych parasomnii, czyli grupy schorzeń będących nieprawidłowymi formami aktywności sennej. Pojawienie się seksomnii jest u danej osoby bardziej prawdopodobne, jeśli:

  • podobne zjawiska miały miejsce w rodzinie,
  • cierpi ona na przewlekły niedobór snu,
  • nadużywa alkoholu albo innych substancji psychoaktywnych,

Ocena aktywności struktur ośrodkowego układu nerwowego wskazuje, że chorzy nie mają w czasie podejmowania działań seksualnych możliwości świadomego sterowania swoimi zachowaniami. W związku z tym faktem w orzecznictwie prawnym często stwierdza się, że osoby z udowodnionym zespołem Morfeusza nie mogą ponosić odpowiedzialności prawnej za przestępcze działania podjęte we śnie. Oczywiście w przypadku istnienia zagrożenia dla otoczenia chory musi być poddany leczeniu lub izolacji.

Leczenie seksomnii

Leczenie seksomnii wymaga selektywnej, farmakologicznej eliminacji zachowań patologicznych przy jednoczesnym zapewnieniu osobie chorej właściwego, pełnowartościowego snu oraz możliwości normalnego życia w okresie aktywności. Skuteczność podejmowanych działań nie zawsze odpowiada oczekiwaniom. W niektórych sytuacjach przydatna bywa również psychoterapia pozwalająca odkryć pierwotne przyczyny takich zachowań. Chory wymaga też często wsparcia psychologicznego ze względu na brak akceptacji dla swoich zachowań oraz obawę o ich potencjalne skutki – zarówno w sferze prawnej, jak i w kontekście relacji z bliskimi osobami i otoczeniem.

Bibliografia:

1. A. K. Leśnicka, Seksomnia jako szczególna postać parasomnii, [w:] „Polski Przegląd Neurologiczny”, t. 6, nr 3, Gdańsk 2010, s. 157–160.

2. A. Mohebbi, B. J. Holoyda, W. J. Newman, Sexsomnia as a Defense in Repeated Sex Crimes, [w:] „Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law”, t. 46, nr 1, Bloomfield 2018, s. 78–85.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
1
1
Polecamy
Wojeryzm – na czym polega podglądactwo?
Przyczyny, leczenie
Wojeryzm – na czym polega podglądactwo? Przyczyny, leczenie TVN zdrowie
Jak rozpoznać cyklotymię?
Poznaj jej przyczyny, objawy i metody leczenia
Jak rozpoznać cyklotymię? Poznaj jej przyczyny, objawy i metody leczenia Dzień Dobry TVN
Masochizm psychiczny i emocjonalny.
Jakie są przyczyny masochizmu i na czym polega jego leczenie?
Masochizm psychiczny i emocjonalny. Jakie są przyczyny masochizmu i na czym polega jego leczenie? Dzień Dobry TVN
Hiperseksualność – na czym polega?
Objawy, przyczyny i leczenie
Hiperseksualność – na czym polega? Objawy, przyczyny i leczenie TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty