Jak wskazują dane UNAIDS pod koniec 2016 roku na świecie było ok. 37 mln osób chorych z HIV lub AIDS. W ciągu ostatnich 30 lat (1985-2016) zakażonych na HIV i AIDS w Polsce było ok. 21 tys. osób, z czego ponad 1,5 tys. osób zmarło. HIV i AIDS to nazwy nierzadko używane zamiennie. Warto jednak podkreślić, że osoba mająca HIV, niekoniecznie musi w późniejszym czasie mieć również AIDS.
AIDS a HIV – czym się różni?
HIV (ang. human immunodeficiency virus) to wirus upośledzenia odporności. Do zakażenia wirusem może dojść trzema drogami:
- poprzez krew osoby zakażonej – musi trafić do krwioobiegu,
- poprzez kontakty seksualne – musi dojść do kontaktu ze spermą, preejakulatem lub wydzieliną z pochwy,
- poprzez zakażenie wertykalne, czyli w czasie ciąży, porodu i w okresie laktacji matka zarażona HIV przenosi zakażenie na dziecko.
Jeśli doszło do sytuacji, w której mogło wystąpić ryzyko zakażenia (np. przemoc seksualna, zakłucie nieznaną igłą), można uniknąć go, jeśli jak najszybciej przyjmie się leki. Największą pewność daje przyjęcie ich w ciągu 2-3 godzin od zdarzenia – wtedy istnieje duża szansa na pozbycie się zakażenia HIV z organizmu. Po 48 godzinach od zdarzenia, usunięcie zakażenia będzie niemożliwe. U osób zakażonych wirusem HIV, a także u osób z AIDS możliwe jest tylko leczenie zachowawcze, gdyż choroba jest nieuleczalna.
Aby sprawdzić, czy dana osoba jest zakażona wirusem HIV, należy wykonać test na obecność przeciwciał wirusa w organizmie – jest to jedyny sposób potwierdzający diagnozę. Aby to zrobić, wystarczy pobrać z żyły łokciowej próbkę krwi. Jeśli wynik jest negatywny, oznacza to, że osoba poddana badaniu nie jest zakażona. Warto jednak podkreślić, że 100% pewność można mieć dopiero po powtórnym wykonaniu badania (po 3 miesiącach od pierwszej próby). Wynik pozytywny testu potwierdza się kolejnym testem, np. Western blot.
AIDS (ang. acquired immune deficiency syndrome) to zespół nabytego niedoboru odporności. Różnica między HIV a AIDS jest taka, że AIDS jest ostatnim etapem zakażenia HIV. AIDS jest zatem najbardziej zaawansowanym stadium HIV, który występuje (ale nie musi) po wielu latach od zakażenia. W tym stadium choroby organizm osoby zarażonej jest wyniszczony i boryka się z wieloma objawami. Jeśli jednak terapia antyretrowirusowa będzie prowadzona skutecznie, to rozwój wirusa HIV do stadium AIDS może trwać nawet kilkadziesiąt lat. Należy jednak mieć na uwadze, że wirus HIV jest nieuleczalny i nieleczony może bardzo szybko prowadzić do AIDS i w konsekwencji, do śmierci.
Warto podkreślić, że HIV i AIDS zarówno w Polsce, jak i na świecie dotyka głównie osoby młode. Wśród zarażonych więcej jest osób płci męskiej – aż 87% przypadków zachorowań dotyczy mężczyzn. Najczęściej to osoby między 30. a 39. rokiem życia.
W skrócie: HIV a AIDS – czym się różnią?
Różnice między HIV a AIDS są znaczne, jednak przez wielu nie zawsze dostrzegalne. Warto pamiętać o tym, że:
- zarazić można się tylko wirusem HIV, a nie AIDS,
- nie można chorować na AIDS, bez wcześniejszego zarażenia się wirusem HIV,
- okres zarażenia HIV może trwać latami, a AIDS to ostatnie stadium choroby,
- okres zarażenia HIV może przez wiele lat nie dawać objawów, AIDS przebiega z wieloma, wyniszczającymi organizm objawami (prowadzi do śmierci),
- terapia antyretrowirusowa przedłuża życie pacjenta z HIV nawet o kilkadziesiąt lat, pacjenta z AIDS tylko o kilka lat.
Objawy HIV i AIDS
Pierwsze objawy zakażenia wirusem HIV mogą pojawić się dopiero kilka lat po zakażeniu. W większości przypadków na początku choroba bardzo często przebiega bezobjawowo. Stan ten może trwać nawet 10-12 lat! Jest to bardzo trudna sytuacja, gdyż właśnie wtedy osoba chora może nieświadomie zarażać, np. partnerów seksualnych. Bez wcześniejszego wykonania testu na obecność przeciwciał wirusa HIV, osoba zarażona może dowiedzieć się o chorobie dopiero po wielu latach od zarażenia. Objawy HIV to m.in.:
- gorączka,
- powiększone węzły chłonne,
- bóle mięśniowe, stawów, głowy i brzucha,
- ogólne zmęczenie,
- brak apetytu i utrata wagi,
- drożdżyca jamy ustnej,
- nocne poty,
- biegunka.
Z kolei ostatnim stadium zakażenia wirusem HIV jest AIDS, podczas którego występuje zespół nabytego niedoboru odporności. Końcowy etap nosicielstwa wirusa HIV charakteryzuje się wyniszczaniem organizmu, które w konsekwencji prowadzi do śmierci. Objawy AIDS to:
- duszności,
- zapalenie opon mózgowych,
- nieustający kaszel,
- wysypki i zmiany skórne,
- powiększenie węzłów chłonnych i śledziony,
- grzybice,
- opryszczka,
- nawrotowe infekcje wątrobowe,
- stany zapalne organizmu,
- nowotwory.
